پنالتی، گل مفتی است؟
از لحاظ علمی ضربه پنالتی چه خصوصیاتی دارد که مهار آن را سخت میکند
روسیه در ضربات پنالتی موفق شد تیم مشهور اسپانیا را در جام جهانی حذف کند و به مرحله یک چهارم نهایی برسد. خیلیها پنالتی را ضربات ناعادلانهای در فوتبال میدانند اما علم درباره این ضربات چه میگوید و دروازهبان و بازیکن زننده ضربه در چه شرایطی هستند؟
نشریه پاپیولار مکانیک در گزارش مفصلی بهخاطر جامجهانی به سراغ این ماجرا رفته است. هنگامی که بازیکن آماده زدن ضربه پنالتی میشود، استرس و فشار روانی بسیار زیادی دارد. نقطه پنالتی، در ۱۱متری دروازه قرار گرفته و بهنظر تماشاگران کار راحتی در پیش است. بازیکنی قدرتمند توپ را با سرعتی در حدود ۱۲۸کیلومتر بر ساعت روانه دروازه تیم حریف میکند. با سرعت میانگین، توپ در عرض ۵۰۰میلیثانیه به خط دروازه میرسد. بهصورت میانگین ۶۰۰میلیثانیه طول میکشد تا یک دروازهبان از مرکز دروازه خودش را به گوشه دیگر برساند.
براساس محاسبات ریاضی پس چنین ضربهای قطعا گل میشود. محققان ۱۳۸ضربه پنالتی را که در جامهای جهانی بین سالهای ۱۹۸۲ تا ۱۹۹۴ زده شدهاند بررسی کردهاند. در این تحقیقات مشخص شده که حتی بهترین دروازهبانان جهان هم گاهی نمیتوانند مانع از گل شدن توپ شوند. واقعیت این است که دروازهبانان تنها در ۴۱درصد مواقع میتوانند مسیر حرکت توپ را به درستی پیشبینی کنند. یعنی دروازهبانان حتی اگر بهصورت تصادفی به یک سمت دروازه شیرجه بزنند، احتمال اینکه بتوانند مانع از گل شدن توپ شوند بیشتر از مواقعی است که مسیر توپ را پیشبینی میکنند. حتی اگر مسیر توپ نیز بهدرستی پیشبینی شود، تنها در ۱۴.۵درصد مواقع توپها گل نمیشوند. دروازهبان و بازیکن میتوانند با حرکات نمایشی یکدیگر را قبل از ضربه پنالتی گمراه کنند. اما محققان میگویند این کار نتیجه معکوس دارد. گرگ وود، محقق انگلیسی از دانشگاه اکستر اخیرا پژوهش خود را در این رابطه در نشریه علم ورزش منتشر کرده است. او میگوید: اگر بازیکن هنگام زدن ضربه پنالتی به حرکات دروازهبان توجه کند، ۴۰درصد شانس گل زدن از روی نقطه پنالتی را از دست میدهد. در مقابل اگر تمرکز را روی کار خود بگذارد و حرکات دروازهبان را نادیده بگیرند، احتمال گل شدن توپ ۸۰درصد است.