نجات باغ‌های تهران با طرحی جدید

زینب زینال‌زاده-روزنامه‌نگار

تهران در روزگارانی به باغ‌شهر شهرت داشت و در این کلانشهر باغ‌های توتستان، انارستان و... بوده است، اما حالا کمتر اثری از آنها و درختان سر به فلک کشیده و آواز پرندگان باقی مانده است؛ چراکه سایه شوم ساخت‌و‌سازها، روی درختان افتاد و یکی پس از دیگر قطع شدند و برج‌ها قدعلم کردند؛ موضوعی که سبب شد تا مدیریت شهری در راستای احقاق حقوق شهر و شهروندان دست به‌کار شود و اجرای قانون باغ‌ها را با جدیت پیگیری کند؛ قانونی که براساس آن مجوز ساخت در 30درصد صادر می‌شود و فضای سبز و درختان باید در 70درصد مابقی حفاظت و صیانت شوند، اما یادمان نرود، نبود نظارت کافی توسط مدیریت شهری دوره پیشین، این فرصت را به سودجویان داد تا تیشه به ریشه درختان باغ‌ها بزنند و زمینه را برای ساخت‌وساز فراهم کنند. نکته‌ای که شاید در دوره گذشته مورد غفلت قرار گرفت این بود که قانون باغ‌ها اشکالی نداشت، اما به آن درست عمل نشد.  
به‌گفته مهدی چمران، رئیس شورای شهر تهران که در ادوار مختلف موضوع صیانت از باغ‌های تهران را پیگیری می‌کرد، قانون فقط خوب بودنش کافی نیست و باید خوب هم اجرا شود. همین غفلت موجب شد در برخی از مناطق 30درصد به 35تا 40درصد افزایش یابد؛ اعدادی که نشان می‌دهد به میزان افزایش فضای ساخت‌وساز، از تعداد درختان و فضای سبز باغ‌ها کاسته شده است؛ به همین دلیل مدیریت شهری ششم صیانت از باغ‌های باقیمانده را در اولویت قرار داده و برای تحقق این هدف لایحه‌ای تهیه و به شورا ارائه شده است؛ لایحه‌ای که به‌گفته رئیس پارلمان شهری نواقصی دارد و تلاش می‌شود مواردی پیش‌بینی شود تا کمترین آسیب به درختان برسد. علاوه بر ارائه لایحه، زمزمه‌های تهیه طرحی نو در شورای شهر تهران به گوش می‌رسد که نمایندگان پارلمان شهری، مشغول بررسی جزئیات آن هستند و هنوز نهایی نشده است. طبق آخرین اظهارنظر مهدی چمران شیوه خاکبرداری و استفاده از ابزار خاص برای این کار، ایجاد رمپ در فضای مناسب، عدم‌تامین پارکینگ در زیربنا و... مواردی هستند که در طرح پیش‌بینی خواهد شد.
رویکرد شهرداری تهران در قبال باغ‌های بزرگ و چندهکتاری متفاوت است و تملک و تبدیل آنها به بوستان‌ها و فضاهای عمومی را دنبال می‌کند؛ سیاستی که قطعا به مثابه یک تیر و دو نشان است؛ یعنی از یک‌سو باغ‌ها صیانت می‌شوند و از سوی دیگر سرانه فضای سبز موردنیاز شهروندان تامین خواهد شد. درواقع مدیریت شهری قصد دارد با تدابیری خاص و البته نظارت بیشتر، اشتباه دوره گذشته را تکرار نکند و گام بزرگی برای صیانت از خانه‌باغ‌ها بردارد و نام نیکی از خود در شهر به یادگار بگذارد.