تاریخچه حجاب

آیا قبل از ورود اسلام به ایران هم  حجاب در ایران وجود داشته است؟
هر موجودی دوست دارد آنچه را مالک است حفظ کرده و در مقابل متجاوزان از آن دفاع کند. این غریزه در شکل عالی‌تر در انسان وجود دارد و به‌صورت غریزه نوع‌دوستی، دفاع از عقاید، وطن و چیزهای بسیار دیگر، بروز می‌کند. حجاب نیز از همین غریزه‌هاست، لذا می‌بینیم انسان‌های اولیه و غارنشینان با برگ درختان و پوست حیوانات خود را می‌پوشاندند.
داستان آدم و حوا فطری بودن پوشش را ثابت می‌کند. قرآن می‌فرماید: «فلمّا ذاقا الشّجره بدت لهما سوء اتهما وطفقا یخصفان علیهما من ورق الجنّه» آنگاه که آدم و حوا از آن درخت ممنوعه چشیدند پوشش آن دو از بین رفت که به‌سرعت با برگ درختان خود را پوشاندند.
سرعت پوشش با برگ درختان بهشتی ولو به‌طور موقت بیانگر فطری بودن پوشش است. با پیشرفت زمان نوع پوشش هم عوض می‌شود تا به امروز که پوشش به‌گونه‌های مختلف وجود دارد.
 از نقوش هخامنشی تصاویری به یادگار مانده که در آن زن‌های بومی، پوشش‌های جالبی دارند؛ پیراهن ساده و بلند، دارای آستین پرچین و کوتاه، از زانو به پایین و دامن شرابه‌هایی که تا به مچ آویزان است.
 این نقوش، تصویری از زن بومی ایران را نشان می‌دهد که از پهلو بر اسب سوار شده و چادری مستطیل‌شکل روی سر و لباس خود افکنده است و زیر آن یک پیراهن، دامن بلند و زیر آن نیز پیراهنی دیگر و بلندتر تا مچ پا نمایان است.
زنان پارسی از نوع لباسی که مردان هخامنشی می‌پوشیدند نیز استفاده می‌کردند. این گفته را تصویر حک شده روی ظرف گلی که امروز در موزه هرمیتاژ نگهداری می‌شود، تأیید می‌کند. شکل این لباس از نظر دامن و بالاپوش به شکلی است که شانه و آستین آن چون مانند شنل است، با هر اندامی متناسب است، و دامن نیز درصورتی که قد زن و مرد با هم اختلاف زیادی نداشت، مناسب بود. بنابراین لباس زنان این دوره یک لباس کاملا پوشیده بوده است.علاوه بر اینها دقت در لباس ملی کشورهای جهان به خوبی ثابت می‌کند که حجاب در میان ملل جهان وجود داشته و از ابتکارات اسلام یا مختص چند کشور خاص نیست.
پس در واقع حجاب یک امر فطری است و پیش از اسلام نیز وجود داشته است، اما با ظهور اسلام تکمیل شده است. در فرهنگ مسلمانان پوشش از مهم‌ترین اعتقادات آنان به شمار می‌رود که به‌عنوان یک دستور دینی بر مسلمانان واجب شده و در آیات و روایات بسیاری بر آن تأکید شده است. داشتن حجاب و پوشیده بودن از نگاه دیگران نیاز به استدلال خاصی ندارد، ولی در محدوده این پوشش اختلاف‌نظر دیده می‌شود و ریشه این اختلاف، گاه در نوع نگرش اجتماعی است که جلوی ندای عفاف را می‌گیرد، و گاه در نفس سرکش انسان. ازنظر اسلام حجاب ریشه در عفاف و عفاف نیز ریشه در حیای نهفته در ضمیر انسان دارد.
ولی متأسفانه مخالفان حجاب زن، سعی کرده‌اند که جریانات ظالمانه و یا جاهلانه‌ای را علت پیدایش حجاب ذکر کنند تا به این نتیجه نزدیک شوند که حجاب عملی جاهلانه یا ظالمانه است. بعضی برای حجاب ریشه اجتماعی قائلند و بعضی ریشه اقتصادی مانند پدرشاهی و تسلط مرد بر زن مانند میل به ریاضت و رهبانی، پژوهش‌های زنان و خانواده زن و استثمار نیروی زن در جهت منافع اقتصادی مرد و برخی دیگر ریشه اخلاقی مانند حسادت و خودخواهی مردها را ذکر کرده‌اند. ولی واقعیت این است که ریشه این پدیده را باید در یک تدبیر ماهرانه غریزی خود زن جست‌وجو کرد. عفاف، ستر، حیا و پوشش تدبیری است که خود زن با یک نوع الهام برای گرانبها کردن خود و حفظ موقعیت خود در برابر مرد به‌کار برده است نه در میل به ریاضت و نه حسادت و خودخواهی مردانه و نه پدرشاهی.

آیا فرد بی‌حجاب بی‌حیا ست؟
باید توجه داشت که نمی‌توان یک حکم کلی داد که هر کس بی‌حجاب است پس به‌طور کامل بی‌حیا نیز هست. با توجه به موارد، میزان بی‌حجابی و بی‌عفتی متفاوت است. اگر فردی از عریان شدن کامل ابائی نداشته باشد و به تن فروشی و روسپی‌گری مبادرت ورزد و از هیچ‌کس و هیچ‌چیز شرم نورزد، می‌توان گفت که در او حیا وجود ندارد و او بی‌حیاست. اما اگر فرد بی‌حجابی، فقط پوشش سر و گردن نداشته باشد ولی براساس ارزش‌های فطری حاکم بر جامعه و برای زندگی آبرومند در بین مردم از هنجارگریزی‌هایی مانند روسپی‌گری و فحشا بپرهیزد، نمی‌توان به او نسبت بی‌حیایی داد زیرا او از حداقل حیا، یعنی حیای از مردم برخوردار است ولی قطعا از مراتب دیگر حیا یعنی حیای از خدا، ملائکه، معصومین و همینطور از بالاترین  مرتبه یعنی حیای از خویشتن محروم است و یا ممکن است فردی با احساس حضور در پیشگاه خداوند و یا با درنظر گرفتن کرامت و شخصیت خویش نسبت به عمل فحشا حیا ورزد ولی به جهت ضعف ایمان و یا عدم‌شناخت کافی از عظمت شخصیت انسانی خود نسبت به اموری مانند اظهار زینت سر و گردن که از قباحت کمتری نسبت به فحشا برخوردار است بی‌تفاوت باشد که در این‌صورت نمی‌توان به او بی‌حیا گفت اگر چه کم حیا بر او صادق است. بنابراین در یک جمع بندی می‌توان گفت اگر چه فرد بی‌حجاب لزوما به‌طور کامل بی‌حیا نیست ولی قطعا از حیای کامل نیز برخوردار نیست و نسبت به فرد با حجاب دچار نقصان است.