بازار آب به چه کار آید؟
مریم کارگر نجفی، معاون وزیر نفت از اجرای طرح بازار آب در کشور خبر داد و گفت: این طرح یکی از پروژههای پیشران در حوزه شرکتهای دانشبنیان است.او توضیح میدهد که وزارت نیرو وظیفه دارد تا آب پایدار مورد نیاز مردم و کشور را تأمین کند؛ اما باید توجه کرد که اگر مدیریت مطلوبی بر منابع آبی انجام نشود، نمیتوان آب مورد نیاز را بهدرستی به ذینفعان رساند.
بهگفته این مقام وزارت نیرو، اگر قیمتگذاری، نظارت و شفافیت خوبی در راستای اجرای طرح بازار آب سمنان اعمال شود، فرصت خوبی برای تشویق کشاورزان در راستای صرفهجویی در مصرف آب و در اختیار قرار دادن منابع صرفهجویی شده به سایر بخشها فراهم خواهد شد و تلاش میشود تا کشاورزان از سود حاصل از فروش منابع آبی صرفهجوییشده برخوردار شوند و این امتیازی برای خود آنها نیز محسوب میشود.
راهاندازی بازار آب و پساب یکی از ضرورتهاست و البته در این بازار آنچه تعیینکننده است، معادله کشف قیمت خواهد بود چرا که بازیگران این بازار باید در یک فضای شفاف بتوانند تصمیم بگیرند و از پاداشهای احتمالی بهرهمند شوند. سیاستهای مدیریت مصرف آب بهویژه در بخش کشاورزی نیاز به یک استراتژی شفاف دارد و تنها به توصیه نمیشود مصرف را کنترل کرد.
با این حساب تلاش وزارت نیرو برای راهاندازی بازار آب در استانهای دارای افت محسوس ذخایر آبهای زیرزمینی یک گام به جلو قلمداد میشود و وقتی میتوان به آینده این بازار امیدوار بود که بهرهبرداران و ذینفعان از حضور در این بازار و مدیریت مصرف، بهره اقتصادی ببرند.
بنابراین درگیر کردن منافع کشاورزان با بهرهوری آب بهعنوان شرط لازم پیچیدگیهای خاصی را دارد که گرهگشایی از آن نیازمند اولویتدادن به سیاستهای بهرهوری آب و مدیریت مصرف به جای عرضه آب به هر قیمت است.
مهم این است که آب را ثروتی ملی، بیننسلی و جبرانناپذیر قلمداد کنیم و قدر آن را بدانیم. راستی قدر و قیمت آب در بازاری که قرار است راهاندازی شود، جذاب خواهد بود؟ آگاه کردن و اقناع کشاورزان یک اصل انکار ناشدنی است اما آنها در جستوجوی گزینههای مطلوبتر هستند و مهم این است که امتیازها بهگونهای دیده شود که به تغییر الگوی رفتار مصرفی آنها منجر شود. در بازار آب هرچه امتیاز صرفهجویی بیشتر و جذاب باشد، یک سرمایهگذاری کلان و آیندهنگرانه خواهد بود. تردید نکنید.