فناوری
کدنویس‌های کوچک پا می‌گیرند
وزیر ارتباطات از راه‌اندازی نخستین مدرسه مجازی برنامه‌نویسی به زبان مادری در کشور خبر داده که بخشی از پروژه «زیست‌بوم کودکان در فضای مجازی» است؛ آموزش زبان‌های برنامه‌نویسی به کودکان چرا مهم است؟
وزیر ارتباطات روز گذشته در یک پست اینستاگرامی از راه‌اندازی پروژه‌ای سخن گفته که قرار است کودکان ایرانی را برای فعالیت در فضای مجازی تربیت کند.
از تولید محتوا و انتشار پست در محیط‌هایی مثل وبلاگ گرفته تا برنامه‌نویسی و ساخت برنامه‌های کاربردی از برنامه‌هایی است که قرار شده در پروژه «زیست‌بوم کودکان در فضای مجازی» اجرا شود.
«برنامه‌نویسی برای کودکان به زبان مادری» یکی از زیرشاخه‌های اصلی این برنامه مفصل است که در دانشگاه شریف شکل گرفته و وزیر ارتباطات خبر داده که وزارت متبوعش هزینه‌های مربوط به آن را پرداخت می‌کند. زیست‌بوم فضای مجازی به چه معناست و چرا تا این اندازه مهم است؟
چشم‌انداز: زیست‌بوم اختصاصی ایران
9ماه از آغاز پروژه زیست‌بوم کودکان فضای مجازی می‌گذرد؛ برنامه‌ای که برای آموزش در زمینه فضای مجازی برای کودکان زیر 18سال تشکیل شده و تا امروز حدود هزار دانش‌آموز علاقه‌مند به این حوزه را پرورش داده است. این پروژه مفصل در پی آموزش چگونگی فعالیت در این حوزه‌ها به افراد زیر 18سال است و آگاهی‌بخشی به کودکان از هدف‌های اصلی آن برشمرده می‌شود. امیرحسین اسدی، مدیر پروژه برنامه‌نویسی کودکان درباره اهمیت این پروژه به همشهری می‌گوید: «در انقلاب دیجیتال، جهان دیگری داریم که با امروز متفاوت خواهد بود. امروز خیلی‌ها که سنتی فکر می‌کنند، شاید با فیلتر‌کردن بخواهند ابزارهای کنترلی را ایجاد کنند ولی همچنان که وزیر ارتباطات گفتند، معتقدیم که در دنیای آینده، اطلاعات و آگاهی حرف اول را می‌زند. ما باید برای پیوستن به چنین جهانی آماده و زیست‌بوم خاص خودمان را داشته باشیم. در نتیجه، ما در این پروژه می‌خواهیم بچه‌ها را با فرهنگ آنلاین آشنا کنیم.» به گفته وی، یادگیری این برنامه‌ها صرفا برای کودکانی که به برنامه‌نویسی علاقه دارند، نیست و همه جزئیاتی که به دنیای آنلاین مربوط می‌شود، از آپلود کردن عکس گرفته تا پست‌کردن مطلب در وبلاگ و... آموزش داده می‌شود. در خلال این برنامه، مربی‌های جدید نیز تربیت شده‌اند. چشم‌انداز گروه این است که تا 3سال آینده، یک میلیون دانش‌آموز را با همین شیوه آموزش بدهند.
آگاهی‌بخشی به جای اقدامات سلبی
محمدجواد آذری جهرمی، وزیر ارتباطات بعد از بازدید از این دستاوردها، در یک سخنرانی از انقلاب صنعتی دیجیتال در دنیا یاد کرده که در آن، «با دستور اقدامات سلبی نمی‌توان سبک زندگی را تغییر داد و بدین‌گونه، مسیر توسعه و تحول دیجیتال مسدود نمی‌شود.» طرح مدرسه مجازی نیز به جای جلوگیری از دسترسی کودکان به محتوا یا برخورد دستوری، سراغ آگاهی‌بخشی رفته است. اسدی می‌گوید: «بچه‌ها باید بدانند اینترنت کجاست، چه ویژگی‌ها و خطراتی دارد و چطور می‌توان در مقابل این مشکلات ایمن ماند. قبلا محتوای زیر 18سال جدی گرفته نمی‌شد و درباره مسائل حقوقی نیز فکر نشده بود. ما درباره اینکه چه محتوایی ناپسند و نادرست است، با بچه‌ها صحبت می‌کنیم و به آنها اجازه می‌دهیم پرسش‌هایی که در این حوزه دارند را با متخصصان ما در میان بگذارند.»
سیمرغ ایرانی به جای اسکرچ فرنگی
زبان‌های برنامه‌نویسی که برای آموزش کودکان به‌کار گرفته می‌شود، باید ظاهر دلچسبی داشته باشد تا بچه‌ها به استفاده از آن راغب شوند. به جز اینها، اگر محیط برنامه‌نویسی به زبان مادری مهارت‌آموزان طراحی شده باشد، آموزش برایشان دلچسب‌تر خواهد شد. با همین رویکرد، گروهی که در این پروژه فعال هستند، پلتفرم کدنویسی ایرانی با نام سیمرغ را ایجاد کرده‌اند. امیرحسین اسدی، درباره ویژگی‌های این پلتفرم می‌گوید: «سیمرغ یک زبان ماژولار است که کاملا به زبان فارسی طراحی شده است. برای کودکان انگلیسی‌زبان برنامه اسکرچ وجود دارد که برنامه خوبی است ولی ما ترجیح دادیم، یک نمونه بومی و خاص برای کودکان خودمان داشته باشیم.»
همه باید آماده باشیم
در دنیای آینده تقریبا همه‌چیز به فضای آنلاین و دیجیتال وابسته است. از خریدهای روزانه گرفته تا عمل‌های جراحی و... همه با کمک ابزارهای فناورانه انجام می‌شود. در چنین فضایی، آگاه بودن یکی از موارد مورد نیاز افراد خواهد بود. امیرحسین همتی، کارشناس توسعه نرم‌افزار در این‌باره به همشهری می‌گوید: «قرار نیست همه آدم‌ها کدنویس‌های حرفه‌ای شوند ولی باید از این فضا سر در بیاورند و وقتی درباره یک موضوع دیجیتال بحث می‌شود، درباره مسائل پایه‌ای آن آگاهی داشته باشند.» به جز اینها، این کارشناس فنی تأکید می‌کند: کدنویسی مغز را پرورش می‌دهد و باعث می‌شود افراد منطقی و دقیق فکر کنند. قرار نیست همه برنامه‌نویس شویم اما منطقی بودن، یک ضرورت است.
معروف‌ترین برنامه‌های کدنویسی مخصوص کودکان
کدنویسی کار شاق و دشواری است که محیط خشکی هم دارد. برنامه‌های کدنویسی کودکان اما ظاهر جذابی دارند و کار کردن با آنها ساده است. اینها چند نمونه از محبوب‌ترین زبان‌های برنامه‌نویسی در جهان هستند:
LOGO
یک لاک‌پشت در محیط اصلی برنامه قرار گرفته که بنا به کدهای دستوری مختلف، حرکات متفاوتی انجام می‌دهد.
Basic-256
کودکان با این برنامه که به زبان برنامه‌نویسی بیسیک طراحی شده، می‌توانند اشکال گوناگونی را طراحی کنند. این برنامه، برای کودکانی که سطوح اولیه برنامه‌نویسی را گذرانده‌اند، مناسب‌تر است.
Scratch
ساخت بازی، انیمیشن و محتوای دیجیتال جذاب از طریق این برنامه ممکن است. تا به حال بیشتر از 74هزار پروژه روی آن ثبت شده و قابل سازگار‌شدن با زبان‌ها و امکانات مختلف است.
در همینه زمینه :
