سینمای کاغذی
از کوروساوا تا کیارستمی در یک کتاب
کتاب «سینمای ایران و ادبیات کلاسیک فارسی» نوشته محمد اصغرزاده، دکتری زبان و ادبیات فارسی، در انتشارات پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات منتشر شد. در این کتاب تلاش شده با نگاهی بین‌رشته‌ای، ضمن بررسی جامع رابطه ادبیات کلاسیک فارسی و سینمای ایران، موانع هم‌افزایی غایی این دو بررسی و بعد از تبیین این موانع راهکارهایی نیز برای عبور از آنها ارائه شود. بر این اساس، ظرفیت‌های دراماتیک و سینمایی متون کلاسیک فارسی با روش توصیفی تحلیلی و با رویکرد انتقادی و آسیب‌شناسانه مورد بررسی قرار گرفته و اطلاعات حاصل از این بررسی با روش تحلیل محتوا پردازش شده است. در مباحث تطبیقی، تئوری‌های اساسی نمایش و فیلم و در شاهد مثال‌ها آثار شهره سینمایی مرتبط با مباحث، مرجع نظر قرار گرفته است. این کتاب مشتمل بر چهار فصل است. در فصل اول مفهوم تصویرسازی که وجه مشترک ادبیات و سینما را تشکیل داده و زمینه ارتباط این دو هنر و اقتباس سینمایی از متون ادبی را فراهم می‌آورد شرح داده می‌شود و تصویرسازی متون کلاسیک فارسی و فیلم‌های سینمایی مورد مداقه قرار می‌‌گیرد. همچنین در این فصل به شکل مبسوط به مقوله اقتباس، اقتباس در سینمای جهان و اقتباس در سینمای ایران پرداخته شده تا میزان ارتباط سینمای ایران با وجوه و ظرفیت‌های سینمایی متون کلاسیک تبیین و سینمای ایران در این موضوع با سینمای سایر نقاط جهان مقایسه شود. در فصل دوم با بررسی ویژگی‌های دراماتیک و سینمایی شاهنامه فردوسی، تاریخ بیهقی، خسرو و شیرین نظامی و منطق‌‌الطیر عطار، ظرفیت غنی گونه‌های حماسی، تاریخی، غنایی و عرفانی ادبیات کلاسیک ایران در روایت دراماتیک و تصویرسازی سینمایی نمایانده می‌شود. در فصل سوم موانع ارتباط غایی سینمای ایران با ادبیات کلاسیک فارسی به شکل مبسوط بررسی می‌شود و در فصل چهارم راهکارهای مشروحی برای رفع موانع ارتباط مذکور و تسهیل اقتباس سینمایی از متون کلاسیک فارسی ارائه می‌شود. سرانجام مطالب طرح‌شده در کتاب به شکل خلاصه بررسی، جمع‌بندی و نتیجهگیری می‌شود. در فصل‌های کتاب به تناسب بخش‌ها و موضوعات مختلف به نام فیلم‌هایی در گونه‌های گوناگون اشاره می‌شود. نگاه پژوهشگر تنها به‌گونه خاصی از روایت و سینما مانند روایت دراماتیک و سینمای داستان‌گو معطوف نبوده و در کنار فیلم‌های گونه تاریخی حماسی هالیوود (آثاری مانند اسپارتاکوس و گلادیاتور) به‌نظریات و فیلم‌های آیزنشتاین، سینمای شرق آسیا (آثار کوروساوا) و فیلم‌های غیردراماتیک کارگردان‌هایی مانند عباس کیارستمی هم توجه شده است.
