برگزاری انتخابات دوازدهم با قانون جدید

امیررضا قشقایی-روزنامه‌نگار

طرح اصلاح انتخابات مجلس، سال‌ها بود که در مجلس‌های مختلف پیگیری می‌شد، اما هر بار به دلایلی به نتیجه نمی‌رسید. به گزارش همشهری، مجلس یازدهم اما از همان روزهای ابتدایی خود تلاش کرد با تغییرات جدی در قوانین انتخابات مجلس شورای اسلامی، گامی مؤثر و رو به جلو برای هرچه بهترشدن انتخابات دوازدهمین دوره از مجلس بردارد. طرحی که نمایندگان این دوره برای اصلاح انتخابات درنظر گرفته بودند، 57بند داشت که تمامی این بندها به جز یک مورد یعنی تناسبی‌شدن انتخابات، از سوی هیأت عالی نظارت بر سیاست‌های کلی نظام مورد قبول واقع شد.

زمان رسیدگی به صلاحیت داوطلبان
پیش‌تر مدت‌زمان رسیدگی به صلاحیت نامزدهای انتخاباتی مجلس 60روز بود، اما در قانون جدید این زمان به 134روز افزایش پیدا کرده تا شورای نگهبان، زمان بیشتری برای رسیدگی به صلاحیت‌ها داشته باشد و این کار را با دقت لازم انجام دهد. غیر از این مورد انجام پیش‌ثبت‌نام نیز برای داوطلبان اجباری شده است. این اتفاق باعث خواهد شد که هم شورای نگهبان بیش از4‌ماه فرصت بررسی صلاحیت داوطلبان انتخابات مجلس داشته باشد و هم مردم شناخت کامل و بیشتری از داوطلبان انتخابات مجلس شورای اسلامی داشته باشند.

حذف بند 53طرح اصلاح انتخابات
بند 53 یا همان تناسبی‌شدن برگزاری انتخابات که قرار بود در استان تهران اجرایی شود و شکلی جدید از انتخابات را در کشور اجرایی کند به‌دلیل مغایرت‌ با سیاست‌های کلی و ابهام‌های موجود رفع نشده و مورد قبول از سوی هیأت عالی نظارت بر سیاست‌های کلی نظام تایید نشده است. در نهایت برای معطل‌نماندن اجرای طرح اصلاح قانون انتخابات و با حضور سخنگوی شورای نگهبان در جلسه فراکسیون انقلاب مجلس برای بررسی انتخابات تناسبی در تهران پس از بیان علل مخالفت شورای نگهبان با این بند و لزوم اجرای قانون جدید انتخابات، اعضای فراکسیون با حذف این بند موافقت کردند و بند تناسبی‌شدن را از آن حذف نمودند.

سامانه ای برای پیش ثبت‌نام
همانطور که اشاره شد در دوازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی داوطلبان غیر از ثبت‌نام اصلی یک پیش‌ثبت‌نام نیز باید انجام دهند. معاون سیاسی وزیر کشور و رئیس ستاد انتخابات کشور نیز آمادگی خود را برای برگزاری پیش‌ثبت‌نام انتخابات با برگزاری یک مانور آزمایشی موفقیت‌آمیز در سامانه پیش‌ثبت‌نام، اعلام کردند. معاون سیاسی وزیر کشور در ادامه از مهلت زمانی پیش‌ثبت‌نام انتخابات مجلس به‌مدت 7روز از تاریخ ۱۶ مردادماه ۱۴۰۲ خبر داد.

تبلیغات در فضای مجازی
در طرح اصلاح قانون انتخابات مجلس برای هر کاندیدا یک ستاد انتخاباتی مجازی و اینترنتی لحاظ شده است؛ به‌طوری که هر داوطلب موظف است نشانی و مشخصات دقیق درگاه و همچنین مسئول آن را به فرمانداری مرکز حوزه انتخابیه و هیأت استانی بررسی تبلیغات اعلام کند و سپس آن را در سامانه‌ای که وزارت کشور اعلام می‌کند، ثبت کند. در ادامه وزارت کشور نیز باید پس از تأیید ستادهای مجازی، پیوند این ستادها را از طریق سامانه خود به تفکیک حوزه انتخابیه در دسترس قرار دهد؛ به‌گونه‌ای که عموم مردم به سهولت بتوانند برای آشنایی با داوطلبان و سوابق ایشان به این سامانه مراجعه کنند.

اصلاح تبلیغات انتخاباتی
یکی از مهم‌ترین موضوعاتی که در قانون جدید انتخابات مورد توجه ویژه قرار گرفته، تبلیغات نامزدهای انتخاباتی است. علاوه بر تبلیغات، تخلفات انتخاباتی، جرائم انتخاباتی، جلوگیری از خرید و فروش رأی و نوع و شیوه تبلیغات در زمان انتخابات در بخش فضای مجازی نیز لحاظ شده است. برای نمونه نمایندگان در طرح اصلاح موادی از قانون انتخابات مجلس مصوب کرده‌اند که انتشار هرگونه اخبار جعلی خلاف واقع از سوی نامزدها در جریان انتخابات، جرم محسوب شود و یا هرگونه استفاده از جایگاه و موقعیت اداری و سازمانی برای تبلیغات انتخاباتی ممنوع است.

هیأت‌های اجرایی
در طرح اصلاح قانون انتخابات مجلس، اصلاح فرایند تشکیل هیأت‌های اجرایی مورد توجه قرار گرفته است. در حال حاضر تنها در شهرستان‌ها و حوزه‌های انتخابیه هیأت‌های اجرایی در زمان انتخابات تشکیل می‌شود، اما در طرح اصلاح قانون انتخابات مجلس در وزارت کشور نیز هیأت‌های اجرایی تشکیل می‌شود تا نظارتی دقیق و کلی در وزارت کشور با همکاری قوه قضاییه صورت بگیرد.