دانش‌بنیان
پوست اندازی دانش‌بنیان‌ها با طبقه‌بندی جدید
با نظام جدید ارزیابی و دسته بندی دانش‌بنیان‌ها می‌توان به افزایش اشتغال، سهم تولید ناخالص ملی و تعداد محصولات و خدمات امیدوار بود
عمادالدین قاسمی‌پناه-روزنامه‌نگار
روز گذشته در نشست خبری «نظام جدید ارزیابی، دسته بندی و حمایت از شرکت‌ها و مؤسسات دانش‌بنیان» جزئیات طبقه بندی و حمایت‌های جدید اعلام شد و روح‌الله دهقانی، معاون علمی و فناوری رئیس‌جمهور از اجرای این آیین‌نامه از امروز(سه‌شنبه) خبر داد. نظام ارزیابی پیشین در طول 10تا 15سال گذشته براساس نیازها، تکالیف و اهداف آن زمان تدوین شده بود. امروز اما با تغییر شرایط، اکوسیستم فناوری کشور نیازمند تغییر در قوانین، ضوابط، آیین‌نامه‌ها، ارزیابی‌ها و البته حمایت‌هاست. تصویب قانون جهش تولید دانش‌بنیان‌ها در سال گذشته نمونه‌ای از تغییر نگاه به دانش‌بنیان‌هاست و امسال هم آیین‌نامه جدید نظام ارزیابی، دسته بندی و حمایت از شرکت‌ها و مؤسسات دانش‌بنیان تدوین شده است. دانش‌بنیان‌ها در نظام جدید ارزیابی و حمایت به 3گروه نوپا، نوآور و فناور تقسیم می‌شوند.
افزایش اشتغال و سهم تولید ناخالص ملی
روح‌الله دهقانی، معاون علمی و فناوری رئیس‌جمهور در پاسخ به پرسش همشهری مبنی بر اینکه نظام جدید ارزیابی تا پایان1404 فروش، اشتغال و تنوع و تعداد محصولات و خدمات را تا چه میزان تغییر می‌دهد؟ گفت: «تعدادی شاخص عمومی وجود دارد که این شاخص‌ها با همه ضعف‌های خود برای ارزیابی مهم هستند.» دهقانی یکی از این شاخص‌ها را سهم دانش‌بنیان‌ها و محصولات و خدمات دانش‌بنیان در تولید ناخالص ملی دانست و گفت: «در برنامه هفتم هدف‌گذاری شده که به عدد 5درصد برای محصولات و خدمات دانش‌بنیان برسیم.» به‌گفته او در اشتغال هم برنامه‌ریزی شده که سالانه یک درصد نرخ بیکاری فارغ التحصیلان تخصصی را کاهش دهیم.
فعالیت‌های لازم
معاون علمی و فناوری رئیس‌جمهور با اشاره به اینکه متناسب با هدف گذاری‌ها چند فعالیت تعریف شده، ادامه داد: «یکی از این فعالیت‌ها اصلاح نظام ارزیابی و حمایت‌هاست که حمایت‌ها متناسب و با توجه به رشد و توسعه تخصیص می‌یابد.» دهقانی آغاز برنامه برش استانی اقتصاد دانش‌بنیان را فعالیت دیگر عنوان کرد و گفت: «این برنامه که برای نخستین بار اجرا می‌شود، این هفته در 5استان کلید خواهد خورد.» او تأکید کرد که استان‌ها با تمام توان شامل بخش خصوصی، پارک‌های فناوری، کارخانه‌های نوآوری، دانشگاه‌ها، استاندار، نمایندگان مجلس پای کار می‌آیند تا از طرح برش استانی، سهم گردش مالی، سهم اشتغال، تعداد محصولات فناوری و به‌طور کل 11شاخص تعیین شده خود را داشته باشند.
رشد 10درصدی محصولات و خدمات
معاون علمی و فناوری رئیس‌جمهور رسیدن به اهداف عمومی را نیازمند چند رکن دانست. او رکن اول را مسئولیت پذیری و اختیار دادن به استان‌ها و مجموعه‌های توانمند اعلام کرد و آن را همان برش استانی اقتصاد دانش‌بنیان خواند. دهقانی اما رکن دیگر را برش زیست بومی دانشگاه‌های مطرح و دیگری را نظام ارزیابی و ارتقا دانست و اظهار امیدواری کرد که این ارکان هدف گذاری‌ها را محقق کند. او درنهایت نتیجه گرفت که در تعداد خدمات و محصولات سالانه بتوانیم 10درصد ارتقا، یک درصد کاهش بیکاری سالانه برای نیروی متخصص و تا یک درصد افزایش سالانه سهم در تولید ناخالص ملی داشته باشیم. دهقانی همچنین یادآوری کرد که اکنون سهم دانش‌بنیان‌ها از تولید ناخالص ملی نزدیک به 3درصد و سهم محصولات و خدمات دانش‌بنیان یک درصد است.
دانش‌بنیان نوآور
شرکت‌های فعال در حوزه تولید و توسعه کالاها و خدمات فناورانه و نوآورانه که از نظر کسب‌وکاری و اقتصادی به بلوغ کافی رسیده‌اند، درصورت احراز همه شرایط ذکر‌شده در آیین‌نامه نظام جدید ارزیابی به‌عنوان شرکت دانش‌بنیان نوآور شناخته می‌شوند.
دانش‌بنیان نوپا
شرکت‌های فعال در حوزه تحقیق، طراحی و توسعه کالاها و خدمات فناورانه که هنوز از نظر کسب‌وکاری و اقتصادی به بلوغ کافی نرسیده‌اند، درصورت احراز تمامی شرایط ذکر شده در آیین‌نامه «نظام جدید ارزیابی، دسته‌بندی و حمایت از شرکت‌ها و مؤسسات دانش‌بنیان» به‌عنوان «شرکت دانش‌بنیان نوپا» شناخته می‌شوند.
دانش‌بنیان فناور
شرکت‌های فعال در حوزه تولید و توسعه کالاها و خدمات فناورانه که از نظر کاری و اقتصادی به بلوغ کافی رسیده‌اند درصورت احراز شرایط به‌عنوان شرکت دانش‌بنیان فناور شناخته می‌شوند. تولید تجاری حداقل یک کالا یا خدمت دانش‌بنیان، درآمد عملیاتی بیش از 50میلیارد ریال در آخرین اظهارنامه مالیاتی و سهم 50درصدی فروش کالا یا خدمت دانش‌بنیان از فروش کل بخشی از شرایط دانش‌بنیان فناور اعلام شده است.
حمایت‌های مالیاتی
حمایت‌های مختلف متناسب با عملکرد شرکت‌ها صورت می‌گیرد؛ به‌طوری که به‌عنوان مثال معاون علمی و فناوری رئیس‌جمهور حمایت از دانش‌بنیان‌های نوپا را به‌صورت معافیت مالیاتی اعلام کرد. دهقانی اما حمایت‌های مالیاتی از دانش‌بنیان‌های فناور را به شکل اعتبار مالیاتی عنوان کرد و گفت: به‌عنوان مثال این شرکت‌ها می‌توانند مالیات را به‌صورت هدفمند و در تحقیق و توسعه شرکت خود یا شرکت‌های نوپا هزینه کنند.
در همینه زمینه :
