باخت سنگین قماربازان
پاسخ به یک سؤال رایج: بانک مرکزی در مورد تراکنشهای شبکه قمار در داخل و خارج کشور چه اقدامی میکند؟
محسن امین- روزنامهنگار
قماربازها به بانک نمیروند؛ چون براساس قانون، قمار جرمانگاری شده و بهطور طبیعی، تراکنشهای مالی و بانکی مرتبط با آن ممنوع است و مالکان درگاههایی که این بدهبستانهای غیرقانونی را میزبانی و هدایت کنند، از طرف بانک مرکزی مسدود و جریمه و به قوه قضاییه ارجاع داده میشوند، اما قماربازها اغلب بهراحتی دست از قمار نمیکشند و هربار راهی برای ادامه آن پیدا میکنند؛ حتی اگر در این قمار، بارها و بارها پولهایشان در سیستم بانکی مسدود شود. صحبت از یکی، دو درگاه نیست، مهران محرمیان، معاون فناوریهای نوین بانک مرکزی، خبر از شناسایی ۲۰هزار درگاه پرداخت اینترنتی مرتبط با قمارخانهداران و تشکیل پرونده قضایی برای صاحبان آنها میدهد.
نشست با آقای معاون که حکم کارآگاه آنلاین و پلیس بانکی را در شبکه بانکی دارد، با طرح یک موضوع اساسی شروع میشود؛ اینکه هیچ تراکنش مرتبط با قماری در شبکه بانکی کشور در امان نیست و حرفهایی که در مورد انفعال شبکه بانکی در برابر شبکه قمار زده میشود، مبنای واقعی ندارد. محرمیان تأکید میکند که کار ما در بانک، قرار نیست پرهیاهو باشد و اینکه در مورد کارهایی که انجام میدهیم و چالشهایی که با آنها روبهرو هستیم کمتر حرف میزنیم، دلیل بر آسانگیری نسبت به تراکنشهای مشکوک بانکی نیست؛ تراکنشهایی که میتواند منشأ پولشویی یا قمار داشته باشد.
قمار با ۷۲هزار کارت اجارهای!
معاون فناوریهای نوین از جدال و تعقیب و گریزی میگوید که در 24ساعت تمام روزهای هفته تراکنشهای مشکوکی دارند. ویمیافزاید: اغلب این تراکنشها در ساعتهای نیمهشب و روزهای تعطیل انجام میشود؛ درحالیکه روباتهای اینترنتی مرتبط با الگوریتمهای هوش مصنوعی بانک، در تمام این ساعتها بیدارند تا رد تراکنشهای مشکوک به قمار را بزنند؛ ردزنیهایی که تاکنون علاوه بر درگاههای پوز و اینترنتی مشکوک به میزبانی قمار، به اعمال محدودیت دریافت خدمات بانکی در راستای مقابله با قمار و شرطبندی در فضای مجازی و شناسایی ۷۲هزار کارت اجارهای در شبکه بانکی منجر شده است؛ کارتهایی که قاعدتا متعلق به کسانی است که بضاعت مالی و شغل مناسبی ندارند و دانسته و نادانسته در تور قماربازانی میافتند که در ازای مبلغی ناچیز، اختیار حساب بانکی آنها را در دست میگیرند؛ حسابهایی که عملکرد غیرقانونی آنها به پای دارنده کارت نوشتهمیشود.
پیشگیری با ارسال پیامک هشدار
آقای معاون در دادن عدد و رقم و اطلاعات بسیار مقتصد است و با وجود اصرار خبرنگاران در مورد میزان چرخش مالی قمار در کشور، تنها میگوید که قابلتوجه است و بانک هم بر تراکنشها اشراف دارد. او به استانهایی که بیشترین تراکنش قمار از محل آنها انجام میشود، اشاره و تأکید میکند که در گزارشهای رسانهای نام برده نشوند؛ البته تأکید میکند که دادههای آنها به وضوح نشان میدهد که نوجوانان به میزان زیادی در معرض و وسوسه ورود به قمار هستند؛ قماری که ممکن است به قیمت نابودی آیندهشان تمام شود: «با همکاری دادستانی، به افراد مرتکب بزه قمار پیامک اخطار و هشدار ارسال شده که اتفاقا مؤثر نیز بوده؛ بهطوری که نرخ ارتکاب این دسته از تخلفات حکایت از توقف بیش از ۷۰درصد فعالیت قماربازان پس از دریافت پیامک هشدار داشته است.»
کشف قمار با هوش ایرانی
معاون فناوریهای نوینبانک مرکزی تأکید میکند پدیده مجرمانه قمار و شرطبندی در کشور دارای اکوسیستم پیچیدهای است و نباید آن را صرفاً رفتاری شخصی و متکی به افراد مجرم دانست؛ او گوشی همراهش را چک میکند و میگوید آخرین وضعیت تراکنشهای مشکوک با تأخیر حداکثر 4روزه بهدستاش میرسد. محرمیان تأکید میکند که تشخیص تراکنشهای بانکی و مالی مشکوک در جهان امر تازهای نیست، اما بهدلیل تحریمها، ما متکی به هوش و توان مهندسان نرمافزار و هوش مصنوعی خودمان هستیم و تلاش میکنیم روبات قماریاب را توسعه و هوشمندتر کنیم: «ما در بانک مرکزی بهعنوان متولی و ناظر حوزه خدمات بانکی و پرداخت، اقدامات خود را در4محور اصلی شامل مقابله با قمارخانهداران، مقابله با قماربازان، یافتن سرشاخههای اصلی و نهایتاً انجام سلسله اقدامات پیشگیرانه برای جلوگیری از اقدامات فریب کاربران در شبکههای اجتماعی و فضای مجازی، برنامهریزی و متمرکز کردیم.»