نذر آقا

حمیدرضا محمدی

اینجا قرار است عـزاخـانه‌ای مصوّر باشد؛ یک گالری عاشورایی با در و دیواری سیاهپوش در این روزهای منتهی به یوم‌الحزن. می‌خواهیم برویم به دل تاریخ سوگواری ایرانیان معاصر به قدر و قدّ یک‌ونیم سده اخیر و لابه‌لای آلبوم عزاداری گذشتگانمان تورق کنیم. نیت کرده‌ایم با این مقصود و منظور تا هم خاطره‌بازی کرده باشیم و هم سری چرخانده و نقبی زده باشیم به نسل پدران‌مان. به احترام و احتشام همه سینه‌زنان حسینی در دهه اول محرم  اینجا چراغ ماتمکده‌‌ای از جنس قاب عکس روشن است.

سوگواری حضرت سیدالشهدا(ع) تنها محدود و محصور به بر سروسینه کوفتن نمی‌شود. آداب و سنن و رسوم و آیین‌هایی دارد مفصل و موسع. یکی‌شان که شاید از مهم‌ترین شقوق هم باشد، اطعام عزاداران حسینی(ع) چنان که در افواه جاری ست، غذای نذری است؛ سنتی که مناسک ویژه خود را دارد و پیر و جوان و زن و مرد و حتی دین هم نمی‌شناسد. هرکس به مقصودی و منظوری، نیت می‌کند تا اطعمه یا اشربه‌ای دهد به مویه‌کنان حضرت قتیل‌العبرات(ع) تا حاجتش برآورده شود. سنتی که پیشینه‌اش اگرچه به روزگار زرتشتی‌مسلکی مردم ایران برمی‌گردد اما اهالی این سرزمین آن را در عصر پس از اسلام نیز به‌جا آوردند و ادامه دادند تا همین امروز و اکنون؛ رسمی که هم در زمانه‌ای شاه بانی‌اش می‌شده و هم در زمانی عالم و عامی باعثش، و در همه ازمنه و امکنه، سرشار و سراسر بوده است از شور به حضرت حسین(ع). یکی از مصادیق آن، همین عکس است از مراسم طبخ غذا برای عزاداران حسینی(ع) در بیت آیت‌الله‌العظمی سیدشهاب‌الدین مرعشی نجفی در قم، در دهه1350. قابی که در آن همه‌جور کسی با هر لباسی و ظاهری حضور دارد و همین در کنار هم ایستادن به‌ سبب و مدد آن امام همام است.