سوت بزنید، جایزه بگیرید

بهزاد رنجبر- روزنامه‌نگار

از این پس گزارشگران فساد که به آنها سوت‌زن گفته می‌شود می‌توانند با ارائه گزارش فساد براساس قانون پاداش بگیرند.
به گزارش همشهری، این قانون در تلاش است تا از افرادی که فساد را گزارش می‌کنند، حمایت کند. علت این حمایت‌ها این است که در طول سال‌های گذشته گزارش‌دهندگان و مطلعان فساد با تهدیدهای مختلفی مانند اخراج از کار، کسر حقوق، مورد غضب واقع‌شدن از طرف شخص مافوق از طرق مختلف مادی و معنوی، تشکیل پرونده در محاکم و... مواجه می‌شدند.

هیچ شخص یا سازمانی در امان نیست
طبق تعاریف رایج، سوت‌زن به کسی اطلاق می‌شود که تخلفات سازمان‌ها یا نهادها را افشا می‌کند. طرح حمایت از گزارشگران فساد در مهم‌ترین بخش‌های خود بر حمایت از افشاگران رشوه و اختلاس، تصرف غیرقانونی در اموال دولتی، اعمال نفوذ برخلاف حق، تبانی در معاملات دولتی، دریافت پورسانت، تدلیس در معاملات دولتی، تحصیل مال نامشروع و... تمرکز دارد. سوت‌زن فردی است که هر نوع فعالیت غیرقانونی و متخلفانه در یک سازمان خصوصی یا عمومی را افشا می‌کند.

سامانه‌گزارشگران فساد راه‌اندازی می‌شود
با ابلاغ این قانون، از این پس سازمان بازرسی کل کشور موظف است با همکاری نهادهای امنیتی نسبت به طراحی و راه‌اندازی سامانه گزارشگران فساد اقدام کند. اطلاعات این سایت البته محرمانه باقی می‌ماند و یکی از نهادهای امنیتی مانند دادستانی‌ها، مرکز حفاظت و اطلاعات قوه قضاییه، سازمان بازرسی کل کشور، وزارت اطلاعات، سازمان اطلاعات سپاه و فرماندهی انتظامی مسئول رسیدگی به گزارش‌های ارسالی می‌شود.

سوت‌زنی شامل چه مواردی می‌شود؟
گزارشگری که محتوای گزارش او بیانگر ارتکاب یکی از رفتار‌های زیر باشد، مشمول حمایت‌ها و پاداش قانون حمایت از گزارشگری فساد می‌شود:
  دریافت رشوه
  باج‌گیری یا ارتشاء
   اختلاس
  تصرف غیرقانونی در اموال دولتی یا عمومی
   دریافت درصد یا پورسانت در معاملات داخلی یا خارجی
  مداخله وزرا و نمایندگان مجلسین و کارمندان در معاملات دولتی و کشوری
  تدلیس (پنهان‌کردن عیب‌چیزی و عوام‌فریبی) یا ایجاد فریب در معاملات دولتی
  تحصیل مال نامشروع توسط کارکنان دستگاه‌ها و نهاد‌ها
   تبانی در معاملات دولتی

سوت‌زن‌ها چقدر پاداش می‌گیرند؟
طبق قانون حمایت از گزارشگران فساد، فرد گزارش‌دهنده فساد 2درصد ارزش ریالی پرونده پاداش دریافت می‌کند. سقف پاداش در پرونده‌ها 10میلیارد تومان برای اشخاص حقیقی و 20میلیارد تومان برای اشخاص حقیقی - خصوصی که منظور از آن مردم هستند، درنظر گرفته شده است. همچنین اگر موضوع پرونده فاقد ارزش ریالی باشد، مقام قضایی با توجه به گستردگی فساد و میزان تأثیر گزارش در کشف آن، برای گزارشگر پاداشی از مبلغ 2میلیون تا 6میلیون تومان تعیین می‌کند. همچنین از گزارشگر و افراد وابسته به آنها حمایت‌هایی همچون تعیین وکیل معاضدتی یا هرگونه حمایتی که مقام قضایی برای حفظ امنیت جانی، مالی یا شغلی لازم را تشخیص دهد، صورت می‌گیرد.