کودکان به‌اندازه بزرگسالان حق دارند
کودکان بخش فرعی جوامع بشری شناخته می‌شوند و معمولا کسی آنها را جدی نمی‌گیرد. اما آنها نه فقط آینده بشریتند، بلکه همین حالا هم یکی از ستون‌های اصلی آن هستند؛ حدود 2.3میلیارد کودک در دنیا زندگی می‌کنند که معادل حدود یک‌سوم جامعه بشری هستند اما این جمعیت عظیم، شاهد بیشترین نقض حقوق است. در بیشتر کشورهای دنیا، کودک به کسی گفته می‌شود که زیر 18سال سن دارد. آنها، بدون توجه به سنشان، از حقوق بشر مساوی با بزرگسالان برخوردارند که این حقوق شامل حق آزادی و ابراز عقیده و همینطور حق برابری، بهداشت، آموزش، محیط‌زیست سالم، محیط امن برای زندگی و محافظت در برابر هر نوع آسیب می‌شود. حقوق کودکان در یک کنوانسیون ویژه در سال 1989در سازمان ملل تصویب شده است. پیش از آن در سال 1954بیانیه حقوق کودک در سازمان ملل تصویب شده بود و هر ساله سالروز آن یعنی 20نوامبر که امروز است، به‌عنوان روز جهانی کودک گرامی داشته می‌شود. کنوانسیون حقوق کودکان هم در همین تاریخ تصویب شده است. هدف اصلی در این روز، آگاهی‌بخشی به جامعه درباره حقوق کودکان است. شعار امسال هم «همه حقوق برای همه کودکان» اعلام شده است. سازمان ملل این 3 محور اصلی را برای کودکان درنظر گرفته است: صلح برای همه کودکان؛ سیاره‌ای قابل سکونت برای همه کودکان؛ شنیده شدن صدای همه کودکان.
متأسفانه، با وجود تأکیدات جهانی بر رعایت حقوق کودکان، این بخش عظیم از جامعه شاهد نقض گسترده و همیشگی حقوق‌شان هستند. برای نمونه، حدود 300میلیون کودک در سراسر جهان مدارک تولد ندارند و نمی‌توانند از حقوق قانونی خود برخوردار شوند. در سراسر جهان، بیش از 61میلیون کودک نمی‌توانند در مدارس ابتدایی شرکت کنند. تخمین‌زده می‌شود که سالانه 150میلیون دختر و 73میلیون پسر به‌صورت جنسی مورد تعرض قرار می‌گیرند. در برخی کشورها، دخترانی که گاهی سنشان به 9سال می‌رسد مجبور به ازدواج می‌شوند. حدود 330هزار کودک هم در اقامتگاه‌های مخصوص مهاجران در 80کشور دنیا زندگی می‌کنند. در سال2019، از هر 6کودک یک نفر در فقر مطلق زندگی می‌کرده است. در سال 2020بیش از 820میلیون کودک در مدارس دسترسی به امکانات شست و شوی دست نداشتند که نقض آشکار حق آنها برای داشتن بهداشت و سلامت بوده است.
همه اینها موارد کلان نقض حقوق کودک به‌شمار می‌روند. سازمان ملل امیدوار است با تمرکز و آگاه‌سازی درباره حقوق اولیه کودکان، در نهایت این مصادیق تکان‌دهنده و کلان را از بین ببرد. شنیدن صدای کودکان و شرکت دادن آنها در تصمیم‌گیری‌های که بر آنها اثر می‌گذارند نخستین راه است. این کار را می‌توان از خانواده‌ها شروع کرد و به جامعه گسترش داد. تغییر آینده به نفع کودکان را میتوانیم از خودمان و ارتباط‌مان با فرزندان خودمان شروع کنیم. کافی است در نخستین گام صدای‌شان را بشنویم. این بهترین کار برای بزرگداشت روز جهانی کودک است.
