خانه وحشت خيابان بهار

عليرضا زماني؛ تهران‌پژوه

خیابان بهار اگر چه محل زندگی بسیاری از بزرگان ادبی، علمی و هنری بوده، اما روی دیگری هم دارد که تا‌کنون کمتر بازگو شده است. شاید کمتر کسی بداند که «خانه وحشت» تهران در محله بهار قرار داشت؛ خانه‌ای که امروز به مرکز معاینات چشم‌پزشکی ناجا، بالاتر از خیابان یزدان‌راد، تبدیل شده است.
در بحبوحه انقلاب، خبری در کیهان چاپ شد که از کشف شکنجه‌گاه جدید ساواک در خیابان بهار تهران خبر می‌داد. این شکنجه‌گاه همان‌ جایی بود که به خانه وحشت معروف شد. این خانه در واقع خانه سرهنگ بازنشسته‌ای به نام علی زیبایی بود که آن را در اختیار ساواک قرار داده بود. زیبایی که خود از بازجویان ساواک به‌ حساب می‌آمد، به‌خاطر فساد از دانشکده افسری اخراج شده و دوباره به ارتش پیوسته بود. اواخر دهه ۳۰ هم کاردار سفارت ایران در اتریش بود و ماموریت‌های ساواک مرتبط با فعالیت‌های کمونیست‌ها را در اروپا پیگیری می‌کرد.
خانه سرهنگ زیبایی در جریان تظاهرات مردم در دی‌ماه ۵۷ به‌طور اتفاقی کشف شد. وقتی مردم داخل خانه ریختند، ابتدا با خانه‌ای زیبا با وسایل لوکس روبه‌رو شدند ولی در جست‌وجوهای بعدی تونلی آنجا یافتند که به ساختمان دیگری راه داشت. این تونل و آن ساختمان در واقع شکنجه‌گاه جوانان انقلابی بود. هنوز خون تازه به همراه موها و ناخن‌های کشیده انقلابیون در آنجا به چشم می‌خورد و وسایل حرفه‌ای شکنجه که از داغ و درد انقلابیون حکایت داشت. وقتی خانه وحشت در خیابان بهار کشف شد، بهت، مردم تهران را فراگرفت و خیلی‌ها برای دیدن جنایات خاندان پهلوی راهی خیابان بهار می‌شدند و مدتی برای خود موزه عبرتی شده بود.
انقلابیون بعد از کشف این خانه، چنان در بهت و خشم فرو رفتند که این خانه را به آتش کشیدند. اگرچه این خانه تا سالیان سال متروک بوده و امروز به مرکزی درمانی تبدیل شده، اما نشانه‌ای از ظلم بی‌حدی است که خاندان پهلوی بر جوانان این ملت روا داشت.