پرسه در خاطرات خانه‌های قدیمی
سفری به عودلاجان؛ اعیان نشین‌ترین محله تهران قدیم
مهلا داریان / دبیر سرزمین من
هر کدام‌شان یک طرح و رنگ متفاوت دارند. در خیابان‌های تو در تو کنار هم صف کشیده‌اند و خودنمایی می‌کنند. خانه تنها محل زندگی نیست بلکه جادویی است که ما را به خاطرات‌مان وصل می‌کند.
خانه‌ها مثل کتاب هستند با داستان‌هایی متفاوت؛ داستانی از گذشته و آینده، هنر و تکنولوژی، زندگی و تاریخ که درهم آمیخته، 2جهان را به زیبایی در یک نقطه ملاقات قرار داده‌‌اند و در این داستان، رفتن و دیدن چون گفت‌وگویی با زمان است.
خانه‌های تاریخی با شاهکارهای معماری، تاریخ را آرایش کرده‌اند؛ در عوض، خانه‌های مدرن با طراحی آینده‌نگر، به دنیای پویای امروز نگاه می‌اندازند.
خیابان‌های شلوغ اطراف بازار تهران، بناهایی با معماری منحصر‌به‌فرد داشته که از گذشته تاکنون تاریخ و هویت این منطقه را حفظ کرده‌اند.
در هر پنجره کهنه‌ای که به گذشته باز می‌شود، حکایت‌هایی وجود دارد که ما را به سفری در زمان می‌برد و هر دیوار، پله و نقش و نگاری در اینجا نغمه‌ای از گذشته دارد. سفرمان این‌بار به محله‌ای 400ساله به‌نام عودلاجان در قلب بازار تهران است؛ جایی که چهره‌های تاریخی و ادبی فراوانی را به خود دیده است.
عودلاجان کجاست؟
تهران در زمان ناصرالدین‌شاه، تعداد محدودی محله مثل سنگلج، ارگ و عودلاجان داشت. محله عودلاجان با 2619خانه و 146دکان یکی از محله‌های بزرگ و اعیان‌نشین در زمان قاجار محسوب می‌شده است.
عودلاجان بهدلیل نزدیکی به ارگ و کاخ شاه محل زندگی افراد ثروتمند و درباری مثل قوام‌الدوله، مدرس، موتمن‌الاطبا، امین‌نظام، ملک‌الشعرا و خاندان مستوفی بود و اینکه چرا این محله عودلاجان نام دارد هم جالب است. افراد این محله با گویشی متفاوت از گویش امروزی تهران که «رازی» یا «راجی» نامیده می‌شود صحبت می‌کردند. عودلاجان در آن زمان بهدلیل قرارگیری در ارتفاع و تسلط بر مناطق جنوبی، محل تقسیم و بخش‌بندی آب نهرها بود. به‌همین‌خاطر اسم «آو-دراجین» را که در این گویش به محل تقسیم آب گفته می‌شود روی آن گذاشتند. و همانطور که مشخص است نام محله مثل خیلی از اسامی قدیم به‌مرور تغییر کرد و به عودلاجان تبدیل شد.
توصیه
محله عودلاجان در محدوده طرح ترافیک و آلودگی هوا قرار دارد. پس پیشنهاد می‌کنیم با ماشین خودتان نروید. تازه باید کلی هم دنبال جای پارک بگردید. برای دسترسی به این محله مترو و اتوبوس گزینه‌های بهتری هستند.
