بحران عمومی بیخانمانها در آمریکا
محمد سرابی-روزنامهنگار
پناه گرفتن بیخانمانها یکی از مشکلات عمومی شهرهای آمریکاست. با وجود بودجهای که در شهرداریهای این کشور صرف میشود و استقلال عملی که مدیران شهری دارند، مشکل بیخانمانها همچنان پابرجاست که بخشی از آن به مهاجرتهای گسترده از کشورهای دیگر و همینطور نوسانهای اقتصادی شدید و ورشکستگی خانوادهها ارتباط پیدا میکند. در اینجا بخشی از عملکرد شهرداران آمریکا در زمینه برخورد با بیخانمانها را میبینید. بنا به گزارش دپارتمان مسکن و شهرسازی ایالات متحده بیش از نیم میلیون آمریکایی در سال 2022تجربه بیخانمانی داشتهاند.
جمعآوری چادرها در دمای زیر صفر
در شهر دنور ایالت کلرادو بین شورای شهر و شهردار درباره خدماتی که به بیخانمانها داده میشود بحث طولانی بهوجود آمده که باعث شد شورا قانونی را تصویب و شهردار آن را وتو کند. شورای شهر با 7رأی در مقابل 6رأی مصوب کرد که اگر دمای هوا از صفر درجه کمتر شود کسی نمیتواند چادرهای بیخانمانها را تخریب کند. این مصوبه مربوط به اواخر سال میلادی قبل بود و در این مدت موافقان و مخالفان نظرهای متفاوتی را بیان کردند. عدهای عقیده دارند که اگر این قانون اجرا شود تعداد چادرها و سرپناههایی که بیخانمانها برای خود در خیابان میسازند زیاد میشود و عده دیگری میگویند که خراب کردن چادرها در هوای خیلی سرد ممکن است باعث بیماری و مرگ این افراد شود. ایالت کلرادو که شهر دنور در آن قرار دارد در فصل زمستان دچار سرمای شدید میشود و دمای هوا برای چند روز از صفر درجه سانتیگراد پایینتر است.
از طرف دیگر آمارهایی منتشر شده که نشان میدهد کمتر از یک سوم کسانی که به گرمخانه منتقل میشوند بعدا میتوانند جایی برای زندگی پیدا کنند و بقیه آنها برای یکماه یا بیشتر در گرمخانه باقی میمانند یا به خیابان برمیگردند. عدهای از بیخانمانها هم حیوان خانگی همراه خود دارند که گرمخانهها آن را نمیپذیرند. البته کسانی که به گرمخانه نروند باید با خطر یخزدگی در خیابان روبهرو شوند و شایعه قوی در دنور وجود دارد که خوابیدن در فضای باز زمستان باعث سیاه شدن انگشتان پای بیخانمانها میشود.
مایک جانستون، شهردار دنور که قبلا هم گفته بود این مصوبه را وتو خواهد کرد سرانجام این کار را انجام داد و گفت: این کار باعث میشود که شهرداری برای 4ماه از سال نتواند خیابانها را پاکسازی کند. البته شهرداری گرمخانههایی دارد که مجموعا بیش از هزار نفر ظرفیت دارند و جانستون گفته است که جز موارد استثنایی، زمانی چادرها را جمعآوری میکند که گرمخانهها آماده باشند.
بین اعضای شورا کسانی هستند که از تصمیم شهردار حمایت میکنند زیرا برخی از محلهها پر از چادرهای بیخانمانها شده است. این اقامتگاههای موقت که همیشه با خطر آتشسوزی روبهرو هستند موجب اعتراض برخی اهالی شدهاند.شهرداری تأکید کرده است جز مواردی که سلامت عمومی شهر در خطر باشد، دست به جمعآوری چادرها بدون تأمین ظرفیت گرمخانه نخواهد زد.
پناهگاهها جا ندارد
ظاهرا باید ظرفیت شهرداری نیویورک برای پناه دادن به همه بیخانمانهای شهر کافی باشد، اما با دستور اریک آدامز، شهردار نیویورک، اقامت بعضی از بیخانمانها در پناهگاههای این شهر به 2 ماه محدود شد. ظاهرا این اقدام برای مقابله با موج پناهجوهای جدید است که از آمریکای جنوبی به سمت شمال میآیند و تعداد آنها افزایش پیدا کرده است. البته ساکنان فعلی این پناهگاهها بعد از پایان مدت 60 روزه میتوانند دوباره درخواست پذیرش دهند. بعضی از ساکنان شاغل هستند و فرزندان کوچک دانشآموز دارند که باعث میشود نتوانند به پناهگاههای دورتر و حومه شهر بروند. در شیکاگو هم این محدودیت 2 ماهه اعمال شده است. در دنور و ماساچوست هم محدودیتها به شکلهای دیگری اعمال شده است. تلاش شهرداریهای آمریکا برای خالی کردن پناهگاهها از ساکنان قدیمی ممکن است با اعمال فشار برای پیدا کردن محل سکونت مستقل انجام شود زیرا خانوادههایی را که اعضای بیشتری دارند هدف قرار داده است. اشخاص مجرد زمان خیلی کمتری برای ترک پناهگاه دارند. مهاجران غیرآمریکایی در این مدت شاید بتوانند یک بلیت رایگان به مقصد نقاط دیگر جهان پیدا کنند که باز هم اقدامی برای پس فرستادن آنها به کشورهایشان است. اگرچه سرمای هوا آزاردهنده است، اما این روشها معمولا باعث خروج پناهجویان از این شهر بزرگ نمیشود. شهردار آدامز اصرار دارد که نیویورک برای خانوادههای مهاجر هزینه زیادی صرف میکند که شامل محل اقامت و غذاست و 60 هزار نفر هم در همین زمان تحت حمایت شهرداری هستند علاوه بر اینکه نزدیک 18هزار کودک پناهجو هم در این شهر به مدرسه میروند که بعضی از آنها نمیتوانند انگلیسی صحبت کنند. آدامز این را هم گفته است که ورود مهاجران یک مشکل ملی است و نباید شهرداری یک شهر، بار بحران ملی را به دوش بکشد. منتقدان میگویند که خانوادهها نمیتوانند در مدت 2 ماه هم خانهای برای زندگی، هم شغل جدید و هم مدرسه یا مهدکودک برای بچههایشان پیدا کنند.
پولهایی که ناپدید شدند
شرل پارکر، شهردار فیلادلفیا، کمیته مستقلی برای تحقیق درباره عملکرد اداره خدمات بیخانمانها راهاندازی کرده است. این اداره که بهصورت یک مرکز خدماتی فعالیت میکند در طول 4 سال حدود 15میلیون دلار بیشتر از بودجه خود خرج کرده است و منتقدان میگویند که این پول برای بیخانمانها مصرف نشده است. چند ماه قبل مدیر اجرایی این مرکز ناگهان استعفا داد و شایعهها درباره اختلاس بیشتر شد. رئیسان 12سازمان مردمنهاد که با این مرکز در ارتباط بودند گفتهاند از سال 2020 کمکهای خیلی کمتر و با تأخیر فراوان دریافت کردهاند. تأخیر در پرداخت کمکها باعث شده که برخی از مراکز اقامت خانوادههای آواره، بهدلیل پرداخت نشدن اجاره تعطیل شوند. بدهیهای سازمانهای مردمنهاد روی هم جمع شده است و عجیب اینکه هدر رفتن پولهایی که باید برای اقامتگاهها صرف میشد آنقدر آرام اتفاق افتاده که کسی متوجه رانده شدن بیخانمانها نشده است. حالا شهردار در حال پیگیری امور مالی با استفاده از حسابداران خارج از شهرداری است.
همایش بحران بیخانمانها در لسآنجلس
اواخر سال گذشته همایش شهرداران ایالات متحده با موضوع بحران بیخانمانها در لسآنجلس برگزار شد. کارن باس، شهردار لسآنجلس، در این همایش اظهار کرد که بیخانمانی یک موضوع مشترک در شهرهاست و اقدام نکردن در این زمینه که حکم مرگ و زندگی دارد عواقب بدی خواهد داشت. او همچنین تأکید کرد که مدیران شهری در خط مقدم رسیدگی به این بحران هستند.راهحلهایی مانند ایجاد مسکن اجتماعی با سرمایه شهرداری یا بخش خصوصی، کمکهزینههای پرداخت اجاره یا حتی ساخت اردوگاههای موقت برای اسکان بیخانمانها در این همایش مطرح شده اما اسکان در هتلها و متلها بهدلیل اینکه معمولا منجر به بهبود وضعیت بیخانمانها نمیشود رد شده است. شهرداران کلانشهرها تلاش میکنند از دولت مرکزی بودجهای برای این نوع هزینهها دریافت کنند.