آفت چاه‌های غیرمجاز

فرصت را نباید از دست داد، برای نجات ایران از تنش آبی در سال‌های آینده یک راه بستن چاه‌های غیرمجاز است. اما آیا بستن چاه‌های غیرمجاز می‌تواند به بحران کسری آب در سفره‌های زیرزمینی ایران کمک کند و جلوی بحرانی‌تر شدن دشت‌های ممنوعه و بحرانی کشور را بگیرد؟ اصل ماجرا چیست؟
به این آمارها دقت کنید، بیش از 55درصد آبی که ما ایرانی‌ها در بخش‌های مختلف شرب، صنعتی و کشاورزی مصرف می‌کنیم از منابع یا سفره‌های زیرزمینی برداشت می‌شود و خود همین سفره‌ها هم دچار تشنگی مفرط هستند و اگر روند مصرف به شکل فعلی ادامه یابد، نتیجه‌اش دردسر بزرگ‌تر و البته خالی شدن زیر پای شهروندان خواهد بود.
به‌گزارش همشهری، یکی از گزینه‌های جدی برای جلوگیری از فرونشست زمین و البته نجات از بحران تنش آبی، بستن چاه‌های غیرمجازی است که دور از چشم وزارت نیرو اقدام به برداشت آب می‌کنند و با سیاست انسداد همین چاه‌ها، تاکنون از برداشت 3.7میلیارد مترمکعب جلوگیری شده یعنی 18برابر ظرفیت سد کرج. خطر جدی این‌جاست که برخی استان‌ها با تنش شدید آبی و برداشت بی‌رویه آب از زیرزمین مواجه هستند ازجمله خراسان‌رضوی، کرمان، فارس، یزد، هرمزگان، البرز و همدان که 80درصد آب این استان‌ها از سفره‌های آب زیرزمینی تامین می‌شود. آمارها نشان می‌دهد که برداشت آب از منابع راهبردی و استراتژیک در طول دهه‌های اخیر اکنون نتیجه‌ تلخی به جا گذاشته و 277دشت کشور در وضعیت بحران آب و 143درصد فراتر از بحران قرار گرفته‌اند یعنی هرگونه برداشت آب از این 143درصد باید متوقف شود. شاید فکر کنید که باران که ببارد، دردسر کمتر خواهد شد، اما واقعا اینگونه است؟ پاسخ منفی است چرا که میانگین بارش 53ساله ایران حدود 250میلی‌لیتر بوده و در 13سال اخیر به 232میلی‌لیتر کاهش یافته است. با این حساب که جمعیت کشور بیشتر شده اما ذخایر آبی ایران آب رفته و دمای هوا هم هر سال بیشتر شده که یک اثر آن تبخیر بیشتر آب ناشی از بارش‌ها بوده است.

اعتیاد به آب‌های زیرزمینی
اعتیاد آبی در استان‌های بحرانی به آب‌های زیرزمینی به‌معنای مین‌گذاری ناشی از بدمصرفی و نبود اصلاح الگوی مصرف است؛ چرا که آمارها به‌طور شفاف گویای واقعیت است. تا جایی که بیشترین وابستگی آبی در استان کرمان به میزان 93درصد، یزد 91درصد، البرز 89درصد، خراسان‌جنوبی 89درصد، هرمزگان 88درصد، همدان 88درصد، خراسان‌رضوی 84درصد و فارس هم 80درصد برآورد شده است.   دولت سیزدهم در تلاش است تا آبخوان‌ها را احیا و متعادل کند و تاکنون بیش از ۱۲۰هزار ابزار برداشت آب با حجم برداشت معادل ۳.۷میلیارد مترمکعب از منابع زیرزمینی در سطح کشور مسدود شده است که از این تعداد نزدیک به ۲۳هزار مورد در 2سال اخیر انجام شده است. اما این اقدام کافی نیست و برنامه هفتم یک فرصت تاریخی برای کمک به دولت برای نجات آبی ایران است. به‌ویژه اینکه همچنان 400حلقه چاه غیرمجاز و بدون پروانه در حال مکیدن آخرین قطره‌های آب سفره‌های زیرزمینی هستند.