معابری که روشن شد

گرچه روشنایی معابر جزو مسئولیت‌های شهرداری نیست اما با انجام اقداماتی، این دغدغه مردم پیگیری شده است. تصور کنید در خیابانی تاریک قدم می‌زنید. ساعات پایانی شب است. چه حسی دارید؟ شاید برخی از شما یاد فیلم‌های ترسناک بیفتید و یا آنکه خاطرات صفحه حوادث روزنامه از مقابل نگاهتان رد شود اما در هر صورت ترس سر تا پای شما را فرامی‌گیرد. همانگونه که ناصر امانی، عضو شورای شهر تهران می‌گوید: «تاریکی معابر سبب شده برخی نقاط بی‌دفاع شهری روشنایی نداشته باشند و چراغ‌های بعضی بوستان‌ها و معابر خاموش شوند؛ مشکلاتی که این وضعیت می‌تواند ایجاد کند افزایش ناامنی، سرقت و خفت‌گیری‌هاست؛ همچنین می‌تواند سبب افزایش تصادفات در معابر شهری شود؛ حتی برخی از مردم جرأت نمی‌کنند با خودرو از مناطقی که روشنایی ندارد عبور کنند؛ این مسئله به‌نوعی زندگی شبانه مردم را مختل می‌کند.»
تاریکی معابر در سال98 شدت گرفته و به‌گونه‌ای دردسرساز شده بود. از افزایش تصادفات شهری گرفته تا ناامن شدن برخی فضاهای پایتخت همگی به مشکل اصلی تهران تبدیل شده بودند اما کم‌کاری از سوی چه ‌کسی رخ داده بود؟ یکی از اعضای شورای شهر وقت در بهمن98 نسبت به این موضوع واکنش نشان داد و بیان کرد که «برخی می‌گویند تاریکی معابر به‌دلیل کوتاهی شهرداری در انجام وظایفش است درحالی‌که براساس قانون، تأمین روشنایی معابر برعهده وزارت نیرو و شرکت‌های برق منطقه‌ای است. عدم‌تامین روشنایی معابر شهری زمینه‌ساز حوادث ترافیکی، باعث فراهم شدن بستر مناسب برای بزهکاری و بدل ساختن معابر امن شهر به فضای بی‌دفاع شهری و کاهش احساس امنیت شهروندان است؛ موضوعی که نه‌تنها چهره شهر را تاریک می‌کند بلکه بر تصویر و تصور شهروندان و گردشگران از تهران تأثیر می‌گذارد. براساس تبصره۲ ماده۱۱ قانون سازمان برق ایران(مصوب۱۳۴۶) و آیین‌نامه نحوه تأمین و تعیین هزینه روشنایی معابر و جابه‌جایی تأسیسات آب و برق(مصوب۱۳۶۴ هیأت‌وزیران) هزینه روشنایی معابر توسط شرکت‌های برق منطقه‌ای رأساً از محل عوارض مقرر بر مصرف برق تأمین و برداشت می‌شود.»
جالب است بدانید مشاور شهردار وقت تهران در سال99 نیز به این موضوع واکنش نشان داد و بیان کرد که هم‌اکنون وزارت نیرو، شهرداری را مسئول قلمداد می‌کند و در مواجهه مردم با شرکت‌های برق منطقه‌ای، آنها به‌سوی شهرداری هدایت می‌شوند و مردم سرگردان بین وزارت نیرو و شهرداری تهران مانده‌اند. البته نارضایتی حاصل از عدم‌تأمین روشنایی معابر در نهایت متوجه دولت در مفهوم عام آن می‌شود.  در بند4 ماده‌یک قانون تأسیس وزارت نیرو مصوب 28/11/1353 آمده است که «تهیه و تدارک و ساخت وسایل و لوازم و ماشین‌آلات مربوط به امر تولید و انتقال و توزیع آب و برق بر عهده وزارت نیرو است»؛ بنابراین از سال1364با تصویب آیین‌نامه مصوب هیأت‌وزیران تا‌کنون شهرداری‌ها هیچ‌گونه وظیفه‌ای درخصوص تامین و تعیین هزینه روشنایی معابر ندارند؛ با همه این صحبت‌ها که روشنایی معابر از نظر قانونی به شهرداری ارتباطی ندارد اما باز هم مردم روشنایی را از سامانه137 مطالبه دارند و تماس‌های پیاپی در این خصوص گرفته می‌شود.
روشنایی معابر ازجمله اقداماتی است که باید قانونگذار در آن خصوص دست به اصلاحاتی بزند و تعیین تکلیف کند ولی شاید شهرداری می‌تواند در این حوزه ورود کند و ورود جدی‌تر خود را براساس مسئولیت اجتماعی ادامه دهد. مطابق با طرح جامع روشنایی و نورپردازی فضاهای شهر تهران مصوب 1394 شهرداری تهران موظف است مهندسی بهینه منابع برق، اصلاح الگوی مصرف انرژی و طراحی نورپردازی انرژی کارا، هماهنگی در نورپردازی شهری و ممانعت از آلودگی نوری و بازنمایی هویت فضاهای شهری را سرلوحه کار خود قرار دهد. در همین راستا در دی‌ماه1401تفاهمنامه 3‌ساله میان شهرداری و وزارت نیرو امضا شد که محورهای تفاهمنامه در ۵سرفصل برق و انرژی شهر تهران، آب و فاضلاب شهر تهران، شهر هوشمند و توسعه دولت الکترونیک، امور مالی و حقوقی و امور فرهنگی و تبلیغی در راستای مدیریت مصرف تنظیم شده است.
در بخش برق و انرژی شهر تهران اصلاح، بازسازی، نوسازی و توسعه پست‌های برق شهری یکی از مهم‌ترین محورهای مورد تفاهم میان 2دستگاه است که مبتنی‌بر آن ۷پست برق(پارک لاله، خراسان، خیام، الهیه، ۲۲بهمن و کریمخان) قرار است تبدیل به پست‌های جی.آی.اس شود. همچنین در معابر تهران ۳۶۱هزار چراغ پرمصرف داریم که با تفاهم میان 2دستگاه قرار است چراغ‌های ال.ای.دی جایگزین آنها ‌شود.