شمع به‌دست و پابرهنه می‌آمدند
نام نذر: 41منبر
محل ادای نذر: تکیه سادات‌اخوی و مجالس عزاداری
ادای نذر برای حاجت‌روا شدن با گذشت سده‌های طولانی به بخش جدا نشدنی فرهنگ و سنت پایتخت‌نشین‌ها تبدیل شده و مردم برای ادای نذرشان گزینه‌های متفاوتی دارند. نذر 41منبر هم یکی از انواع نذوراتی است که تاریخچه‌ای طولانی در پایتخت دارد و داستان‌های متفاوتی درباره آن نقل می‌شود. در دوره قاجار عده‌ای پابرهنه با کیسه‌ها یا جعبه‌های پر از شمع به تکیه‌ها و مجالس روضه می‌رفتند و نذرشان را با روشن کردن شمع ادا می‌کردند. نذر 41منبر البته مثل همه نذورات دیگر، آداب خاصی داشته که با گذشت زمان کمرنگ شده و جای خودش را به آیین‌های جدید داده است.
این نذر معمولاً عصر تاسوعا ادا می‌شد. صاحبان مجلس عزاداری یک تخته نازک نزدیک منبر می‌گذاشتند و منتظر ورود افراد شمع‌به‌دست می‌شدند. این افراد که به آنها «41منبررو» می‌گفتند 41شمع در 41منبر روشن می‌کردند تا حاجت‌شان روا شود. عبدالله مستوفی در کتاب معروف «شرح زندگانی من» درباره نذر 41منبر به‌طور مفصل توضیح داده و نوشته است: «41منبرروها از هر طبقه‌ای بودند. حتی برخی از اعیان با فانوس و نوکر و پیشخدمت و فراش 41منبر می‌رفتند. جعبه شمع آنها زیر بغل‌شان بود و آقا که پای منبر می‌رسید شمع‌شان را روشن می‌کردند و با کمال اخلاص منبر را می‌بوسیدند.» نذر 41منبر در دوره قاجار به حدی در تهران فراگیر می‌شود که برخی از تکایای‌پایتخت مثل سادات‌اخوی برای روشن کردن شمع اجبار داشتند و همه افراد بعد از ورود به تکیه باید یک شمع 41منبرشان را روشن می‌کردند. نوع و فرم شمع‌های 41منبر هم با نذر افراد نسبت داشته است. عبدالله مستوفی در این‌باره نوشته: «اشخاصی که بچه‌هایشان پا نمی‌گرفتند برای طفل جدیدالولاده خود شمع قدی در تکیه سادات‌اخوی روشن می‌کردند. محل روشن کردن شمع‌های 41منبر در باغچه بود و شمع‌ها باید میان گل‌های باغچه روشن می‌شد. در یک برهه‌ای کار از منبر گذشت و در هر گوشه تکیه بساط شمع روشن کردن دایر بود.» آنطور که عبدالله مستوفی در کتاب«شرح زندگانی من» نوشته، مقداری از خرج روضه‌ها از مقاطعه دادن شمع‌های گچی و پیهی که روشن نشده، خاموش و به صندوق‌ها منتقل می‌شد درمی‌آمد. مستوفی نوشته که سه، چهار هزار شمع سر سوخته و سه، چهار خروار پیه، حاصل عمل این مقاطعه بود. یعنی عده‌ای با فروختن شمع و جمع‌آوری شمع‌های سالم و نسوخته مقداری از هزینه‌های مجالس روضه‌خوانی را تأمین می‌کردند، اما نذر 41منبر مثل بسیاری از نذرهای دیگر آرام‌آرام از فهرست آیین‌های عزاداری در تهران حذف شد؛ حالا شمع 41منبر در هیچ تکیه و مجلس روضه‌ای نمی‌سوزد.
