گزارش
سرمایه گذاری مردم برای توسعه پایتخت
فرصت هایی که ثروت مردم می شود
پروانه بهرام‌نژاد-روزنامه‌نگار
شهر تهران در کنار همه شلوغی‌هایش، ظرفیت‌های متنوع و جذابی دارد که همین جذابیت‌ها نیز باعث شده تا برخی از افراد و شرکت‌ها سرمایه‌های خود را وارد عرصه و پروژه‌هایی به نفع مردم کنند. این پروژه‌ها گاه به‌صورت مشارکتی با شهرداری تهران اجرایی می‌شود و در این میان سازمان سرمایه‌گذاری و مشارکت شهرداری تهران بیشترین نقش را ایفا می‌کند. البته در سال‌های گذشته به‌دلیل برخی مشکلات و برنامه‌های مدیران قبلی شهر، پروژه‌های سرمایه‌گذاری گاه تعطیل یا فسخ شده بود اما در ماه‌های اخیر خبرهای خوشی از فعالیت دوباره پروژه‌های سرمایه‌گذاری و شروع طرح‌هایی به گوش می‌رسد. نوید خاصه‌باف، مدیرعامل سازمان سرمایه‌گذاری و مشارکت‌های مردمی شهرداری تهران اطلاعات بیشتر در این زمینه به ما ارائه می‌دهد.
فرصت‌های سرمایه‌گذاری کلانشهر تهران
در شهر تهران صدها فرصت سرمایه‌گذاری وجود دارد که به‌گفته مدیرعامل سازمان سرمایه‌گذاری و مشارکت‌های مردمی شهرداری تهران می‌تواند به ثروت تبدیل شود. این فرصت‌ها اکنون در محورهای مختلف با تعداد متنوع، تعریف و شناسایی شده و آماده تحویل به سرمایه‌گذاران هستند.
شهرهایی زیرزمین
با توجه به کمبود فضای شهری و ساخت و سازهای صورت گرفته، طرحی با عنوان شهرهای زیرزمینی در قالب ساخت پارکینگ و مراکز تجاری به‌عنوان فرصت سرمایه‌گذاری مطرح شده که 3مورد در بخش پارکینگ تاکنون مجوز گرفته‌اند.
1 پارکینگ زیرسطحی شهرک غرب با مشارکت بانک پارسیان
2 پارکینگ زیر سطحی جوانمردان زیر‌بوستان جوانمردان
3 پارکینگ زیرسطحی حرم عبدالعظیم حسنی ع
سرمایه‌گذاران خارجی در پایتخت
بهره‌مندی از توان سرمایه‌گذاران خارجی و جذب مشارکت‌های آنها یکی دیگر از سیاست‌های مدیریت شهری جدید و سازمان سرمایه‌گذاری و مشارکت‌های مردمی شهرداری تهران است. در این زمینه هم پیشنهادهایی مطرح شده و برخی حتی دنبال وارد‌کردن تجهیزات و امکانات هستند. البته بسیاری از این طرح‌ها به تازگی شروع شده و در مرحله تشریفات قانونی هستند. پروژه‌هایی ازجمله:
به روایت اعداد
43 کلان پروژه با اعتبار حداقل 800میلیارد تومان، توسط سرمایه‌گذاران در شهر تهران در جریان است. برآورد ارزش تقریبی شهرداری از این پروژه‌ها 100هزار میلیارد تومان است.
300 هزار میلیارد تومان ظرفیت فعلی پایتخت برای جذب سرمایه‌گذار فقط توسط بخش خصوصی است.
200 هزار میلیارد تومان ظرفیت فعلی شهرداری تهران برای مشارکت با سرمایه‌گذاران است.
93 هزار میلیارد تومان کلان پروژه به‌عنوان فرصت سرمایه‌گذاری در شهر تهران تعریف شده که تا 2سال آینده عملیاتی می‌شود. این پروژه‌ها شامل ساخت شهربازی، تونل، مراکز تفریحی و گردشگری، هتل و... است.
400 هکتار از اراضی آزادشده توسط نهادهای نظامی، عمومی و دولتی مانند ارتش و سپاه قرار است با توجه به مذاکرات صورت گرفته با سازمان سرمایه‌گذاری به مجتمع‌های مسکونی و مجموعه‌های گردشگری، پارک علم و فناوری، پارکینگ شهری، مراکز تهیه غذا و... تبدیل شود.
انواع قراردادهای مشارکتی را بشناسیم
قراردادهای ساخت، عملیات و انتقال (BOT)
تامین سرمایه بر عهده بخش خصوصی و مالکیت به‌طور موقت در دوره بهره‌برداری به بخش خصوصی منتقل می‌شود. ولی تمام مالکیت طرح برای بخش عمومی است.
قرارداد مشارکت مدنی
مشارکت براساس آورده است؛ یعنی هریک از شرکا، بخشی از هزینه‌ها، مجوزها و دارایی‌های مورد نیاز پروژه را به مشارکت می‌گذارند و سهم شراکت هر طرف هم با برآورد رسمی و نسبت به کل آورده‌ها محاسبه می‌شود.
قرارداد ساخت، بهره‌برداری، اجاره و انتقال مالکیت (BOLT)
شریک بخش خصوصی، طراحی، تامین مالی و ساخت یک پروژه زیرساختی را در یک زمین استیجاری شریک بخش عمومی برعهده می‌گیرد. در اینجا شریک بخش خصوصی از تاسیسات ساخته‌شده برای مدت معینی تا پایان مدت اجاره زمین بهره‌برداری می‌کند.
قرارداد ساخت، مالکیت و بهره‌برداری (BOO)
شریک بخش خصوصی، تامین مالی، ساخت، مالکیت و بهره‌برداری از زیرساخت را مادام‌العمر برعهده می‌گیرد و عوارض، اجاره‌ها و سایر مخارج و درآمدهای ناشی از اجرای پروژه را برای بازگرداندن سرمایه و سود جمع‌آوری می‌کند. در این نوع قراردادها، دولت ممکن است بهره‌برداری و نگهداری پروژه را به یک دستگاه سومی محول کند. منوط به آنکه تضمین لازم را به بخش خصوصی تامین‌کننده مخارج پروژه در زمینه متعهد‌بودن به اجرای قرارداد بدهد.
آسیب به شهر با سنگ‌اندازی‌ها
خاصه‌باف: در دوره حضور محمدباقر قالیباف، به‌عنوان شهردار تهران، سرمایه‌گذاران بسیاری در بخش‌های مختلف پایتخت پروژه‌هایی را شروع کرده و وارد عرصه شدند اما پس از آن و دوره‌های بعدی رفتارهای قهری با سرمایه‌گذاران و سنگ‌اندازی‌ها باعث قفل بسیاری از پروژه‌ها شد و راکد ماندند. حتی سرمایه‌گذاران به دادگاه‌ها رفتند. نتیجه این رفتار قهری نه‌تنها به سرمایه‌گذاران، بلکه به شهر هم آسیب زد چون پروژه‌ای که باید در حداقل 2تا 3سال تکمیل می‌شد، در همان مراحل اولیه باقی ماند و شهروندان از داشتن امکاناتی مانند پارکینگ طبقاتی، شهربازی، مجموعه‌های تفریحی و... بی‌بهره ماندند. البته این تمام ماجرا نبود چون گاه سرمایه‌گذار از روی ناچاری بخش‌هایی از سرمایه قفل شده را برای جلوگیری از ضرر خود، به گروه‌های دیگری واگذار کرد که در برخی موارد سرمایه شهرداری هم جزو آن بود. همین موضوع باعث شد تا باز پای سرمایه‌گذاران به دادگاه‌ها باز شود و شهرداری برای احقاق حقوق مردم شکایت کند. به همین دلیل در برخی موارد اعتمادها کمرنگ شده است. اما در دوره مدیریت شهری جدید به شرط اینکه سنگ‌اندازی صورت نگیرد به‌دنبال بهره‌مندی از توان سرمایه‌گذاران و جذب سرمایه‌های جدید هستیم. همچنین امیدواریم بتوانیم پروژه‌های قفل‌شده را آزاد کنیم و دوباره مشارکت در پایتخت رونق بگیرد.
در همینه زمینه :