مبنای حقوق بازنشستگی چند سال باشد؟
دولت در برنامه هفتم توسعه بار دیگر پیشنهاد تغییر مبنای محاسبه حقوق بازنشستگی از 2سال آخر خدمت به 5 سال را مطرح کرده است. این پیشنهاد را البته کمیسیون تلفیق لایحه برنامه هفتم توسعه رد کرده و بعید است به‌واسطه تأثیر نامطلوب پیشنهاد دولت روی حقوق و معیشت بازنشستگان در دفعات بعدی هم مجلس با آن موافقت کند و بار منفی قبول چنین پیشنهادی را بپذیرد؛ اما اصل ماجرای پیشنهاد دولت چیست که چندین سال است با مجلس پاس‌کاری می‌شود؟
در شرایط فعلی، یک بیمه‌گذار، بابت بخشی از دریافتی خود حق بیمه می‌پردازد و بعد از اتمام سال‌های خدمت ضروری که در حالت عادی 30 سال است، معادل میانگین 2سال آخر حقوقی که حق بیمه آن را پرداخته، مستمری می‌گیرد. در این شرایط با توجه به اینکه اقتصاد ایران با تورم مداوم روبه‌روست، اگر میانگین حقوق 5سال افراد گرفته شود، مبلغ آن به‌شدت نسبت به میانگین 2سال آخر افت می‌کند چرا که مثلا فرد در سال پنجم 20میلیون تومان دریافتی داشته اما 5سال پیش این رقم حدود 5میلیون‌تومان بوده و میانگین گرفتن از آنها به ضرر بازنشسته و به نفع صندوق بیمه است.
دولت هم برای کاهش بار هزینه‌ای صندوق‌های بیمه بحران‌زده که از قضا عمدتاً زیرمجموعه دولت و دستگاه‌های‌دولتی هستند این پیشنهاد را می‌دهد اما محمد محمدی، معاون بیمه‌ای سازمان تأمین اجتماعی پیشنهاد کارشناسی و خوبی را مطرح کرده که هرچند ممکن است مورد پسند دولت نباشد، اما در یک معادله برد برد، منابع بازنشسته و صندوق بیمه را همزمان برآورده می‌کند. او توصیه می‌کند که به‌جای اصرار روی میانگین 5 سال، ضریبی از حداقل دستمزد مبنای بیمه در هر دوره‌ای مثلا 5 سال، 10سال یا حتی کل دوره خدمت یا یکی از دوره‌های 10ساله به انتخاب بازنشسته به‌عنوان مبنای محاسبه حقوق بازنشستگی مدنظر قرار گیرد و بعد از افزایش حداقل دستمزد مبنای بیمه فرد در هرسال به میزان کل افزایش انباشته مزد تا زمان بازنشستگی، میانگین آنها گرفته شود. در این فرایند، نه‌تنها میانگین به‌دست‌آمده برای بازنشستگی نسبت به میانگین 2ساله افت نمی‌کند بلکه اگر به سایر توصیه‌های محمدی عمل شود، می‌تواند به افزایش دریافتی بازنشسته و همچنین کمک به صندوق‌های بیمه نیز منجر شود.
معاون بیمه‌ای سازمان تأمین اجتماعی، اولا به کارگران و کارفرمایان توصیه می‌کند که به رویه مرسوم برای بیمه‌پردازی بر مبنای حداقل حقوق در 28سال و افزایش آن در 2سال پایانی خاتمه دهند و دوما به دولت نیز توصیه می‌کند که تمهیداتی برای اضافه شدن سایر پرداختی‌های حقوق‌بگیران نظیر اضافه‌کاری و ... به مبنای واریز حق بیمه بیندیشد. این دو کار، از یک‌سو ورودی پول به صندوق‌های بیمه را افزایش می‌دهد و از پایمال شدن حق آنها جلوگیری می‌کند و از سوی دیگر میانگین دریافتی بازنشستگان را در همه شیوه‌های محاسبه بالاتر می‌برد که نتیجه آن دریافت مستمری بالاتر است. با عمل به این توصیه‌ها، عملا دولت از اجرای طرح‌های همسان‌سازی حقوق بازنشستگان نیز بی‌نیاز می‌شود چراکه بازنشستگان مانند شاغلان از همه ردیف‌های پرداختی به‌عنوان حقوق و دستمزد برخوردار خواهند بود.
