طرح جدید شهرداری برای کودکان کار

محمد امین توکلی زاده؛ معاون امور اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران

موضوع کودکان کار و خیابان برای مدیریت شهری دوره ششم از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است چرا که بیش از 70درصد کودکان کار در تهران اتباع هستند و ما هم به‌دنبال راه‌حل درست جهت ساماندهی این کودکان هستیم و معتقدیم بازگرداندن کودکان کار و خیابان به کانون خانواده مطلوب‌ترین روش است. به همین دلیل برنامه‌ای برای جمع‌آوری گروهی و انتقال آنها به مراکز نداریم. اولویت اول ما برقراری ارتباط با خانواده این کودکان و آگاه‌سازی‌ و آموزش دادن به آنهاست تا نسبت به حق و حقوق خود و کودکانشان مطلع شوند، این اقدام برای ما مطلوبتر از این است که کودک را از خانواده جدا کنیم چرا که بستر خانواده برای کودک همراه با امنیت است. کارهای خوبی هم توسط مددکاران سازمان بهزیستی، مددکاران شهرداری و گروه‌های حامی کودکان کار انجام و ارتباط‌های خوبی با خانواده این کودکان برقرار شده است. کودکان کار بحث متفاوتی نسبت به معتادان متجاهر دارند. در این بحث باید موضوعاتی را رعایت کنیم که به روح و جسم کودک لطمه‌ای وارد نشود. بنابراین در این مرحله بحث جمع‌آوری کودکان کار مطرح نیست. تا‌کنون 32مرتبه این طرح کودکان کار در تهران اجرا شده است و این طرح‌ها نتیجه لازم را به‌دست نیاورده‌اند و ما همچنان در شهر تهران با مسئله کودکان کار دست و پنجه نرم می‌کنیم.
مددکاران ما به خانه این کودکان رفته‌اند و با خانواده‌ها گفت‌وگو کرده‌اند، همچنین از طریق ارائه بروشورهای راهنما تلاش کرده‌اند آموزش‌های لازم را به کودکان کار و خانواده‌ها ارائه بدهیم. به برخی از خانواده‌ها که در حال سوءاستفاده از کودکان هستند، تذکر داده‌ایم تا محیطی امن ایجاد شود. در حال حاضر خانواده این کودکان در مراسم‌ها، جشن‌ها و مسابقات قهرمان شهر که برگزار کرده‌ایم، ‌شرکت می‌کنند. موضوع بعدی مربوط به‌ خود کودک است چرا که باید با این کودکان ارتباط درست و عمیقی ایجاد شود.‌ مددکاران بهزیستی در این حوزه بسیار حرفه‌ای هستند، این افراد در کنار کودکان قرار می‌گیرند. همچنین خودروهایی برای این کودکان طراحی شده است، حتی شمایل این خودروها به‌نحوی است که کودکان در آن احساس آرامش کنند. وسایل بازی نیز در این خودروها تعبیه شده است. مددکارها با این خودروها به چهارراه‌های شهر می‌روند و با این کودکان دوست می‌شوند، ما دنبال هیچ کودکی نمی‌دویم، پلیسی هم در کار نیست و او(کودک) را به زور جذب نمی‌کنیم. این موضوع را باید به‌عنوان مهم‌ترین تفاوت طرح اخیر نسبت به طرح‌های پیشین ذکر کرد. تمام تلاش ما این است که با کودک کار و خانواده‌اش ارتباط برقرار کنیم و کودک با تمایل خودش به‌ خودروهای مخصوص ما مراجعه کند و از برنامه‌ها، آموزش‌ها و جشن‌های ما مطلع شود. بسته‌های آموزشی برای این کودکان تهیه کرده‌ایم. اجباری برای رفتن به مدرسه این کودکان قرار نمی‌دهیم و در همان مدت زمان کوتاهی که این کودکان به ما مراجعه می‌کنند، بسته آموزشی به آنها می‌دهیم تا با درس ارتباط برقرار کنند. کودکان در زمانی بسیار کوتاه به مدارس پویا شهر ما مراجعه می‌کنند تا چند ساعت در روز با مدرسه و درس آشتی کنند. این مراحل قدم به قدم اجرا می‌شوند تا به مرور زمان این کودکان به سمت درس خواندن حرکت کنند. موضوع بعدی مربوط به تأمین مالی است، با کمیته امداد و بهزیستی ارتباط برقرار کرده‌ایم و یک حداقلی از تأمین مالی خانواده نیز در حال انجام است تا خانواده این کودکان بهانه‌ای برای فرستادن کودکانشان به سر کار نداشته باشند. اما برخی باندها هستند که باید با آنها برخورد کرد. این باندها کودکان را استثمار می‌کنند. در این حوزه شیوه رفتار ما متفاوت است. به‌عبارت دیگر در مواجهه با کودکان کار رفتار ما مبتنی بر رعایت شرایط روحی و جسمی این کودکان و انجام مشاوره است اما در رابطه با این باندها، قوه قضاییه و قوه قهریه وارد میدان می‌شوند تا با باندهایی که کودکان را به‌صورت روزانه اجاره می‌کنند و به سر چهارراه‌ها می‌برند، قاطعانه برخورد شود.