گزارش
درختان فلسطین جان می گیرند
چنارهای خشک خیابان قدیمی مرکز شهر حذف و درختان جدید کاشته می شوند
نیلوفر ذوالفقاری | روزنامه‌نگار
ماجرای قطع درختان خیابان فلسطین، معبر سرسبز و پردرخت مرکز شهر، از مدتی قبل در فضای مجازی مطرح است. اما کسبه و ساکنان این خیابان چند هفته‌ای است شاهد عملیات عمرانی، اصلاح وضعیت فضای سبز و کاشت درختان جدید هستند. برای همین ما هم به این خیابان سر زدیم تا هم وضعیت درختان را از نزدیک ببینیم و از اصل ماجرا باخبر شویم و هم از مهدی قمی، شهردار منطقه و محمدحسین احمدآبادی، شهردار ناحیه یک منطقه11 درباره آخرین اقدامات انجام‌شده برای نگهداشت درختان این محدوده پرس وجو کنیم.
سرطان قرمز در جان درختان
این روزها اگر گذرتان به بخش‌های جنوبی خیابان فلسطین افتاده باشد، حتما دیده‌اید که تعدادی از درختان خشکشده مسیر با تنه‌های آسیب‌دیده حذف شده‌اند. آنچه باعث شده عمر سرسبزی و شادابی چنارهای قدیمی این خیابان به پایان برسد ابتلای آنها به بیماری سرطان قرمز است، بیماری خطرناکی که سال‌ها آسیب زیادی به این درختان وارد کرده و با سرایت‌پذیری بالا باعث شده درختان در برابر آفت‌های دیگر هم آسیب‌پذیر شوند. محمدحسین احمدآبادی، شهردار ناحیه یک منطقه11 که سابقه فعالیت در حوزه فضای سبز هم داشته، بخش‌هایی از تنه آسیب‌دیده درختان را نشان می‌دهد و می‌گوید: «آبیاری درختان به‌صورت طبیعی با آب جاری نهر و وزش باد باعث شد که بیماری به‌سرعت شیوع پیدا کند. همزمان شیوع بیماری قارچی نماتود در این درختان جان آنها را بیش از پیش به خطر انداخت. مؤسسه تحقیقات کشاورزی آزمایش‌های تخصصی متعددی در این محدوده انجام داد و در نهایت مشخص شد که بیماری درختان خیابان فلسطین قابل درمان نیست.»
تلاش برای نجات فضای سبز
حین قدم زدن در خیابان فلسطین، تنه‌های قطع‌شده درختان را می‌بینیم که ارتفاع‌های متفاوتی دارند. آن‌طور که احمدآبادی می‌گوید، در نخستین مرحله از تشخیص وجود بیماری و آفت در درختان، کارشناسان و نیروهای فضای سبز شهرداری برای ایمن‌سازی درختان، حذف شاخ و برگ خشکشده را شروع می‌کنند و تنه درخت را نگه می‌دارند تا شاید گیاه بتواند زنده بماند. اما وقتی درمان‌ناپذیری درختان در گزارش‌های توموگرافی قطعی می‌شود، قطع تنه که به آن کف‌بری درخت هم می‌گویند، ناگزیر انجام می‌شود. این کار در چند مرحله در خیابان فلسطین انجام شده است. آلوده شدن ریشه درختان و خاک محدوده حتی کارشناسان را مجبور کرده ریشه‌های درختان را از عمق خاک بیرون بکشند و خاک آلوده را هم از نهرباغچه‌ها حذف کنند.
جایگزینی درختان جدید
هرچند از دست دادن درختانی با عمر چند دهه و اجبار به قطع آنها ناراحت‌کننده است، اما مدیریت شهری با هدف نگهداری فضای سبز و حفظ هویت این خیابان قدیمی، کاشت درختان جدید در مسیر را آغاز کرده است. با انجام تحقیقات متعدد، بعد از پاکسازی خاک، ریختن خاک جدید ضدعفونی‌شده در نهرباغچه‌ها، انتخاب درختان جدیدی با حساسیت ویژه انجام شده است. به همین دلیل این روزها حین راه رفتن در پیاده‌روهای خیابان فلسطین نهال‌های زیتون تلخ را می‌بینید که یکی‌در‌میان بین چنارهای قدیمی و چنارهای تازه کاشته‌شده جا گرفته‌اند. تا به حال 67درخت زیتون تلخ کاشته شده و با آغاز کاشت چنارها قرار است 150درخت سالم جایگزین 103چنار خشکشده شود. احمدآبادی می‌گوید: «درختان ریه‌های شهرند. قطع درختان حتی در ملک شخصی و هر کوچه و خیابانی از شهر پروتکل‌های سختگیرانه‌ای دارد و اگر درختی بدون مجوز قطع شود، جریمه‌های سنگینی دارد. بنابراین قطع درختان نخستین گزینه نیست و وقتی انجام می‌شود که ضروری باشد. ما در مرحله اول تلاش کردیم جان درختان را نجات دهیم.»
بهسازی خیابان فلسطین
خیابان فلسطین یک مسیر شمالی- جنوبی پرتردد است که هیچ مسیر جایگزینی برای آن وجود ندارد و مسدود کردن آن در عمل غیرممکن است. این موضوع در کنار وجود مراکز اداری و تجاری و راسته‌بازارهای متعدد در این مسیر، باعث شده اجرای پروژه در طول روز با چالش‌های متعددی مواجه باشد و نیروهای شهرداری ناچار شوند شب‌ها کار را پیش ببرند. از طرفی وجود معارضان آب، برق و گاز حساسیت را بیشتر و سرعت پیشرفت عملیات را کمتر کرده است. احمدآبادی می‌گوید: «همزمان با رسیدگی به وضعیت درختان، حذف درختان خشکشده و جایگزینی آنها با نهال‌های جدید، عملیات اصلاح ترافیکی، پیاده‌روسازی و نوسازی جدول‌ها و پل‌های فلزی و سیمانی در جریان است. در نهایت قرار است با اتمام عملیات تا نیمه فصل پاییز، بهسازی وضعیت خیابان فلسطین تکمیل شود.»
تعلق خاطر به درختان به‌عنوان سرمایه ملی
حبیب‌الله دشتی، عضو هیأت امنای مسجد جامع ولیعصر عج و از کسبه قدیمی: 40سال است که در این محدوده مشغول کار هستم. چنین پروژه‌ای سخت و زمان‌بر است و دردسرهایی برای کسبه محله دارد. مدیران شهری منطقه مخصوصا شهردار ناحیه بسیار پای کارند و بارها آنها را در حال تلاش برای تکمیل پروژه دیده‌ام. نوع درختان جدید با وقت و مطالعه انتخاب شده تا با وضعیت خیابان متناسب باشد. جلسه‌هایی هم با جمع کسبه گذاشته‌اند تا نظرها و پیشنهادهای آنها را بشنوند. درختان این خیابان سرمایه ملی هستند. همه کسبه به این درختان تعلق خاطر دارند و پیگیر وضعیت نگهداری آنها هستند.
استقبال کسبه از کاشت درختان جدید
رضا علوی، از کسبه خیابان فلسطین: از 2ماه پیش شهرداری منطقه همزمان با حذف درختان خشکشده، رسیدگی به وضعیت باغچه‌ها، پیاده‌روها، جدول‌ها و کاشت درختان جدید را شروع کرده است. برای ما که هر روز کرکره مغازه را در این خیابان بالا می‌بریم، پیشرفت کار مشهود است.
همسایه‌های سبز
سمیرا فیروزی، شهروند ساکن خیابان فلسطین: سال‌هاست در این محله سکونت دارم و درختان چنار سرسبز آن برایم مثل همسایه‌هایم عزیزند. بعضی درختان در سال‌های قبل خشک شده بودند و برای جان عابران خطر داشتند. می‌دانم که حتما راهی برای نجات آنها وجود نداشته، اما همین که قرار است درختان جوان جایگزین آنها شوند، دلگرم‌کننده است.
اهتمام ویژه به کاشت نهال و تأمین فضای سبز
مهدی قمی، شهردار منطقه11: رفع خطر درختان خشک شده براساس دستورالعمل‌های صادره با هدف جلوگیری از انتقال آفات و بیماری‌ها به سایر درختان و همچنین جلوگیری از خسارت جانی و مالی به شهروندان با رأی کمیسیون ماده۷ به ساماندهی درختان خیابان فلسطین انجام شده است. این اقدام براساس درخواست‌های متعدد مردمی که از طریق سامانه‌های شهرداری به این منطقه می‌رسد و درخواست برای پاکسازی تنه درختان آفت‌زده انجام شده است. با توجه به وقوع حوادث متعدد سقوط و شکستن درختان در ماه‌های اخیر که احتمال ضرر مالی یا جانی برای شهروندان را به همراه دارد، ضرورت رفع خطر این درختان خشکشده و بیرون آوردن تنه درختان بریده‌شده در سال‌های پیشین بیش از پیش اهمیت می‌یابد. نتایج آزمایش‌های معتبر و نظریه کارشناسان محیط‌زیست به جانمایی درختان جدید منجر شده است. شهرداری این منطقه اهتمام ویژه‌ای به کاشت نهال و تأمین و افزایش سرانه فضای سبز کافی برای اهالی محله دارد و از مسئولیت خود به‌خوبی آگاه است.
در همینه زمینه :
