نوسان دلار روی موج اخبار سیاسی

بهزاد رنجبر- روزنامه‌نگار

به‌دنبال انتشار شایعاتی مبنی بر مسدود‌سازی‌ دسترسی ایران به 6میلیارد دلار منابع ارزی در قطر و ممنوعیت مبادلات ارزی با صرافی‌های عراق، قیمت دلار شیب صعودی پیدا کرد و روز گذشته بعد از 6‌ماه به 52هزارو200تومان رسید، با این حال رئیس اتاق مشترک بازرگانی ایران و عراق و یک عضو اتاق بازرگانی ایران، ممنوعیت مبادلات ارزی با عراق را تأیید نمی‌کنند. به‌گزارش همشهری، قیمت هر دلارآمریکا که سال گذشته نزدیک به 90درصد رشد کرده بود، امسال شرایط باثباتی را سپری کرد؛ به‌طوری که از ابتدای سال تاکنون قیمت دلار با نوسان زیادی مواجه نشد و در محدوده 49 تا 50 هزار تومان بود. این در حالی است که سال گذشته قیمت هر دلار آمریکا حتی در روز هفتم اسفند‌ماه به 60هزار تومان هم رسید. اما از آن تاریخ به بعد تحت‌تأثیر سیاست‌های  بانک مرکزی نوسان قیمت ارز کنترل شد و درنهایت در پایان خرداد‌ماه به 48هزار تومان رسید. از خرداد‌ماه نیز به جز 2 روز در مهر‌ماه که قیمت هر دلار آمریکا تا 52هزارو200تومان پیشروی کرد در بقیه روز‌ها دوران آرام و باثباتی را سپری کرد. اما ظرف چند روز گذشته نشانه‌هایی از روند صعودی قیمت دلار ظاهر شده و این روند صعودی درست بعد از انتشار برخی خبر‌های غیراقتصادی درباره کاهش سطح دسترسی ایران به منابع ارزی‌اش اتفاق افتاده است.

به‌طور طبیعی جریانات ورودی ارز به کشور یکی از مهم‌ترین و اثرگذار‌ترین اخباردر بازار ارز است و فعالان بازار هر نوع خبری از این جنس را به دقت دنبال می‌کنند. به‌ویژه آنکه با آغاز تحریم‌های فراگیرمیزان وابستگی‌های ارزی ایران به بازارهای منطقه‌ای برای تامین ارز افزایش یافته است. به‌طور کلی بخش مهمی از منابع ارزی ایران از طریق صرافی‌های مستقر در دوبی، سلیمانیه و هرات در 3 کشور امارات، عراق و افغانستان تامین می‌شود و هر نوع کاهش دسترسی به این بازار‌ها کفه عرضه و تقاضای ارز را در بازار داخل نامتعادل می‌کند. در زمستان سال1400 نیز انتشار خبرهایی در مورد بسته شدن دسترسی ایران به صرافی‌های دوبی زمینه‌ساز رشد قیمت دلار شد. حتی 15مهر امسال که قیمت دلار برای چند روز به 52هزارو200تومان رسید و بسیاری از رسانه‌ها آن را به آغاز جنگ در غزه نسبت داده بودند، عامل اصلی درواقع کاهش دسترسی ایران به صرافی‌های مستقر در هرات بود.
درست مقارن با آغاز جنگ غزه وقوع زلزله سنگین در هرات منجر به تعطیلی کسب‌وکارها و بسته شدن صرافی‌ها شد و این موضوع برای چند روز دسترسی‌های ارزی ایران را محدود کرد.

بازار عراق، دلیل نوسان قیمت ارز
هفته گذشته شایعاتی مطرح شد مبنی بر اینکه بانک مرکزی عراق مبادله ارزی با ایران را ممنوع کرده است. این شایعات حاکی از آن بود که بانک مرکزی عراق با وضع قانون جدیدی در حوضه ارز و در عین حال با فشار آمریکایی‌ها، صرافی‌های رسمی و بانک‌های این کشور را از هرگونه مبادله ارزی با ایران منع کرده است.
به‌دنبال انتشار این خبر، رئیس اتاق مشترک بازرگانی ایران و عراق گفت: این رویداد موضوع جدیدی در رابطه تجاری ایران و عراق نیست و گذرا و مسبوق به سابقه است.
 به‌گفته یحیی آل‌اسحاق از حدود 3‌ماه پیش دولت عراق با هدف تنظیم رابطه بین دینار و دلار قواعدی را وضع کرده که برای تاجران ایرانی مسئله‌ساز شده است. از طرفی، رامین پولادگر، عضو اتاق بازرگانی ایران تاکید کرد: خبر برگزاری جلسه مدیران بانکی عراق با طرف آمریکایی برای ممانعت از دور زدن تحریم‌ها توسط تجار ایرانی صحت ندارد و طرح این موضوع از سوی برخی افراد کاملا با اهداف شخصی صورت گرفته است.

محرک‌های جدید از قطر رسید!
هنوز یک هفته از انتشار خبر مسدودسازی دسترسی ایران به صرافی‌های عراقی نگذشته بود که روز سه‌شنبه خبر دیگری هم درباره قطع دسترسی ایران به حساب‌های ارزی‌اش در قطر منتشر شد که بازار ارز را تحت‌تأثیر قرار داد. این خبر به نقل از یک مذاکره‌کننده سابق هسته‌ای در رسانه‌های ایران منتشر شد. سیدحسین موسویان دیپلمات پیشین ایران در مقاله‌ای در میدل‌ایست‌ای در این‌باره نوشته است: یک مقام اروپایی به من گفت آمریکایی‌ها از قطری‌ها خواسته‌اند که محترمانه از ایران بخواهند در شرایط فعلی ایران درخواستی برای برداشت از این 6میلیارد آزاد شده نداشته باشد.