جای افروغ خیلی خالی است

محمدحسین صفار هرندی-عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام


در اوایل دهه۶۰  با مرحوم آقای عماد افروغ در دفتر سیاسی سپاه همکار بودیم. ایشان زیرمجموعه استان فارس بود و من در مرکز بودم. از همان ابتدا ایشان را به استواری نگاه و درواقع نوعی اصولگرایی معنادار شناختم. درواقع آنچه در کل زندگی ایشان می‌شود به آن شهادت داد، این است که این اصولگریی را تا پایان عمر خود حفظ کرد، البته آن را به زیور یک نوع اصلاح‌طلبی هم آراست.
می‌شود گفت که آقای افروغ در اوج اصولگرایی از تصحیح و اصلاح مسیرهای نادرست عقب‌نشینی نکرد، همچنان که وقتی عَلَم اصلاح را برمی‌داشت هرگز از اصول خود و پایبندی‌های خود کوتاه نیامد. شاید بتوان در این‌باره شعار داد که برخی هم اصلاح‌طلبند هم اصولگرا، اما درباره آقای افروغ این موارد را به‌صورت تعارفی نمی‌گوییم، رفتار ایشان چنین بود و چنین می‌گفت. برای مثال ما در افرادی سراغ داشتیم که اصلاحات از نگاه آنها به معنی عدول از همه اصولی است که پیش از این به آن باور داشته‌اند که اگر در اواخر دهه۵۰  نگاه به‌شدت ضد‌آمریکایی داشته‌اند، ۲یا۳دهه بعد، از این رویه ضدآمریکایی بودن خود عذرخواهی می‌کردند که نشان‌دهنده فاصله شخصیتی زیاد از یک انسان بود، اما در مورد آقای افروغ هرگز چنین چیزی دیده نشد. ایشان پیش از انقلاب در انگلیس دانشجو بودند. با ظهور انقلاب و با توجه به سبک و سیاقی که در مبارزه ضد‌حکومت شاه داشتند به استقبال انقلاب رفتند و آنجا با دولت انگلیس درگیر شدند و به زندان افتادند. مانند همان مقاومتی که با اعتصاب غذای طولانی‌مدت در سال۵۸  روبه‌روی دولت بریتانیا از خود نشان داده بود؛ برحسب شهادت دوستان ایشان ازجمله آقای سلیمی‌نمین که آن زمان ایشان هم در زندان بودند. آقای افروغ خیلی جانانه و محکم مقاومت کرد. این حالت ضد‌انگلیسی و ضد‌بیگانه را تا آخر عمر خود داشت. آقای افروغ آدم هرهری مسلک نبود که نسبت به شرایط بخواهد نگاه مبنایی‌اش دستخوش تغییرات شود. آقای افروغ همواره به‌عنوان یک جامعه‌شناس دردمند به‌عنوان کسی که وقتی مشکلات را می‌دید، نمی‌توانست تحمل کند، فریاد برمی‌آورد و علیه وضعیت می‌شورید. این شوریدگی و شورشگری کاملا در چارچوب همان نگاه اصولگرایی و اصلاح‌طلبانه ایشان بود.
به‌نظرم جای ایشان خیلی خالی است. امیدوارم شاگردان ایشان و کسانی که از این مشرب چه در مقطع دانشگاه و چه خارج از آن سیراب شده‌اند، چنین زی‌و زندگانی را در مسیر نگرش به مسائل اجتماعی دنبال کنند و دغدغه‌مندی و دردمندی را هیچ‌وقت از خود دور نکنند.
آقای افروغ علاوه بر نکات عمیقی که در حوزه مسائل معرفتی به آن باور داشت و پایبند بود از ظواهر هم نمی‌گذشت. زمانی که ایشان رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس بود، دولت را موظف کرد که برای سبک زندگی در حوزه پوشش متناسب با جامعه اسلامی- ایرانی باید اهتمام داشته باشد. که پیگیری‌های ایشان تبدیل به قانون مد و لباس شد و مدام از دولت بابت اینکه در قبال چنین قانونی چه کاری کرده‌ است، سؤال می‌کرد. امیدوارم که خداوند روح ایشان را مشمول رحمت واسعه خود قرار دهد و مشرب و مسلک ایشان در محیط دانشگاهی، علمی و اجتماعی ما جاری باشد.