تاریخچه شکل‌گیری میدان‌های چندصدساله تهران را ورق زده‌ایم
میدان های کهن پایتخت صحنه اتفاقات تاریخ‌ساز
میدان‌های چندصدساله تهران چگونه شکل گرفت
ثریا روزبهانی
میدان‌های تهران قدیم یادآور خاطرات تلخ و شیرینی هستند که نسل‌به‌نسل و سینه‌به‌سینه روایت شده‌اند؛ از خرید و فروش کالا گرفته تا اعدام و به توپ بستن. شاید دیگر اثری از برخی از آنها در تهران امروزی نباشد، اما این میدان‌ها هویت تهران را می‌سازند و نامشان در اسناد تاریخی پایتخت حک شده است.
میدان وحدت اسلامی
نام قدیمی این میدان شاپور است که همراه با بازارچه شاپور تهران توسط یکی از رجال دوران شاه‌طهماسب قاجار بنیان نهاده شد؛ به همین‌خاطر در گذشته این بازار را با عنوان بازارچه قوام‌الدوله می‌شناختند. این میدان و بازارچه اکنون در تقاطع خیابان وحدت اسلامی و خیابان مولوی قرار دارد. برخی از نقاط دیدنی پایتخت مانند خانه مستوفی‌الممالک، مسجد و مدرسه معیرالممالک در محدوده این میدان قرار دارند. نام این میدان اکنون وحدت اسلامی است.
میدان قزوین
در زمان شاه‌طهماسب صفوی نخستین برج و باروی شهر تهران و دروازه‌ها ساخته شد که اکنون دروازه و میدان قزوین آن دوران در ورودی بازارچه قوام‌الدوله و میدان شاپور (وحدت اسلامی) قرار دارد. این میدان محل ورود کالا به شمار می‌ر‌فت و شب‌ها دروازه بسته می‌شد و در میدان دیگر رفت‌وآمد ممنوع بود؛ مگر با گفتن اسم شب که هر روز توسط وزیر دربار به رئیس قراولان داده می‌شد.
میدان سر قبرآقا
این میدان از آشفته‌ترین و شلوغ‌ترین میدان‌های عهد ناصری بود که به‌دلیل وجود بازار دروازه، همه نوع اجناسی در آنجا پیدا می‌شد و انواع شگرد‌ها و ترفندهای دزدی و گدایی در آن محل اتفاق می‌افتاد. میدان سر قبرآقا که در حد فاصل بازار دروازه و میدان کاه‌فروش‌ها قرار داشت به‌دلیل وجود قبرستان و بقعه میرزا ابوالقاسم تهرانی، نخستین امام جمعه تهران و غسالخانه‌ای در اطراف آن به این نام معروف شد. در دوران پهلوی، این میدان تخریب و جای آن باغ فردوس چهارراه مولوی احداث و بعد‌ها پاتوق لوطیان تهران شد.
میدان گوگل
در زمان پهلوی اول و پیش از آن، محدوده سرپل تجریش به نام «گوگل» معروف بود و میدانی در همان حوالی وجود داشت که آن را هم به این نام می‌شناختند. گوگل از ۲ کلمه «گو» به‌معنای گاو و «گل» به‌معنای گله تشکیل شده. آن زمان اغلب ساکنان آبادی تجریش هر روز صبح گاوهای خود را به میدان گوگل می‌آوردند تا یک چوپان که به آن «گوگلبان» می‌گفتند، گاوها را برای چرا به مراتع اطراف ببرد.
عدد خبر
100میداندر محله نارمک وجود دارد که ۱۳میدان آن در قسمت شمالی و ۸۷ میدان آن در قسمت جنوبی این محله قرار گرفته‌اند.
718 میدان در محله‌های شهر تهران وجود دارند که اغلب آنها در چند دهه اخیر احداث شده‌اند.
1281شمسی سالی بود که میدان ارگ بازسازی شد و در وسط آن یک حوض بسیار بزرگ ساختند و 2جاده سنگفرش برای عبور کالسکه و درشکه ایجاد کردند .
6500 متر مساحت چهارراه حسن‌آباد در سال 1309بود که به میدانی دایره‌ای‌شکل به شعاع ۴۵متر تبدیل شد. این محدوده به میدان قرینه شهر تهران هم معروف است؛ چراکه 4بنای یک شکل در 4طرف میدان بنا شده بود.
