دندانپزشکی و زنان و زایمان در صدر قصور پزشکی

چرا قصور پزشکی اتفاق می‌افتد و بیشترین قصور در چه رشته‌هایی رخ می‌دهد؟ دکتر بابک سلحشور، مدیرکل کمیسیون‌های پزشکی سازمان پزشکی قانونی کشور در گفت‌وگویی به این سوالات پاسخ داد و جزئیاتی از پرونده‌های قصور پزشکی را در سال گذشته بازگو کرد.

  از نظر شما به چه مواردی قصور پزشکی گفته می‌شود؟
پرونده‌های قصور پزشکی باید شامل شرایطی خاص باشد؛ اول اینکه درمانگر باید مسئولیت تشخیص یا درمان بیماری فردی را برعهده گرفته باشد، دوم اینکه در راستای این اقدام درمانی یا تشخیصی، اقدامی را انجام داده باشد که براساس قواعد علمی و قانونی نباشد و نکته مهم دیگر اینکه اقدام انجام شده موجب ضرر و زیان فرد بیمار شده باشد.

  اگر بخواهید این پرونده‌ها را دسته‌بندی کنید، به‌طور کلی چند نوع قصور پزشکی وجود دارد؟
قصور پزشکی به 4 شکل اتفاق می‌افتد. مورد اول بی‌مبالاتی است؛ به این معنا که کارهایی که یک پزشک یا درمانگر باید در روند درمان برای بیمار انجام دهد اما انجام نداده است که شدیدترین نوع قصور است. مورد بعدی بی‌احتیاطی است. به این معنی که کارهایی که نباید برای مریض انجام دهد اما انجام داده است. نکته دیگر نداشتن ‌مهارت است، یعنی اینکه اتفاقی که به‌دلیل ‌مهارت نداشتن درمانگر در هنگام انجام جراحی یا اقدام درمانی و تشخیصی رخ می‌دهد و معمولا هم توسط پزشکان جوان‌تر انجام می‌شود و مورد آخر ‌رعایت نشدن نظامات دولتی است که شامل رعایت نکردن بخشنامه، پروتکل‌ها و آیین‌نامه‌های ابلاغی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی است که به‌دلیل ‌رعایت نشدن منجر به قصور و خسارت و عارضه به بیمار می‌شود.

  چه فرقی میان رسیدگی به پرونده‌های پزشکی در نظام پزشکی با پزشکی قانونی وجود دارد؟
سازمان نظام پزشکی به تخلفات صنف پزشکی رسیدگی و سازمان پزشکی قانونی تخلفات و خساراتی را که جنبه کیفری داشته باشد بررسی می‌کند. اگر فردی برای شکایت به مرجع قضایی، یعنی دادسرای ویژه جرائم پزشکی مراجعه کند بازپرس پرونده می‌تواند پرونده را هم به پزشکی قانونی و هم نظام پزشکی پرونده ارجاع دهد.

  بیشترین قصور پزشکی در چه رشته‌هایی انجام می‌شود؟
در سال 1401 بالغ بر 12هزار و 445پرونده با موضوع قصور پزشکی در پزشکی قانونی تشکیل شد که از این تعداد 5 هزار و ۷۱۲ هزار پرونده منجر به صدور رأی محکومیت و ۶ هزار و ۷۳۳ پرونده هم منجر به صدور حکم تبرئه شد. از تعداد کل پرونده 2221مورد مربوط به رشته جراحی زنان و زایمان، 1882مورد مربوط به دندان‌پزشکی و 1845مورد نیز مربوط به رشته جراحی عمومی بود. همچنین 1436پرونده نیز با موضوع جراحی زیبایی تشکیل و به آن رسیدگی شد.

  چرا قصور پزشکی در رشته زنان و زایمان و دندان‌پزشکی بیشتر از سایر رشته‌هاست؟
در دندان‌پزشکی به‌دلیل اینکه تعداد مراجعه‌کننده بیشتر است احتمال قصور هم بالاتر می‌رود. در رشته زنان و زایمان هم به‌دلیل اینکه حساسیت این رشته زیاد است و یک رشته تلفیقی محسوب می‌شود و از سویی دیگر رشته زنان و زایمان رشته‌ای پیچیده و سخت است و اقدامات درمانی پیچیده دارد؛ به همین دلایل هم احتمال قصور و شکایت در آن بیشتر است.