عشق به تحریم‌، افول آمریکا را رقم می‌زند

25سال پیش، اندیشکده آمریکایی بروکینگز در گزارشی پرآب و تاب با تعریف و تمجید از ابزار تحریم در سیاست خارجی آمریکا این روش برخورد واشنگتن با کشورهای مخالف خود را روشی کارآمد و کم‌هزینه عنوان کرد که برخلاف جنگ، هزینه زیادی روی دست دولت آمریکا نخواهد داشت. در دهه 1990کوبا، ایران و کره‌شمالی 3 کشور مهمی بودند که تحت تحریم‌‍‌های سختگیرانه وزارت خزانه‌داری آمریکا قرار داشتند و بروکینگز معتقد بود که واشنگتن با ابزار تحریم قادر به تغییر رفتار کشورهاست، بدون آنکه ناگزیر به خرج کردن و هزینه‌های نظامی گسترده باشد.
اکنون که 25سال از نگارش مقاله بروکینگز می‌گذرد، هیچ‌کدام از 3 کشور ایران، کره‌شمالی و کوبا سیاست خارجی خود را در برابر آمریکا تغییر نداده‌اند و به‌نظر نمی‌رسد که ابزار تحریم توانسته باشد اهداف موردنظر کاخ سفید برای تغییر رفتار دیگر کشورها را برآورده سازد. در واقع استفاده گسترده از تحریم‌های اقتصادی یکی از پارادوکس‌‎های سیاست خارجی معاصر آمریکاست. طی این سال‌ها تحریم‌ها اغلب مورد انتقاد و حتی تمسخر قرار گرفته و بسیاری، آن را ابزاری ناکارآمد می‌دانند. انتقاد از ابزار تحریم در سیاست خارجی آمریکا حتی کار را به جایی رسانده که به تازگی نشریه معتبر «فارن‌پالیسی» در مقاله‌ای با اشاره به شکست آمریکا در سیاست اعمال تحریم‌ها نتیجه‌گیری کرده است که زمان آن رسیده تا واشنگتن متوجه شود که عشق به تحریم‌ها قدرت جهانی دیپلماتیک و اقتصادی‌اش را تضعیف می‌کند.

   فهرست بلندبالای کشورهای تحت تحریم
طبق داده‌های دانشگاه کلمبیا در حال حاضر ۶کشور ایران، کوبا، سوریه، روسیه، ونزوئلا و کره‌شمالی تحت تحریم‌های جامع آمریکا قرار دارند؛ بدین معنی که اغلب تراکنش‌های مالی و بازرگانی با نهادها و اشخاص در این کشورها طبق قانون آمریکا ممنوع است. ۱۷کشور دیگر ازجمله افغانستان، بلاروس، جمهوری دمکراتیک کنگو، اتیوپی، عراق، لبنان، لیبی، مالی، نیکاراگوئه، سودان و یمن نیز تحت تحریم‌های هدفمند آمریکا قرار دارند که نشان می‌دهد روابط مالی و بازرگانی با شرکت‌ها و افراد خاص و اغلب دولت‌های این کشورها براساس قانون آمریکا ممنوع است. همچنین طبق داده‌های دانشگاه پرینستون ۷کشور دیگر ازجمله چین، هائیتی، اریتره و سریلانکا نیز تحریم‌هایشان محدود به کنترل صادرات است. این فهرست بلندبالا در حال حاضر حتی شامل تحریم‌های هدفمند علیه اشخاص و تجار در کشورهایی از جمله السالوادور، گواتمالا یا پاراگوئه و تحریم‌ها علیه برخی از مناطق مانند هنگ‌کنگ، بالکان یا مناطق کریمه، دونتسک یا لوگانسک در اوکراین نمی‌شود. همچنین براساس گزارش وزارت خزانه‌داری آمریکا، این کشور تا سال ۲۰۲۱ بیش از ۹هزار شخص، شرکت و بخشی از اقتصاد کشورهای هدف را تحریم کرده است. در سال ۲۰۲۱ که نخستین سال ریاست‌جمهوری جو‌بایدن، رئیس‌جمهور ایالات متحده بود، دولت او ۷۶۵مورد تحریم جدید در سراسر جهان اضافه کرده است. با این حال همین فهرست پرتعداد حکایت از آن دارد که شهروندان آمریکایی در معامله و تجارت با حداقل 30کشور با محدودیت‌‌های بسیار سختی روبه‌رو هستند و چه بسا این محدودیت‌ها به اعمال مجازات علیه شهروندان آمریکایی منجر شود.