غول‌های فناوری کجا نقره‌داغ‌ شدند؟

عمادالدین قاسمی‌پناه-روزنامه‌نگار

آخرین جریمه‌ای که لگام غول‌های فناوری را کشید، مربوط به شرکت متا به مبلغ 1.2میلیارد دلار بود. قوانین سختگیرانه کشورها برای شرکت‌های فناوری در عین آزادی عمل آنها در حفظ حقوق کاربران و کارکنان این شرکت‌ها به‌گونه‌ای عمل می‌کند که درنهایت منافع ذینفعان را درنظر بگیرد. غول‌های فناوری به دلایل مختلف که مهم‌ترین آنها حفظ حریم خصوصی، رفتارهای ضد‌رقابتی و حفظ محیط‌زیست است، طی 2دهه اخیر محکوم به جرایم سنگینی شده‌اند. مبالغ این جرایم هم در محل‌های مناسبی که حاکمیت تشخیص می‌دهد هزینه می‌شود تا بخشی از ضرر و زیان وارده به فرد و جامعه جبران شود. غول‌های فناوری برای بار اول نیست که نقره داغ می‌شوند. شرکت‌های گوگل، متا، آمازون، مایکروسافت و دیگران بارها مجبور به جبران خسارت شده‌اند.

جریمه چندباره متا
متا به‌عنوان شرکت مادر پلتفرم‌های واتساپ، اینستاگرام و فیسبوک تاکنون جرایم سنگینی پرداخت کرده که آخرین آن به میزان 1.3میلیارد دلار از سوی رگولاتورهای اتحادیه اروپاست. متا به‌دلیل نقض قوانین حریم خصوصی اتحادیه اروپا از طریق انتقال اطلاعات شخصی کاربران فیسبوک به سرورهای ایالات متحده محکوم به این جریمه شده است. این جریمه بیشترین جریمه‌ای است که تاکنون براساس قانون GDPR برای یک شرکت فناوری تعیین شده است.

 نقض حریم کودکان در تیک تاک
تیک‌تاک، به‌عنوان محبوب‌ترین پلتفرم نوجوانان در فروردین‌ماه گذشته، به‌دلیل پردازش غیرقانونی داده‌های 1.4میلیون کودک زیر 13سال که بدون رضایت والدین از این پلتفرم استفاده می‌کردند، 15.7میلیون دلار جریمه شد. این اپلیکیشن ویدیویی که متعلق به چین است، باوجود هشدارهای مکرر مبنی بر زیر پا گذاشتن شرایط و ضوابط خود، کمترین اقدام را برای بررسی سن قانونی کاربرانش انجام داده است.

آمازون، ناقض قوانین حفظ داده
شاید یکی از سنگین‌ترین جریمه‌ها مربوط به شرکت آمازون باشد. این جریمه که حدود 2سال پیش، آمازون را نقره داغ کرد به‌دلیل نقض قوانین حفاظت از داده‌های اتحادیه اروپا به مبلغ 886.6میلیون دلار بود. این جریمه از سوی کمیسیون ملی حفاظت از داده‌های لوکزامبورگ اعمال شده چون که پردازش اطلاعات شخصی این غول فناوری با قوانین اتحادیه اروپا مطابقت ندارد. آمازون در آن زمان اعلام کرد که «مستحق» این جریمه نیست و«به‌شدت» از خود دفاع می‌کند.

انحصارطلبی مایکروسافت
مایکروسافت به‌عنوان یکی از شرکت‌های باسابقه فناوری همیشه در مظان اتهام انحصارطلبی قرار داشته است. به همین‌خاطر یکی از نخستین جریمه‌ها به مبلغ 611میلیون دلار از سوی کمیسیون اروپا برای این شرکت تعیین شد. این جریمه که مربوط به سال‌ها پیش است، به‌دلیل سوءاستفاده مایکروسافت از تسلط بر بازار سیستم‌های عامل بود. پس از آن، مایکروسافت باز هم جریمه شد، اما شاید آخرین آن در دی‌ماه سال گذشته از سوی فرانسه به مبلغ 64میلیون دلار باشد.

کم‌فروشی اپل
حدود یک سال پیش، اپل با یک ادعای 750میلیون پوندی از سوی مصرف‌کنندگان روبه‌رو شد. این ادعا مبنی بر هشدار ندادن در باره باتری گوشی‌های آیفون در سال 2017بود. یک سیستم مدیریت باتری عملکرد آیفون‌های قدیمی‌تر را کاهش داد. با این حال، اپل به کاربران این امکان را نداد که تنظیمات را غیرفعال کنند. همچنین در مهر‌ماه سال گذشته، دادگاهی در برزیل جریمه‌ای 19میلیون دلاری برای اپل به‌خاطر فروش آیفون‌های بدون شارژر تعیین کرد.

گوگل متهم سابقه‌دار
گوگل هم بارها به دلایل مختلف ازجمله رفتارهای ضدرقابتی و نقض حریم خصوصی کاربران جریمه شده است. شاید یکی از سنگین‌ترین جریمه‌ها برای نقض قوانین ضدرقابتی در سال2017 برای گوگل اعمال شده باشد. این جریمه 2.5میلیارد دلاری که از سوی کمیسیون اروپا تعیین شد اخیرا حمایت یک دادگاه عالی اتحادیه اروپا را هم جلب کرد. این جریمه نخستین مورد از 3جریمه ضد‌انحصاری برای گوگل در سال‌های اخیر در اتحادیه اروپا است که در مجموع به 8.6میلیارد دلار می‌رسد.