‌فتنه لوازم غیراستاندارد

مدیرعامل شرکت برق منطقه‌ای تهران، استفاده غیراصولی از کولرهای گازی، به‌خصوص انواع غیراستاندارد این کولرها را یکی از دلایل عمده افزایش مصرف برق در بخش خانگی دانسته و می‌گوید: در زمینه خرید کولر باید به برچسب انرژی کالا دقت ویژه‌ای شود و علاوه بر اینکه باید گرید A داشته باشد، لازم است از سوی شرکت معتبری نیز ضمانت شود. به‌گفته حبیب قراگوزلو، وسایل برقی با گرید پایین علاوه بر تحمیل هزینه‌های بالای برق به مشترکان، فشار مضاعف بر شبکه و ایجاد خسارت، آلودگی‌های زیست‌محیطی نیز به‌دنبال دارند، اما اصل ماجرا چیست؟
سال‌ها پیش که هنوز مصرف برق صنعتی چندان افزایش نیافته بود و برق تجاری و خانگی نیز مصرف محدودتری داشت، تراز تولید مصرف برق کشور به‌گونه‌ای بود که رواج استفاده از لامپ‌های رشته‌ای و کولرهای گازی پرمصرف را نیز تاب می‌آورد و به‌واسطه قیمت‌گذاری دستوری انرژی در کشور، هزینه مصرف بالای برق نیز به مشترک تحمیل نمی‌شد. این معادله، به‌تدریج با توسعه صنایع و سربه‌سرشدن تراز تولید و مصرف برق تغییر کرد و دولت‌ها در کنار ترویج استفاده از مسائل برقی کم‌مصرف، هزینه ریالی مشترکان برق را افزایش دادند. در این میان، وقوع تنش ارزی و جهش قیمت کالا و خدمات در اقتصاد ایران که با موج جدید تحریم‌های ظالمانه توأم شد، از یک‌سو با جهش چندین برابری قیمت لوازم‌خانگی برقی، مانع تعویض وسایل برقی پرمصرف شد و از سوی دیگر با توقف واردات لوازم برقی استاندارد و شبه‌انحصاری‌شدن تولید این لوازم در داخل، وضعیتی ایجاد کرد که کالاهای برقی بی‌کیفیت و غیراستاندارد خارجی به‌راحتی در کشور مونتاژ شوند. این وسایل که البته از نظر قیمت همپا یا حتی گران‌تر از لوازم معروف و پرطرفدار خارجی هستند، هرگز قادر به استفاده بهینه از برق مصرفی نیستند و ضمن فشار به شبکه برق کشور، هزینه‌های بالایی نیز به مشترکان وارد می‌کنند. با نگاهی دیگر، فرهنگ استفاده از لوازم برقی پرمصرف به‌خصوص کولرهای گازی همچنان با استانداردهای مدنظر وزارت نیرو فاصله دارد. براساس آمارهای وزارت نیرو، با افزایش یک درجه‌ای دمای تنظیم کولرگازی، حدود ۳درصد از مصرف برق آن کاسته می‌شود. اگر درجه تنظیم کولرهای گازی یا دستگاه‌های سرمایشی به‌جای ۱۸درجه روی ۲۵درجه قرار گیرد، حدود ۲۰درصد از مصرف برق آنها کاهش پیدا خواهد کرد. اما نکته اینجاست که شهروندان باید این کار را نه صرفاً برای رهایی از قبض‌های برق سنگین، بلکه برای کمک به تأمین پایدار برق در کشور انجام دهند؛ درحالی‌که در فرهنگ فعلی مصرف برق و آب، همچنان کسانی که قدرت مالی پرداخت هزینه‌های پرمصرفی را دارند، خود را مقید به مصرف بهینه نمی‌دانند؛ این سخت‌ترین بخش برای فرهنگ‌سازی مصرف انرژی است. پرکردن استخر از آب شرب در فصل تابستان و استفاده از کولرهای گازی بدون رعایت اصول محصورسازی و عایق‌بندی فضا، مسئله‌ای است که برای شهروندان فقط هزینه در پی دارد، اما برای جامعه به‌واسطه ناپایدارشدن توزیع انرژی، زحمت مضاعف به‌دنبال خواهد داشت.‌