مبارزه با فساد در مدیریت شهری ششم، ضابطهمند است
علیرضا نادعلی؛سخنگوی شورای شهر تهران
مدیریت شهری ششم در بحث مبارزه با فساد، حساسیت ویژهای دارد؛ در درجه اول ما بهعنوان شورای شهر تهران در نقش سیاستگذار و ناظر، نسبت به مدیریت شهری سعی کردیم فردی را بهعنوان شهردار انتخاب کنیم که از مهمترین ویژگیها و دستاوردهایش مبارزه با فساد بوده و در یک جمله، مدیری فسادستیز است. با همکاری ایشان تلاش شده نوعی از فسادستیزی دنبال شود که از کارهای نمایشی و ژورنالیستی دوری کنیم و مبارزه با فساد ضابطهمند و در یک مکانیسم درست باشد که این موضوع در این دوره از مدیریت شهری تا حدود زیادی اتفاق افتاده است. با توجه به این موضوع، مدیریت شهری با انتخاب افراد جدید و سازوکارهای تازه در مسیری گام برداشته است که در موضوع مافیاها بتواند تا حدود زیادی مشکلات را حل کند که البته باید کارها سرعت بیشتری به خود بگیرد.
برای کنترل مافیا و مقابله با عوامل پشت صحنه، باید چند عامل دست به دست هم دهند. مافیا ممکن است در حوزهها و بخشهای مختلف وجود داشته باشد، اما در اینجا منظور ما حوزه شهری است. در گام اول، مقررات و ضوابط باید بهگونهای طراحی و وضع شود که امکان دور زدن آن توسط افرادی که بهدنبال منافع شخصی و گروهی خود هستند به حداقل ممکن برسد و مبارزه با فساد در حوزه قانونگذاری بیش از پیش دیده شود. در مرحله دوم باید سیستم اجرایی به نحو مطلوبی قوانین وضع شده را اجرا کند. اجرای صحیح و دقیق قوانین به موازات تکمیل قوانین محکم و بازدارنده، فرصت دور زدن قانون یا همان مافیابازی در حوزه شهری را میگیرد.
مکمل مرحله اول و دوم و حلقه نهایی در این زنجیره، برقرار بودن نظارت دقیق و درست است که به نوعی این حلقه را کامل میکند. نظارت و بازرسی، از ارکانی است که در اکثر بخشهای حاکمیتی وجود دارد و اگر به اندازه و درست در نقاطی که خلأ وجود دارد، اعمال شود، میتواند جلوی بسیاری از تخلفها و زد و بندهای پشت پرده یا مافیابازی را بگیرد. اگر بازرسیها بهویژه در نقاط مهم و حساس که خطاپذیر و آسیبپذیرتر هستند سرزده، نامنظم و غیرمنتظره باشند میتوانند جلوی اجرا و نهایی شدن سناریوهایی را که مافیا در بخشهای مختلف طراحی کرده است، بگیرند یا میزان آن را به حداقل برسانند.
در کنار این موارد، موضوع دیگری که میتواند کمک کند و تکمیلکننده این حلقه باشد، حضور و دیدهبانی مردم است؛ یعنی هر شخص در هر نقطه و جایگاهی که قرار دارد، بتواند نارسایی و همکاری ارکان قدرت و ثروت برای زیرپا گذاشتن قوانین و مقررات و تضییع حقوق و منافع عموم جامعه را به مسئولان گوشزد و اطلاعرسانی کند. از ابتدای تشکیل جمهوری اسلامی نیز مبنا بر این بود که مردم در مبارزه با فساد و دیدن نادرستی و پلشتی، هرکدام خودشان یک ناظر و بازرس باشند و این موارد را برای برخورد قانونی و اصلاح امور به مسئولان گزارش کنند. در کنار تمام این موارد، نقش دستگاههای امنیتی هم بسیار مهم است. بخشی از مافیای موجود در حوزه شهری ممکن است ظاهر و پوسته آن توسط ارکان و بخشهای مدیریت شهری شناسایی و با آن برخورد شود، اما گاهی ممکن است طراحیهای اصلی در جاهای دیگری باشد که نیاز به اقدام عمیق دارد؛ لذا در این موارد، علاوه بر شهروندان و دیدهبانی مردم، دستگاه تخصصی در حوزه امنیتی هم باید ورود و به مدیریت شهری کمک کند اما چرا با وجود سختگیریها مافیا شکل میگیرد؟ وقتی بخشهای حاکمیتی تخلفات و افعال خلاف قانون را نادیده میگیرد یا به موقع با آنها برخورد نمیکند، به مرور بخشهای مختلف آنها دست بهدست هم میدهند، ایجاد شبکه میکنند، دارای قدرت و ثروت فراوان میشوند و برای خودشان ارکان پیدا میکنند. به این ترتیب بهاصطلاح، گروههای مافیایی در بخشهای مختلف ازجمله ساختوساز و جمعآوری زباله و ... شکل میگیرد؛ بهطور مثال در بحث سد معبر که یک امر بسیار ابتدایی است، هر زمان که برخورد قانونی در این بخش صورت گرفته، مشکل حل شده ولی هر زمان که این حوزه رها شده دوباره تعداد و تخلفات این بخش افزایش پیدا کرده است.
در 2 سال همهگیری کرونا که حوزه دستفروشی رها شده بود، این بخش هم دچار مشکلات و مباحث مربوط به عوامل پشت صحنه و مافیا شده است. لذا برای اداره شهر و برای استیفای حق عموم مردم باید محکم ایستاد و نباید کوتاه آمد.