زنده‌باد یمن

رضا عمویی-روزنامه‌نگار

آتش جنگی که صهیونیست‌ها پس از 7 اکتبر در غزه برپا کردند، بامداد جمعه در خاک یمن شعله‌ور شد. آتشی که با حمله جنگنده‌های ائتلاف آمریکایی- انگلیسی به حداقل 16هدف در خاک یمن زبانه کشید،  اکنون کلیت امنیت منطقه را هدف گرفته است و به‌نظر می‌رسد پس از بمباران یمن توسط ائتلاف نظامی به سرکردگی آمریکا، اکنون باید در انتظار دور جدیدی از تحولات در غرب آسیا بود که لزوما به‌معنای پایان بحران نیست، بلکه ایالات متحده آمریکا جرقه یک بحران جدید را در منطقه زده است.  ارتش یمن با صدور بیانیه‌ای اعلام کرده است که به آمریکا، انگلیس و متحدانش تفهیم کردند که به این مداخله غیرمشروع آنها در حمایت از رژیم صهیونیستی پاسخ خواهد داد. این در حالی است که آمریکا در طول حمله عربستان و شرکا به یمن، نقش حامی را بازی می‌کرد اما کاری از پیش نبرد.

10کشور، مقابل يك کشور
اگرچه بمباران یمن در بامداد جمعه با فرماندهی نیروهای آمریکایی و انگلیسی انجام شد، اما کاخ سفید در بیانیه خود درباره حملات علیه یمن نام 8 کشور دیگر شامل استرالیا، بحرین، کانادا، دانمارک، آلمان، هلند، نیوزیلند و کره‌جنوبی را ذکر کرده که آنها نیز در این بمباران‌ها حضور داشته‌اند. برخی کارشناسان گفته‌اند که اقدام آمریکا در تجاوز علیه یمن پس از آن صورت گرفت که تل‌آویو ‌ماه گذشته خواستار ورود مستقیم برای مقابله با یمنی‌ها در دریای سرخ شده بود، اما آمریکا با اعلام حمایت از تل‌آویو در برابر یمنی‌ها، از تلاش برای تشکیل ائتلاف بین‌المللی در دریای سرخ خبر داد تا تل‌آویو همزمان با جنگ در غزه به جنگ در یمن کشیده نشود. نیروهای یمن از زمان شروع جنگ علیه غزه با پرتاب موشک و پهپاد به سمت بندر ایلات در جنوب مناطق اشغالی و همچنین مانع شدن از عبور کشتی‌های باری به مقصد اسرائیل، تلاش کرده‌اند تا تل‌آویو را برای توقف جنگ غزه تحت فشار قرار دهند و اکنون ائتلاف آمریکایی در دریای سرخ به‌دنبال آن است که با فشار به یمنی‌ها مانع از حمایت آنها از غزه شود.

استقبال در یمن، مخالفت در آمریکا
بمباران یمن از سوی ائتلاف واشنگتن- لندن با 2 واکنش متضاد روبه‌رو شد. درحالی‌که شهروندان یمنی در صنعا ظهر جمعه با مشارکت در راهپیمایی میلیونی آمادگی خود را برای ادامه نبرد با آمریکا اعلام کردند، اما نمایندگان کنگره آمریکا با اعلام نگرانی از ورود کشورشان به یک جنگ جدید، تأکید کردند که کشورشان تاب ورود به این جنگ را ندارد.«رو کانا»، «والری هاول»، «رشیده طلیب»، «مارک پوکان» و سناتور جمهوری‌خواه «رند پال» ازجمله نمایندگان کنگره بودند که اعلام کردند واشنگتن نمی‌تواند درگیر جنگ دیگری شود. «کوری بوش»، نماینده دمکرات کنگره آمریکا نیز اعلام کرد که مردم آمریکا نمی‌خواهند پول مالیات‌دهندگان خرج جنگ‌های بی‌پایان شود. در میان کشورهای منطقه نیز کویت، عربستان و قطر بدون حمایت از آمریکا نسبت به بمباران یمن ابراز نگرانی کردند. همچنین نوع ورود آمریکا به جنگ یمن نشان از آن داشت که پنتاگون ترس زیادی از گسترش درگیری‌های یمن دارد، از همین رو منابع نزدیک به کاخ سفید از چند ساعت قبل از آغاز بمباران یمن بارها در رسانه‌های آمریکایی نزدیک شدن به ساعت بمباران اهدافی در یمن را اعلام کرده بودند.

بیانیه یمن: منع تردد کشتی‌های اسرائیلی ادامه دارد
یحیی سریع، سخنگوی نیروهای مسلح یمن در بیانیه‌ای درباره حمله دیروز (جمعه) آمریکا و انگلیس به یمن گفت: دشمن آمریکایی و انگلیسی تجاوزی را با ۷۳ حمله به یمن انجام داد. این تجاوز منجر به شهادت ۵ نفر و زخمی شدن ۶ نفر از نیروهای مسلح یمن شد. ما در هدف قرار دادن تمام طرف‌هایی که از سوی آن تهدید می‌شویم تردید نخواهیم کرد. این تجاوز هرگز ما را از موضع خودمان درباره حمایت از مظلومیت ملت فلسطین بازنخواهد داشت. در بیانیه ارتش یمن آمده است: دشمن آمریکایی- انگلیسی مسئولیت این تجاوز جنایتکارانه علیه ملت یمن را برعهده دارد. حمله آمریکا و انگلیس بدون پاسخ و مجازات باقی نخواهد ماند. ما در هدف قرار دادن تمام منابع تهدید و تمام اهداف متخاصم در زمین و دریا در راستای دفاع از یمن و حاکمیت آن تردید نخواهیم کرد. ما همچنان به ممانعت از عبور کشتی‌های اسرائیلی یا کشتی‌هایی که در دریای سرخ و بحرالعرب به سمت بنادر اراضی اشغالی می‌روند، ادامه خواهیم داد.

تأثیر بازیگری یمن در معادلات منطقه
بمباران یمن در میانه جنگ غزه نشان داد که بازیگری صنعا در تحولات منطقه طی 2ماه گذشته بسیار تأثیر‌گذار بوده و از همین‌رو آمریکا لشکری از 10کشور را برای مقابله با یمن تدارک دید. یمنی‌ها اگرچه همواره بر آزادی کشتیرانی دریایی در دریای سرخ تأکید کرده و فقط کشتی‌های باری به مقصد اسرائیل را از عبور از دریای سرخ بازداشتند، اما همین اقدام یمن فشار زیادی را متوجه تل‌آویو و همچنین بازارهای بین‌المللی کرد. شرکت کشتیرانی اسرائیلی «زیم» از 2‌ماه پیش از تغییر مسیر کشتی‌های خود خبر داد و صنعت خودروي اسرائیل با شوک‌های افزایش قیمتی ناشی از اختلالات خطوط کشتیرانی مواجه شد. حتی روزنامه عبری معاریو تأیید کرد که اقدامات یمنی‌ها باعث آسیب جدی بندر ایلات شده و نرخ بیکاری در آنجا جهش 100درصدی پیدا کرده است. ترکش دریای سرخ حتی به آمریکا و اروپا نیز رسید و شرکت تسلا در آلمان ناگزیر به توقف فعالیت‌های خود به‌دلیل توقف زنجیره تامین کالا از مسیر دریایی شد.

منطقه آرام می‌شود؟
آمریکا ادعا کرده است که بمباران یمن را با هدف توقف نیروهای این کشور در دریای سرخ انجام داده است، اما هیچ نشانه‌ای در دست نیست که نشان دهد یمنی‌ها پس از این حمله حمایت خود را از غزه کاهش دهند. تقریبا همه مقامات انصارالله و فرماندهان ارشد ارتش یمن تأکید کرده‌اند که به آمریکا پاسخ خواهند داد و بیش از گذشته بر تل‌آویو برای توقف جنگ فشار وارد خواهند کرد. کارشناسان نیز نظرمشابهی درباره تشدید تنش‌ها و درگیری‌ها در منطقه پس از بمباران یمن دارند و به‌نظر نمی‌رسد که شرایط پس از بمباران یمن به نفع آمریکا باشد، همانگونه که صبح جمعه شاخص جهانی نفت خام برنت برخلاف میل آمریکا با افزایش حدود 2درصدی باز شد.

«الکس هورتون»، روزنامه‌نگار واشنگتن پست: حملات اخیر علیه یمن به‌طور قطع تنش‌ها را در سراسر خاورمیانه تشدید خواهد کرد. از زمانی که حماس در‌ماه اکتبر حمله خیره‌کننده‌ای به اسرائیل انجام داد، ناوهای آمریکایی برای حمایت از اسرائیل وارد منطقه شده‌اند و اکنون این ناوها وارد یک جنگ دیگر به‌دنبال جنگ غزه شده‌اند. دولت بایدن عمیقاً نگران است و این را می‌داند که پاسخ نظامی به یمن موجب تشدید تنش بیشتر خواهد شد، اما بایدن برای حمایت از اسرائیل راهی جز حمله علیه یمن ندارد.

«اوئن جونز»، ستون‌نویس گاردین: با حمله آمریکا و انگلیس به یمن جهان متوجه شد که غرب به خطوط کشتیرانی خود بیشتر از جان انسان‌هایی که در غزه نفس می‌کشند اهمیت می‌دهد. انگلیس سال‌هاست که درگیر جنگ واقعی در یمن بوده است. اینکه ما (انگلیسی‌ها) از بمباران یمن توسط سعودی‌ها حمایت کردیم تا تعداد زیادی از مردم بی‌گناه را بکشد و فاجعه انسانی بزرگی را در یمن ایجاد کند، بخشی از جنگ انگلیس علیه یمن در سال‌های گذشته است.

«ابراهیم جلال»، پژوهشگر اندیشکده خاورمیانه: به‌نظر نمی‌رسد که حمله اخیر به یمن چندان به نفع آمریکا و انگلیس بوده است. نیروهای یمنی با کسب تجربه  2دهه‌ای در جنگ‌های چریکی از سال 2004و جان سالم به در بردن از جنگ منطقه‌ای از سال 2015، سلاح‌های سنگین، پایگاه‌ها و اردوگاه‌های خود را غیرمتمرکز و پنهان کرده‌اند و لذا بمباران یمن به اهداف مورد نظر نخواهد رسید. همچنین حمله علیه یمن به‌احتمال زیاد باعث افزایش احساسات ضد‌آمریکایی و ضد‌انگلیسی در بین مردم یمن می‌شود. در نتیجه نبرد آمریکا برای نفوذ در قلب‌ها و اذهان شهروندان یمنی شکست خواهد خورد، همانطور که در افغانستان، سومالی و ویتنام نیز آمریکا شکست خورد. این حمله همچنین جایگاه و محبوبیت منطقه‌ای انصارالله و همبستگی با آنها را در جهان عرب و اسلام افزایش می‌دهد، زیرا انصارالله با احساسات مردمی طرفدار فلسطین همراه شده‌اند.

« جیمز راثول»، روزنامه‌نگار تلگراف: اقدام نظامی غرب برای یمنی‌ها به هیچ عنوان غافلگیر‌کننده نبود. اخبار حمله قریب‌الوقوع چند ساعت قبل در اختیار روزنامه‌های انگلیسی و آمریکایی قرار گرفته بود و انصارالله در آمادگی به سر می‌برد. این حملات غرب به جای ترساندن یمن ممکن است این کشور را به اقدامات بیشتر، ازجمله حملات موشکی انتقام‌جویانه و حملات پهپادی به شهر ایلات در جنوب اسرائیل سوق دهد.

«جولین بارنز دیسی»، مدیر برنامه خاورمیانه و شمال آفریقا در شورای روابط خارجی اروپا: با توجه به اینکه میزان حملات غرب علیه یمن محدود است، به خوبی می‌توان انتظار داشت که یمنی‌ها به سرعت سرشان را بالا بگیرند و حملات جدیدی را به سمت اسرائیل انجام دهند. آنها در دهه‌های گذشته یاد گرفته‌اند که چگونه کار کنند، زیرا حدود 10سال مشغول جنگ با ائتلاف عربی ریاض بوده‌اند.