گزارش
شمال ایران هم مشکل کم آبی دارد؟
با تشکیل قرارگاه جهادی مدیریت آب راهکارهایی برای عبور از بحران کم‌آبی ارائه شده است
راحله عبدالحسینی- روزنامه‌نگار
تنش آبی برای استان‌های شمالی و همسایگان دریای خزر شاید کمی غیرقابل تصور به نظر برسد و با تصویری که همیشه از آن خطه داریم، همخوانی نداشته باشد؛ استان‌هایی که همیشه با رودخانه‌های جاری و جنگل‌های سرسبز، میزبان مسافران و مهاجران از شهرهای گرمسیری و کویری بوده‌اند، اما آمار نشان می‌دهد که بحران کم‌آبی برای زمین‌های کشاورزی و آب آشامیدنی کم‌وبیش دامن استان‌های شمالی را هم گرفته است. کشاورزان با آغاز سال دغدغه آبیاری زمین‌های‌شان را دارند و روستاییان نگرانند که طرح آبرسانی سیار در تابستان چگونه انجام می‌شود. از سوی دیگر کاهش بارندگی‌ها بر زیست‌بوم هم بی‌تأثیر نبوده و حالا نه فقط شمالی‌ها که همه طرفداران محیط‌زیست از تنک‌شدن جنگل‌های طبیعی نگرانند. مسئولان معتقدند مدیریت منابع آبی، شبکه انتقال آب و نحوه مصرف، چاره گذر از تنش آبی است.
جیره‌بندی آب در مازندران
۲۱۳روستا و ۲۰شهر در مازندران درگیر تنش آبی هستند.حمید صادقی، یکی از کشاورزان مازندرانی به همشهری می‌گوید: « سیلاب به زمین کشاورزی خسارت زد. از طرفی برای قطعی آب آشامیدنی در ساعاتی از روز در تابستان هم از همین الان هشدار می‌دهند. درحالی‌که بارندگی داریم.» کمبود آب برای زمین‌های کشاورزی در مازندران موضوعی است که باعث شده تا قرارگاه مقابله با تنش آبی در مازندران راه‌اندازی شود. رضا علیخانی، معاون عمرانی استاندار، تنش آبی را به‌دلیل ضعف در مهار و ذخیره‌سازی آب‌های سطحی می‌داند.
قرارگاه جهادی مقابله با تنش آبی در گیلان
کشاورزان گیلانی هم از هشدارهای تنش آبی دل خوشی ندارند. ایوب اصغری، یکی از کشاورزان گیلانی به همشهری می‌گوید: «همین بارندگی‌های 4روز پشت سر هم هفته پیش باعث شد تا شالیزار و نشاکاری زیر آب برود. از طرفی بارندگی داریم و از سوی دیگر در تابستان با کمبود آب دست و پنجه نرم خواهیم کرد.»
درحالی‌که 85 روستا در گیلان درگیر تنش آبی هستند، معاون عمرانی استاندار گیلان نیز از آغاز به‌کار قرارگاه جهادی مدیریت آب خبر می‌دهد. مسعود کاظمی می‌گوید: «لایروبی آب‌بندان‌ها، بازسازی ایستگاه‌های پمپاژ و چاه‌ها ازجمله فعالیت‌هاست.»
گلستان، نیازمند توجه ملی
استان گلستان دارای ۱۳۰روستا با تنش آبی شدید بوده و به شدت نیازمند توجه است. ارائه راهکار برای مسائل خاص تنش آبی هر شهرستان، استفاده از آب‌های سطحی، کاهش استفاده از منابع آبی زیرزمینی، تغییر الگوی کشت و کشت‌های سازگار نیز از دیگر برنامه‌های مدیریتی استان‌های شمالی برای گذر از تنش آبی است. علی‌محمد زنگانه، استاندار گلستان می‌گوید که برای رفع تنش آبی در این روستاها نیازمند تزریق بودجه از منابع ملی است.
مکث
افزایش مهاجران به شمال
گرم شدن جو زمین، تغییرات اقلیمی، کاهش بارندگی، خشک شدن چشمه‌ها، کاهش حجم آب سدها و کاهش آورده رودخانه‌ها به نوعی گریبانگیر همه استان‌های کشور شده است، اما در استان‌های شمالی عوامل دیگری نیز مزید بر علت شده و تنش آبی را رقم زده است؛ افزایش جمعیت و افزایش تقاضای آب. سیل جمعیت بازنشسته و سالمندی که زندگی در استان‌های شمالی را برای گذراندن باقی عمر انتخاب کرده‌اند، زنگ خطر را در استان‌های شمالی به صدا درآورده است. براساس بررسی جمعیت استان‌های واقع در یک‌سوم شمالی کشور که شرایط اقلیمی بهتری دارند، 52درصد جمعیت (طبق سرشماری سال95) در استان‌های آذربایجان غربی و شرقی، اردبیل، البرز، تهران، خراسان رضوی و شمالی، زنجان، قزوین، گلستان، گیلان و مازندران (21درصد مساحت کشور) زندگی می‌کنند.
