شکست سیلوستر استالون و رفقا
استقبال سرد تماشاگران از قسمت چهارم «بیمصرفها»
ناصر احدی-روزنامهنگار
«بیمصرفها 4» یا آنطور که در عنوان انگلیسی آن، بیهیچ دلیل و منطقی، عدد 4 را در میانه کلمه و به جای حرف «a» جای دادهاند، «Expend4bles»، بعد از تقریبا ۱۰سال که از اکران قسمت قبلی این سری فیلم ها میگذرد،روی پرده سینماها برگشته تا با ترکیب اکشن و نوستالژی و رفاقت مردانه معجونی برای موفقیت در گیشه فراهم آورد؛ اما شروع تقریبا ناامیدکننده آن در گیشه اکران داخلی آمریکا نشان میدهد که قهرمانان اکشن موردِ پسندِ این دوره و زمانه امثال جان ویک (جنگجوی شکستناپذیر با بازی کیانو ریوز در سری فیلم هایی به همین نام)، اتان هانت (مامور ویژه با بازی تام کروز در سری فیلم های «ماموریت غیرممکن») و تیلور ریک (نظامی سابق و مزدور فعلی با بازی کریس همسورث در فرانچایز «استخراج») هستند که مشخصه اصلیشان فردگرایی، تخصص و مهارت متناسب با عصر دیجیتال است. دیگر فیلمهایی مثل «بیمصرفها» که یادآور اکشنهای دهه ۱۹۸۰ میلادی و ریگانیسم مقارن با آن است و رفاقت مردانه در آنها عاملی اصلی در جذب مخاطب بود، خواهان ندارد. در دنیایی که بسیاری از آدمها به لطف شبکههای اجتماعی «تنهایی در محضر عموم» را تجربه میکنند و حتی دنیای سیاست - متأثر از تصمیمات سیاستمداران متمایل به «فردگرایی نمایشیشده» - درگیر آشوب و جنگ است، قسمت جدید «بیمصرفها» با تأکیدش بر هویت منبعث از جمع و گروه نمیتواند به موفقیت بزرگی برسد.
شروع ناامیدکننده در گیشه
اکران این فیلم در آمریکا از ۲۲ سپتامبر آغاز شده و با اینکه همزمان با آن فیلمی در ژانر اکشن ماجرایی به نمایش درنیامده که از تعداد تماشاگران بالقوه این فیلم بکاهد، ولی فعلا در نخستین روز اکرانش فروشی بیش از ۴.۳میلیون دلار در گیشه برای آن میسر نشده است. پیشتر فروش افتتاحیه این فیلم ۱۵ تا ۱۷میلیون دلار در داخل آمریکا تخمین زده شده بود که با فروش کمتر از انتظار روز نخستش این مبلغ به ۸میلیون دلار تقلیل یافته است. در اکران جهانی، وضع برای «بیمصرفها» بهتر است. استالون و رفقایش در افتتاحیه فیلم در چین فروشی معادل ۱۰.۷میلیون دلار را رقم زدند و توانستند با فاصله کمی از محصولات چینی بر صدر جدول فروش سینمای این کشور تکیه بزنند. قسمت سوم این مجموعه هم در اکران جهانی موفقتر از اکران داخلی بود.
اسکلتبندی قدیمی، خون تازه
در قسمت چهارم «بیمصرفها»، سیلوستر استالون، جیسن استاتهام، دولف لانگرن و رندی کوچر که از قسمتهای قبلی نقش خود را تکرار میکنند، در کنار گروهی از بازیگران جوانتر حضور دارند: فیفتی سنت، مگان فاکس، تونی یا، ایکو اووایس، لِویترَن و البته اندی گرسیا که جوان محسوب نمیشود، اما برای نخستین بار است که در این فرانچایز حضور دارد. 3 فیلم اول این مجموعه، فیلمهایی بر محور قهرمانان مرد سفیدپوست بودند، درحالیکه فیلم جدید با حضور تونی یا از تایلند و ایکو اووایس از اندونزی در کنار 2زن، مگان فاکس و لوی ترن، رویکردی متفاوت اتخاذ کرده است. تغییر دیگری که در فیلم جدید رخ داده، بیشتر شدن نقش «لی کریسمس» با بازی جیسن استاتهام است که برخی منتقدان از این تغییر استقبال کردهاند. در ضمن، استاتهام جزو تهیهکنندگان این قسمت هم هست.
مکث
سیطره جلوههای ویژه
جلوههای ویژه بد قسمت چهارم حتی از داستان ضعیف و شخصیتپردازی بیمایه آن هم بیشتر باعث دلخوری منتقدان شده است. اینکه بهنظر اغلب منتقدان جلوههای ویژه بیکیفیت مهمترین نقطه ضعف فیلم است، هم جدیت منتقدان در پرداختن به مولفههای اصلی سینمایی را نشان میدهد و هم سیطره جلوههای ویژه در تولیدات سینمایی هالیوودی را برجسته میکند. برخیها هم کشتهشدن زودهنگام بارنی راس (شخصیتی که استالون بازی میکند) در فیلم را مورد نقد قرار دادهاند. در بعضی نقدها هم اشاره شده که کل فیلم کسالتبار است جز پایانبندی آن که البته دیگر کار از کار گذشته و دیر شده است.