گزارش
خانواده‌ها برای خرید کتاب از ترجمه‌های فراوان حوزه کودک و نوجوان نگرانند
گمشده‌های کتاب کودک
فهیمه پناه‌آذر-روزنامه‌نگار
همیشه یکی از بخش‌های شلوغ نمایشگاه، غرفه‌های کتاب کودک و نوجوان است؛ غرفه‌هایی که رنگارنگی محصولاتش، در میان انبوه کتاب‌های حاضر در بخش‌های نمایشگاه خود را به رخ می‌کشد. در نمایشگاه سی‌وچهارم کتاب 220ناشر حضور داشتند. هر چند سال گذشته تعداد ناشران 283ناشر بود اما امسال تعداد ناشران فعال کمتر شده بود و جایش را به غرفه‌های فعالیت فرهنگی و کارگاه‌های آموزشی داده بود و البته از این غرفه‌ها بازدید خوبی هم شد.
قصه‌هایی که خواندنش هیجان دارد
با نگاهی به غرفه‌های فعال و قدم زدن در میان کتاب‌هایی که بیشترشان برای گروه سنی کودک است، گویا ناشران ترجیح می‌دهند بیشتر برای کودکانی منتشر کنند که رده سنی آنها به نوجوانان نزدیک شده است. نوجوانان بیشتر در میان غرفه‌های ناشران عمومی و کودک‌ونوجوان سردرگم بودند. چند نفر از نوجوانان با هم به نمایشگاه کتاب آمده بودند و به‌دنبال کتاب‌های مورد نظرشان می‌گشتند.
یکی از آنها که در دوره اول متوسطه تحصیل می‌کند، می‌گوید: «به‌دنبال کتاب خارجی هستم که چند ترجمه دارد اما نمی‌دانم کدام ترجمه بهتر است. همه در مدرسه درباره این کتاب داستان صحبت می‌کنند و می‌خواهم آن را بخرم و در کتابخانه‌ام داشته باشم.» از او می‌پرسم کتاب‌هایی را که می‌خوانی عموما ترجمه است یا نویسنده ایرانی آن‌را
نوشته؟
عنوان می‌کند که به‌خاطر درس و دیگر کلاس‌هایی که می‌رود وقت زیادی برای مطالعه ندارد اما ترجیحش خواندن کتاب‌های خارجی است. می‌گوید: قصه‌هایشان هیجان‌انگیز و جذاب است و نقاشی‌های کتاب(تصویرگری) جالبی دارند. به‌گفته یکی از ناشران، نوجوانان امروز کتاب‌های فانتزی را بیشتر می‌پسندند؛ کتاب‌های فانتزی‌ای که با قصه‌های جذاب توانسته دلمشغولی نوجوان امروز باشد.
کتاب خوب گران است
یکی از موضوعاتی که توجه‌ها را جلب می‌کند، خانواده‌هایی هستند که اصلی‌ترین معیارشان برای خرید کتاب، قیمت آن است. کتاب‌هایی که برداشته می‌شوند و با دیدن قیمت پشت جلد باز در جایشان گذاشته می‌شوند. یکی از پدرهایی که با 2فرزندش به نمایشگاه آمده به قیمت کتاب‌ها اشاره می‌کند: «از نگاه بچه‌ها کتاب‌های جذاب آن است که رنگ و تصویر خوبی داشته باشد اما عموما این کتاب‌ها در چند جلد توزیع می‌شوند و قیمت زیادی دارند. وقتی 2 یا 3فرزند داری دیگر با این قیمت کتاب نمی‌توانی نیازهای همه‌شان را برآورده کنی.» قیمت زیاد باعث می‌شود که خانواده‌ها دیگر به تالیف کتاب یا ترجمه آن دقت نکنند؛ مگر آنکه به‌دنبال کتاب خاصی باشند. آن هم به‌گفته یکی از بازدیدکنندگان «از یک کتاب آنقدر ترجمه در بازار کتاب ریخته که نمی‌دانی کدامش را برای فرزندت بخری!»
نویسندگان جدید را نمی‌شناسم
خرید کتاب‌های رنگ‌آمیزی و کتاب‌های کم‌هزینه با داستان‌های متعدد در نمایشگاه بیشتر دیده می‌شود. «کتاب‌های خوب با ترجمه خوب گران هستند و کتاب‌هایی که توسط نویسندگان جدید ایرانی نوشته شده را هم نمی‌شناسم.» این جملات را یکی دیگر از بازدیدکنندگان می‌گوید. وی که خودش دانشجوست با خواهرزاده‌اش به نمایشگاه آمده و توضیح می‌دهد: «فقط نویسندگانی چون مرادی‌کرمانی و شاعرانی چون منوچهر احترامی و آثار دیگر افرادی چون رحماندوست و... را می‌شناسم اما هیچ شناختی از نویسندگان جدید ندارم و این کار خرید کتاب را برایم سخت کرده است. نهایت ترجیحم این است کتاب‌هایی بخرم که حداقل چند داستان دارند و ترجمه شده‌اند.»
نمایشگاه پر است از ناشران کوچک و بزرگ، ناشران جدید و قدیمی که براساس نیاز مخاطب خود سعی کرده‌اند محصولات‌شان را عرضه کنند. اما این محصولات گاهی آنقدر در کیفیت ضعیف است که خانواده‌ها ترجیح می‌دهند آن محصول را نخرند. خانواده‌ها به‌خاطر عدم‌آشنایی با محصولات جدید باز هم سراغ داستان‌های قدیمی می‌روند. نبود تبلیغات کافی در تولید و نشر یک کتاب باعث شده خانواده‌ها در انتخاب کتاب سردرگم بمانند. اما باز هم به قول یکی از نویسندگان کتاب «خدا را شکر که مردم همچنان کتاب دوست دارند و اگر فرصتی پیدا شود، کتاب می‌خرند و می‌خوانند.»
