انجمن یوزپلنگ ایرانی در سال‌جاری با ۵۰دوربین به رصد یوز در منطقه توران می‌پرداخت اما در اعتراض به عملکرد سازمان حفاظت محیط‌زیست، آنها را جمع‌آوری کرد. مدیرعامل این انجمن انتقاداتی نسبت به طرح‌های این سازمان در حفاظت از یوز دارد. مدیرکل دفتر مدیریت و حفاظت حیات‌وحش سازمان حفاظت محیط‌زیست به این انتقادات مطرح‌شده پاسخ داد.
مرتع تلخاب هنوز دام دارد
مرتضی پورمیرزایی، مدیرعامل انجمن یوزپلنگ ایرانی: امسال ۵۰دوربین در کل توران داشتیم اما آنها را جمع‌آوری کردیم؛ چراکه تصویرهای منتشر‌شده از آنها به ابزاری برای دیده‌نشدن کاستی‌ها تبدیل شده است. کارهایی که اکنون انجام می‌شود، بیشتر نمایشی است. به‌عنوان نمونه، مرتع «تلخاب» (یوزپلنگ ایرانی) را خریدند ولی مرتع‌دار همچنان در این مکان حضور دارد. زمانی که ما به این مرتع رفتیم، با حضور دام در منطقه نیز مواجه شدیم. در پاسخ به‌علت تداوم حضور دام به ما گفتند که اجازه حضور دام تا یک سال آینده را در این منطقه داده‌اند. در شمال جاده عباس‌آباد استانداری 2 استان تفاهمنامه‌ای برای حفاظت از زیستگاه امضا کرده‌اند و قرار است انجمن قرقداران از آن حفاظت کند و محیط‌بان ضابط قضایی باشد. در واقع خود سازمان، حفاظت این منطقه را متقبل نشده است. همکاری بین‌بخشی بد نیست، ولی این راه حفاظت از یوز نیست. ما اصرار داشتیم این منطقه حفاظت‌شده شود اما به هر دلیلی نشده است. اگر اتفاقی برای یوز در شمال جاده بیفتد، نمی‌دانیم به استانداری مراجعه کنیم یا محیط‌زیست یا قرق‌بان؟ این در حالی است که افرادی را بدون هیچ‌گونه آموزشی به‌عنوان قرق‌بان به‌کار گرفته‌اند. حفاظت زیستگاه اطراف توران مهم است اما روش حفاظت هم اهمیت دارد. اقدامات سازمان محیط‌زیست ممکن است فضایی در منطقه ایجاد کند که تبعات بلندمدت داشته باشد و رفع آن نیازمند صرف زمان و بودجه زیادی باشد.
اعتبار فنس‌کشی پرداخت نشده است
غلامرضا ابدالی، مدیرکل دفتر مدیریت حیات‌وحش سازمان حفاظت محیط‌زیست: از سال۱۴۰۰ در جهت اقدامات پیشین آزادسازی مراتع به‌خصوص در منطقه امن توران اطراف چشمه جنیرد و حرب و تلخاب انجام و میزان قابل‌توجهی دام از منطقه خارج شده است. خریداری سامانه‌های عرفی و جلب همکاری مردم برای واگذاری حقوق آبا و اجدادی‌شان بدون کسب رضایت آنان امکان‌پذیر نخواهد بود. آزادسازی زیستگاه یوزپلنگ از دام با خروج دام از تلخاب در ابتدای سال آینده پایان نمی‌یابد و 4مرتع دیگر دربرنامه کار قرار دارد. هم‌اکنون پارک ملی توران زیستگاه اصلی یوزپلنگ ایرانی و تنها زیستگاه زادآور است. این منطقه از نظر وسعت بزرگ است اما بخش قابل‌توجهی از آن کویری است، بخشی پوشش ضعیف گیاهی دارد و بخشی هم دارای تعداد قابل‌توجهی دام، شتر و سگ گله است. طی 3سال گذشته با افزایش اعتبار استانی و کمک بخش خصوصی، نسبت به امن‌کردن زیستگاه، خروج دام و تقویت منابع آبی اقدام شده است. البته اقدامات دیگری برای امن‌کردن کریدورهای زیستگاه مذکور انجام شده که اتفاقا اقدامات نوآورانه‌ای در تاریخ حفاظت از یوزپلنگ آسیایی به شمار می‌آید و نتایج مثبت آن طی یکی دو سال آینده مشخص می‌شود. مناطق اطراف توران با تعارضات و وجود فعالیت‌های معدنی روبه‌رو است و وزارت صمت در آن مناطق محدودیت‌هایی دارد. همچنین به‌دلیل آنکه محدودیت‌های اداری، اعتباری و مالی، افزایش نیرو و امکانات دولتی امکان‌پذیر نیست، بنابراین برای حفاظت از بخشی از محدوده‌های شمال و جنوب شرقی توران تفاهمنامه‌هایی امضا شده است.
برای کریدور میان مجموعه حفاظتی توران و میاندشت و منطقه حفاظت‌شده خوش‌ییلاق به نام یوزکنام پل ابریشم در قالب یک تفاهمنامه با استانداری‌های خراسان شمالی و سمنان و 2 اداره کل محیط‌زیست این استان‌ها و بخش‌خصوصی، 8نیرو در قالب همیار محیط‌بان با امکانات مناسب در محدوده زیستگاه‌های آزاد شمال توران و جنوب غرب میاندشت به‌کار گرفته شده و قرار است که طعمه‌های آن محدوده تقویت شود تا یوزهایی که به‌ویژه با توله به‌صورت خانواده آنجا دیده می‌شوند، بتوانند بقا پیدا کنند.
قرار شد ۲۰میلیارد تومان برای فنس‌کشی جاده عباس‌آباد - میامی از سوی وزارت راه برای ایمن‌سازی جاده عباس‌آباد برای سازمان محیط‌زیست درنظر گرفته شود اما تاکنون مسیر قانونی برای انتقال این پول به سازمان محیط‌زیست پیدا نشده است. سازمان محیط‌زیست به وزارت راه پیشنهاد کرده که رأساً با پیمانکار جهت ایمن‌سازی این راه اقدام کند و سازمان محیط‌زیست در زمینه استانداردهای مورد نیاز در این خصوص مشاوره‌های لازم را بدهد. سازمان راهداری اعتباری معادل ۲۰میلیارد تومان دیگر برای ایجاد روشنایی و آرام‌سازی جاده اختصاص داده است که تاکنون نورپردازی حدود ۲کیلومتر عملی شده است.
بررسی کارآمدی برنامه‌های حفاظت از یوز
در همینه زمینه :