گزارش
حمل‌ونقل عمومی، محور محله‌های تهران
گزارش همشهری از الگوی توسعه شهری که در سایه حمل‌ونقل عمومی ممکن می‌شود
سیدمحمد فخار-روزنامه‌نگار
در دهه70 میلادی توسعه محله‌محور در شهرهای بزرگ جهان آغاز شد و از آغاز قرن21 با توسعه همه‌جانبه خطوط مترو و تراموا مراکزی در قلب محله‌های شهری شکل گرفت که بخش بالایی از ترددهای شهری را به‌خود جلب می‌کرد. این توسعه در حال حاضر در شهرهای پیشرو و پرجمعیت جهان شکل گرفته و هرروز بیش از پیش درباره آن شنیده می‌شود. الگویی که از آن سخن‌های بسیاری گفته و شنیده می‌شود همان TOD(transit-oriented development) است که توسعه شهری را بر پایه حمل‌ونقل عمومی ممکن می‌سازد. در شهری نظیر تهران با 22منطقه و انبوهی از امکانات رفاهی، اگرچه توسعه تا حد ضرورت افزایش یافته اما تمرکز آنها به‌ویژه در مناطق پرجمعیت و پرتردد باعث شده تا مشکلات زیادی سد راه پایتخت شوند.
طی دهه‌های اخیر شهرهای بسیاری بر مبنای طرح‌های کارشناسی بر این نکته مجاب شدند که ساخت مترو و زیرگذر و روگذر به‌تنهایی جوابگو نیست.
ساخت مترو در لندن و پاریس و نیویورک بیش از یک قرن سابقه دارد و وسیله تردد طبقه متوسط و ضعیف جامعه است. از طرفی استفاده از مترو مستلزم تردد با یک وسیله نقلیه دیگر برای رسیدن به ایستگاه‌های مترو است. بنابراین الگوی طرح‌های زیرساختی تردد عمومی شکل گرفت که مترو یا تراموا را در فاصله 350تا 500متری از هر نقطه شهر در دسترس قرار می‌داد. در تهران نیز از برنامه توسعه شهری پنجم این الگو مورد توجه قرار گرفت اما هیچ‌گاه پیشرفتی در آن حاصل نشد ولی در مدیریت شهری جدید می‌تواند این برنامه اجرایی شود تا پایتخت نظمی نو بیابد.
درشهر
انتخاب ۴۰ ایستگاه مترو برای اجرای طرح TOD
۴۰ ایستگاه از ۱۶۵ ایستگاه متروی تهران به‌عنوان ایستگاه پایلوت برای اجرای طرح TOD انتخاب شده‌اند. این طرح در 22منطقه تهران اجرایی خواهد شد و هم‌اکنون قرارداد مطالعات امکان‌سنجی TOD در مرحله انعقاد است.
به‌گزارش همشهری، این خبری بود که در مجمع عمومی شرکت توسعه مجتمع‌های ایستگاهی متروی تهران اعلام شد.
پیمان قربانی، مدیرعامل شرکت توسعه مجتمع‌های ایستگاهی مترو در این‌باره گفت: مهم‌ترین فعالیت‌های انجام‌شده در سال۱۴۰۱، شامل خدمات کارگزاری، سرمایه‌گذاری عمومی و خصوصی(PPP)، صندوق‌پروژه و توسعه مبتنی بر حمل‌ونقل عمومی (TOD) بود. وی در مورد طرح TOD توضیح داد: توسعه حمل‌ونقل‌محور رویکردی نوین در توسعه شهری مبتنی بر حمل‌ونقل همگانی و افزایش کیفیت زندگی شهروندان است که این شرکت آن را از طریق ایجاد مجتمع‌های ایستگاهی پیرامون ایستگاه‌های حمل‌ونقل عمومی انبوه‌بر دنبال می‌کند. قربانی افزود: اجرای این طرح، علاوه بر ساماندهی اراضی پیرامون ایستگاه‌های مترو، موجب کاهش مصرف سوخت و آلودگی‌های محیط‌زیستی، ایجاد شرایط بهتر برای زندگی و کار و تفریح شهروندان، فراهم آوردن بسترها و فرصت‌های جدید شغلی، احیا و رونق محلات و مناطق مختلف شهر و ارتقا و بهبود ارائه خدمات به مسافران می‌شود. قربانی گفت: این روش یکی از روش‌های متداول سرمایه‌گذاری است که طرفین مشارکت براساس میزان آورده خود از پروژه سهم می‌برند و از این‌رو، ریسک کمتر و سودآوری بیشتری دارد.
