خام فروشی دسترنج روستاییان

روح‎الله زرین| سروآباد-خبرنگار :


سروآباد دارای بیش از ۴۴ هزار نفر جمعیت است که از این میزان حدود ۳۶ هزار نفر در ۷۲ روستا ساکن هستند. رونق صنایع دستی، کشاورزی، دامپروری و باغداری موجب تثبیت جمعیت روستایی در این شهرستان شده است، چرا که این منطقه از استان دارای ظرفیت‌های طبیعی مانند منابع آبی غنی و رودخانه‎هاست. برای توسعه بیشتر این روستاها ضرورت دارد تسهیلات مورد نیاز در اختیار روستانشینان قرار گیرد. این کار با ایجاد صنایع فراوری، تبدیلی و کارخانه‌ها امکان‌پذیر خواهد بود که نبود آنها به سود حاصل از تولیدات محصولات روستاییان ضربه زده است. دریافت تسهیلات اشتغال پایدار روستایی و عشایری به منظور ایجاد اشتغال فراگیر و پایدار نیز در ماندگاری روستاییان و مهاجرت معکوس تاثیرگذار است.  


ظرفیت‌های روستایی 

یکی از ساکنان روستای قلعه‌گاه سروآباد می‎گوید: این روستا ۴۵۰خانوار با بیش از هزار نفر جمعیت دارد که به دلیل وجود منابع طبیعی و بیشه‌زارها شغل ساکنان آن دامداری و کشاورزی است.
«رحیم مقصودی» ادامه می‎دهد: در 10سال اخیر شاهد مهاجرت مردم از شهر به قلعه‎گاه بوده‌ایم، به‌طوری که جمعیت این روستا در حال افزایش است. این مسأله موجب عدم دسترسی یکسان به امکانات محدود روستایی مانند آب، برق، گاز، تلفن و راه روستایی شده است. وی می‎افزاید: تامین سوخت گازوئیل برای ادوات کشاورزی و باغی به صورت آزاد و خارج از سهمیه موجب افزایش هزینه ماشین‌داران می‎شود و نهایتا آنها دستمزد بیشتری از کشاورزان و باغداران طلب می‌کنند. 

مقصودی اضافه می‎کند: محصولات باغی و جالیزی مانند انگور، توت فرنگی، خیار و گوجه‌فرنگی در حد بسیار فراوانی در روستای قلعه‎گاه تولید می‎شود. سهم عمده‌ای از این محصولات به صورت تازه‎خوری و خام‎فروشی با قیمت اندک روانه بازار مصرف سایر مناطق استان می‎شود، به طوری که قیمت فروش انواع انگور در باغ‌های این روستا به ازای هر کیلوگرم کمتر از ۳ هزار تومان است. اما این محصول در مرکز استان با نرخ ۱۳ هزار تومان به ازای هر کیلوگرم به فروش می‌رسد.
وی ادامه می‎دهد: به دلیل نبود کارخانه تولید کنسرو و رب گوجه‌فرنگی و خیارشور، عمده محصولات جالیزی به صورت تازه‎خوری مصرف می‎شود. این شرایط موحب کاهش محصولات جالیزی شده است. این در‌حالی است که در زمان نیاز و در فصول سرد سال این محصولات با قیمت چند برابر به دست مردم این روستا می‌رسد. به همین دلیل، برای رفع موانع تولید به ایجاد صنایع تبدیلی نیاز است. 


نبود صنایع تبدیلی 

یکی از ساکنان روستای دره‌کی می‎گوید: این روستا با جمعیت بیش از هزارو۶۰۰ نفر در ۶۰کیلومتری سروآباد قرار دارد. این روستا به دلیل داشتن آب و هوای مطبوع، کوهستان‌های مرتفع و آبشارهای متعدد، علاوه بر اینکه دارای رونق کشاورزی و دامداری است، جزو مناطق گردشگری سروآباد نیز محسوب می‎شود.
«هژیر قادرزاده» ادامه می‎دهد: وجود چشمه‌سارها و آبشارهای این منطقه موجب فراوانی منابع آبی در بیشه‎زارهای دره‎کی شده است. مردم روستا نیز از آنها برای دامداری و باغداری استفاده می‌کنند و انواع درختان گردو، زردآلو، توت و انجیر در روستا وجود دارد.وی می‎افزاید: به دلیل پوشش گیاهی غنی منطقه شاهد پرورش دام در این روستا هستیم و انواع لبنیات محلی و سنتی در دره‌کی تولید و روانه ماست‌بندی‎های سروآباد و مریوان می‎شود.

قادرزاده تاکید می‎کند: به دلیل عدم خرید تضمینی و نبود صنایع فراوری، اهالی روستا به صورت خودجوش محصولات باغی را جمع‎آوری می‎کنند. این محصولات به شکل سنتی در کارگاه‎های خانگی فراوری می‌شود و در فصول سرد سال در کنار پیاده‎روهای شهر به فروش می‌رسد‌.وی ادامه می‎دهد: به دلیل تنوع گیاهان مصرفی دام، لبنیات این منطقه از طعم مطبوع و کیفیت خاصی برخوردار است. به دلیل حجم انبوه لبنیات تولیدشده در روستا، اهالی آنها ‎را با قیمت اندک به ماست‌بندی‌های محلی شهری عرضه می‎کنند. به همین دلیل، این فروش سود چندانی برای روستاییان ندارد.این روستایی می‎افزاید: انواع صنایع دستی مانند گیوه، شال، لباس محلی، گلیم و تابلوفرش به دست زنان دره‌کی تولید می‎شود. با توجه به موقعیت گردشگری روستا می‎توان این تولیدات را در بازارچه‌های کوچک محلی عرضه کرد‌ که علاوه بر رونق صنایع دستی، جذب گردشگر و رونق اقتصادی خانواده‎ها را نیز به همراه دارد. 


ایجاد تعاونی‌های خُرد

یک کارشناس اقتصادی در زمینه توسعه صنایع کوچک و زودبازده می‎گوید: در کردستان منابع غنی و طبیعی در زمینه صنایع دستی، محصولات باغی، جالیزی، تولیدات دامی، کشاورزی و گردشگری وجود دارد که برای بهره‌برداری از آنها نیاز به شناسایی این ظرفیت‌هاست. 
«زهره میمنت» ادامه می‎دهد: برخی بانک‎های کارآفرین بدون تحقیق تسهیلات کارآفرینی در اختیار برخی افراد سودجو قرار می‌دهند که در زمینه اشتغال‌زایی صرف نمی‌شود. از این رو ضرورت دارد با ایجاد تعاونی‌های خرد تمامی افراد واقعی شناسایی و حمایت شوند. 

همچنین فعالیت کارآفرینی آنها تحت نظارت دستگاه‎های متولی مانند میراث فرهنگی و فنی و حرفه‌ای قرار گیرد.وی می‎افزاید: برخی مناطق روستایی در شهرهای استان مانند سروآباد قطب تولید محصولات باغی و کشاورزی هستند. اما به دلیل نبود صنایع بسته‌بندی، فراوری، تبدیلی و بازار فروش، شاهد خام‌فروشی تولیدات با قیمت اندک در بازار سایر مناطق کشور و استان هستیم.


جذب سرمایه‌گذار بخش خصوصی

میمنت تصریح می‌کند: ضرورت دارد متناسب با ظرفیت‎های هر منطقه، کارگاه‎های صنایع تبدیلی، فراوری و بسته‌بندی ایجاد شود. تحقق این مساله نیازمند جذب سرمایه‌گذار بخش خصوصی و اعطای تسهیلات کم‌بهره از سوی بانک‎های کارآفرین به روستاییان است. 
وی ادامه می‌دهد: در بسیاری از مناطق روستایی کشت محصولات باغی و کشاورزی به صورت فصلی و محدود صورت می‌گیرد که این شرایط موجب عدم ایجاد صنایع تبدیلی می‌شود. در این زمینه ضرورت دارد کشت گلخانه‎ای نیز در روستاهای سروآباد ایجاد شود، چرا که این منطقه از استان دارای ظرفیت‌های طبیعی، آب و هوایی و خاک مستعد است که نتیجه آن رونق صنعت گلخانه‎ای، ایجاد اشتغال پایدار در طولانی‌مدت و فراوانی محصول است. در نتیجه سرمایه‌گذاران رغبت بیشتری برای ایجاد صنایع تبدیلی خواهند داشت. 


عرضه محصولات تولیدی روستاییان به فروشگاه‌ها

«زهره میمنت» کارشناس اقتصادی می‌گوید: برخی روستانشینان می‌توانند به صورت خودجوش با ایجاد کارگاه‎های مختلف در زمینه صنایع دستی فعالیت کنند و یک هیات مدیره برای عرضه محصولات تولیدی، در قالب طرح‎های حمایتی، در فروشگاه‎های مختلف استان داشته باشند. نمونه این طرح در قروه اجرا شده است‌. همچنین افراد فعال در روستاها می‎توانند با سرمایه‌گذاری شخصی کارخانه‌های تولیدی راه‎اندازی کنند. از این طریق علاوه بر فراوری محصولات می‌توانند با حمایت بخش دولتی زمینه صادرات آنها را نیز ایجاد کنند که نتیجه آن توسعه صنایع تبدیلی، رونق اقتصادی و کاهش خام‌فروشی است.