خطرمرگ برای ایرانی‌های با نمک

مریم سرخوش-روزنامه‌نگار

ایرانی‌ها زندگی بانمک، حتی پرنمکی دارند و همین بازار تقاضای بالا باعث شده که انواع مختلفی از این نوع محصول در دسترس باشد. از نمک‌های تصفیه شده، یددار و نمک دریا گرفته تا نمک‌های رنگین، سنگ نمک و... که برخی از آنها نه‌تنها خاصیتی ندارد که به‌دلیل فلزات سنگین موجود در آنها و کمبود ید به‌شدت آسیب‌زا هم هستند؛  تنوع محصول و تبلیغات جذاب درباره این محصولات هم باعث شده که بسیاری از مردم بدون آگاهی از عوارض آنهاروزانه میزان قابل توجهی از این نمک‌های آسیب‌زا را استفاده کنند. درحالی‌که توصیه سازمان جهانی بهداشت و وزارت بهداشت ایران تنها یک نمک خوراکی است؛ تصفیه شده و یددار. پویش  «اطلاع‌رسانی تغذیه سالم با محوریت نمک ید‌دار و لبنیات»   از امروز در سراسر کشور آغاز می‌شود. دانستن چند نکته درباره نمک‌ها شاید بتواند در حفظ سلامتی بیشتر مؤثر باشد .

1 تنقلات و غذاها مانند آجیل شور، چیپس، پفک، سوسیس و کالباس، نان‌ها، غذاهای کنسرو شده و مواد غذایی بسته‌بندی شده حاوی مقادیر زیادی نمک هستند و باید در مصرف روزانه آنها درنظر گرفت.

2 مهم‌ترین دلیل مصرف زیاد نمک عادت به طعم شور است.  سرکه، آبلیمو، لیموترش، آب نارنج‌ویا آبغوره می‌توانند جایگزین نمک شود.

3 نمک یددار تصفیه‌ شده تنها نمک توصیه ‌شده برای مصرف روزانه است و نمک‌های غیراستاندارد مانند نمک دریا، سنگ نمک، نمک رنگی و... را خریداری نکنید؛ چون حاوی مقادیر زیادی فلزات سنگین هستند.

4 مصرف نمک بالا به‌ویژه برای افراد بالای ۵۰ سال، مادران باردار و شیرده و کسانی که بیماری‌های قلبی‌و عروقی و فشارخون بالا دارند خطرناک‌تر است و برای سایر افراد هم عامل سرطان معده، پوکی استخوان و...

 5 نمک دریا، سنگ نمک، نمک رنگی و... مجوز سازمان غذا و دارو ندارند، سنگ کلیه ایجاد می‌کنند و به‌دلیل کمبود ید می‌توانند منجر به سقط جنین، عقب‌ماندگی و اختلالات ذهنی شوند .

6 نمک‌های رنگی در حالی به عنوان نمک‌های مفید برای مصرف غذایی از سوی عده‌ای سودجو و شیاد تبلیغ می‌شوند که در بهترین حالت به‌عنوان نمک حمام در سایر جوامع از آن استفاده می‌شود.

7 منشأ ید آب دریا است و برخی شیادان همین موضوع را پررنگ‌ می‌کنند که نمک دریا بهتر است. درحالی‌که موقع گرفتن نمک‌ دریا ید آن به‌دلیل تابش آفتاب از بین می‌رود و ید بسیار کمی دارد.

8 نگهداری و ذخیره نمک یددار به‌مدت طولانی(بیش از یک سال) موجب از دست رفتن بخشی از ید آن می‌شود بنابراین تا حد امکان نمک یددار برای مصرف کوتاه‌مدت تهیه شود.

نکته: نمک یددار باید در بسته‌های رنگ تیره، در جای خشک و خنک و دور از نور نگهداری شود. برای اینکه ید به بدن برسد باید نمک را  در اواخر پخت اضافه کرد چون حرارت زیاد، آن را از بین می‌برد.

مصرف نمک ایرانی‌ها 2 تا 3 برابر مجاز جهانی است. بیشترین مقدار مجاز  مصرف روزانه نمک ۵گرم، معادل یک قاشق مرباخوری‌است که شامل نمک پنهان در سایر فرآورده‌هاهم می‌شود