ورزش همگانی راه سلامت اجتماع

محمد سرابی-روزنامه‌نگار

زندگی شهری، ضرورت ورزش را دوچندان کرده است و شهرداری‌‌ها یکی از نهاد‌‌‌های تأثیرگذار در ورزش عمومی شهروندان هستند که سیاست‌های خود را در 2 زمینه «ورزش همگانی» به قصد حفظ سلامتی و همینطور «مسابقات محلی» به‌عنوان حاشیه‌ای در ورزش حرفه‌ای اجرا می‌کنند.اگرچه از شهرداری‌ها انتظار می‌رود ورزش عمومی را به ‌عنوان راهی برای بهبود سطح سلامتی ساکنان شهر‌ها دنبال کنند، اما در کشور‌های چندفرهنگی، مسابقات ورزشی که شهرداری‌‌ها برگزار می‌کنند ورزشکارانی را جذب می‌کنند که متعلق به گروه‌های فرودست جامعه باشند. این اقشار که به‌دلیل فقر یا دیدگاه‌های قومی و نژادی فرصت کمتری برای ورود مستقیم به ورزش حرفه‌ای دارند، می‌توانند در این مسابقات توانایی‌های خود را نشان دهند و راهی به آینده کاری خود پیدا کنند. در این مطلب نگاهی به برنامه‌های ورزشی مدیریت شهری در کلانشهر‌های جهان می‌کنیم.

هند

در مسابقات شطرنج شهرداری بمبئی‌نو 720پسر و 379دختر از 96مدرسه در رده‌های سنی 14، 17و 19سال شرکت کردند. همه شهرداری‌های ایالت به‌عنوان بخشی از سیاست کلی ورزش همگانی باید میزبان مسابقات ورزشی باشند. بیشتر شهرداری‌ها سراغ رشته‌هایی رفتند که مناسب دانش‌آموزان مدارس و سن نوجوانان باشد. به جز شطرنج، رشته‌های ورزشی دیگری مانند ورزش‌های رزمی یا فوتسال نیز برای دانش‌آموزان تدارک دیده شد. برای تشویق دختران دانش‌آموز به فعالیت‌های ورزشی، این مسابقات را «لالیتا بابار»، دونده رشته دو با مانع زنان که در مسابقات آسیایی مدال کسب کرده بود، افتتاح کرد. شهرداری بمبئی‌نو همچنین برای سال تحصیلی 2023-2024 حامی مسابقات داخل ورزشی سالن مدارس در رشته‌های مختلف شد.

استرالیا

شهرداری آلیس اسپرینگ، زمین ورزشی بزرگ پارک تراگر را به رقابت‌های فوتبال محلی اختصاص داد. قبلا شورای شهر با برگزاری مسابقات فوتبال که همیشه باعث ایجاد جنجال‌های زیادی در شهر می‌شد مخالفت می‌کرد، اما امسال و بعد از تقاضای تیم‌های بزرگ برای برگزاری این مسابقه‌ها شورا موافقت خود برای برگزاری مسابقات فوتبال محلی با حضور بیشتر از 1300شرکت‌کننده را اعلام کرد. شهردار آلیس اسپرینگ مت‌پترسون هم گفت که 4 هفته مسابقه فوتبال یک فرصت بزرگ برای جوامع محلی است که مزایای اقتصادی هم خواهد داشت. مقصود او از جوامع محلی تیم‌هایی است که بازیکنان آنها از بومیان استرالیایی هستند و در مسابقه‌های محلی و شهری فرصتی برای نمایش توانایی‌های خود پیدا می‌کنند. آلیس اسپرینگ در مرکز استرالیا قرار دارد و بسیاری از اقوام بومی در اطراف آن زندگی می‌کنند یا به این شهر رفت‌وآمد دارند.

آمریکا

2 ماه دیگر سومین مسابقات راگبی شهری در شهر واشنگتن برگزار می‌شود. هدف شهرداری واشنگتن از اجرای این مسابقات، جذب ورزشکاران رنگین‌پوست از جوامع فقیر و حاشیه‌نشین برای حضور در دوره‌های منظم مسابقات است. نخستین دوره این مسابقات از سال 2022شروع شد. اعضای تیم‌ها از دانشگاه هووارد واشنگتن بازدید می‌کنند و در کارگاه‌های انگیزشی آن برای تربیت نسل‌های آینده شرکت می‌کنند. دانش‌آموزان مدارس محلی جزو تماشاگران مسابقات راگبی شهری هستند تا با ورزش حرفه‌ای در این سطح آشنا شوند. تور‌های گردشگری شهر برای آشنایی با تاریخ پایتخت کشور هم دیگر برنامه شهرداری برای اعضای تیم‌های راگبی است.

انگلیس
سازمان فضای سبز شهر نیوکاسل که مدیریت حدود 3پارک و 60محوطه ورزشی را در این شهر برعهده دارد با کمک اتحادیه فوتبال انگیس در حال اجرای برنامه‌ای برای مسابقات فوتبال محلی است. هدف از همکاری میان مدیریت شهری و باشگاه‌های فوتبال حرفه‌ای در این برنامه، تشویق مردم هر محله به شرکت در مسابقات فوتبال شهروندی است که در زمین‌های همان محله‌ها برگزار می‌شود. شهرداری، چمن زمین‌ها را اصلاح و آماده استفاده می‌کند و جایگاه تماشاگران و دیگر امکانات لازم را به شکل ایمن بازسازی می‌کند. از طرف دیگر نمایندگان باشگاه‌های حرفه‌ای لیگ انگلیس هم به این مسابقات چهره‌ای رسمی می‌بخشند. بخشی از هزینه نیز از سوی دولت و از محل بودجه ورزشی تامین می‌شود. با توجه به محبوبیت ورزش فوتبال در کشور انگلیس، پیش‌بینی می‌شود که مسابقات محله‌های شهر نیوکاسل با استقبال زیادی از همه سنین روبه‌رو شود.

ژاپن

رویداد‌های بزرگ ورزشی در شهر‌های جهان می‌تواند انگیزه‌ای برای ورزش همگانی شود، اما پس از پایان این رویداد‌ها باید زمینه تداوم ورزش عمومی به شکلی حفظ شود. چند سال بعد از المپیک تابستان 2020توکیو، شهرداری این کلانشهر به‌دنبال زنده ‌نگه‌داشتن روحیه ورزش همگانی در پارک‌هاست. در جریان برگزاری المپیک، گروه‌های مردمی به برگزاری مسابقات ورزش در مکان‌های عمومی پرداختند. اکنون شهرداری توکیو به‌صورت منظم مسابقاتی را در پارک‌ها برگزار می‌کند که نسل جوان را هم به ‌خود جذب کرده است.در سال 2012نزدیک به 50درصد ساکنان کلانشهر توکیو اعلام کرده بودند که حداقل یک‌بار در هفته ورزش می‌کنند. تا سال 2022 این آمار به 66درصد رسیده بود و بیشتر آنها انگیزه خود را حفظ سلامتی و تقویت قدرت بدنی عنوان کردند. در همین سال شهرداری، مرکز اسکیت‌بورد را در پارک « آریاکه» افتتاح کرد که میزبان جشنواره ورزشی جهانی این رشته شد، اما بعد از پایان جشنواره، نمایش‌‌‌های ورزش در آن ادامه یافت. حضور جوانان پارکور باز باعث توجه به رشته‌های دیگر شد و شهرداری امکانات مخصوص ورزش‌های دیوار‌نوردی و صخره‌نوردی را هم در آن ایجاد کرد و پروژه‌هایی مانند زمین بسکتبال و زمین‌های ورزشی دیگر تعریف شد که تا سال 2024 ساخته می‌شوند. حتی طرحی برای ساخت مسیر قایقرانی با استفاده از یک آبراه طبیعی هم پیشنهاد شده است.
از آنجا که مسابقات المپیک سال 2020شامل رقابت‌های پاراالمپیک می‌شد، شهرداری (دولتشهر) توکیو در سال‌های بعد از آن رقابت‌های مشابهی برای معلولان طراحی کرد که شامل پارادوچرخه، بوچیا و ویلچررانی می‌شد. تلاش شهرداری برای نگهداری و تقویت انگیزه‌ ورزش عمومی که در میان شهروندان توکیو ایجاد شده بود منجر به تداوم مسابقات ورزشی شهری شده است.