رابطه عاشقانه پشهها و بوی انسان
یک مهمان ناخوشایند و همیشگی فصل گرما، پشهها هستند که شبها خوابمان را حرام میکنند و روزها سرگرم جای نیششان هستیم. از قدیم گفته میشد که پشهها، چندان عادلانه سراغ انسانها نمیروند و بوی بدن ما، کارت دعوت مهمی برای آنهاست و حالا یک تحقیق علمی، جزئیات بیشتری از این عامل مهم فاش کرده است؛ این بوی ماست که تعیین میکند پشهها چقدر عاشق ما شوند.
دانشمندان در یک مقاله علمی که اخیرا منتشر شده، اثر مواد شیمیایی متفاوت در بوی بدن انسان در جذب پشهها را توضیح دادهاند. پشهها که از همان خانواده مگسها هستند، معمولا جذب شیره درختان و گلها میشوند اما پشههای مونث، برای تخمگذاری، به چیزی نیاز دارند که ما چهبخواهیم چهنخواهیم، سخاوتمندانه در اختیارشان قرار
میدهیم: خون.
نیش پشه، هرچند عموما فقط ما را درگیر یک خارش میکند اما میتواند پیامدهای مرگباری داشته باشد و با انتقال انگلها و ویروسها، جان ما را بگیرد. معروفترین بیماریای که پشهها منتقل میکنند، مالاریاست که سالانه جان 600هزار نفر را در سراسر جهان، و بهخصوص در قاره آفریقا میگیرد. بیشتر قربانیان هم کودکان هستند. یک علت کاهش مرگومیر این بیماری در کشورهای پیشرفته و نیمهپیشرفته، استفاده از توریهای پنجره، بهبود سیستم تهویه و همینطور جمعآوری فاضلاب سطحی است؛ محیط محبوب پشهها برای پرورش لارو. اما همچنان کشورهای زیادی، بهخصوص در قاره آفریقا، چنین امکاناتی ندارند. تیم تحقیقاتی، انواع محفظهها با بوهای مختلف را در یک چادر قرار دادهاند و با دوربینهای مادونقرمز، تردد پشهها و تجمع آنها دور این محفظهها را ثبت کردهاند. این محفظهها، در چادری که در منطقه زیر صحرا در قاره آفریقا علم شد، در فاصله 20متری هم قرار داده شدند تا اثرگذاری بوهای مختلف بدن انسان و کشیدهشدن پشهها به سمت آنها، مورد بررسی قرار بگیرد.
دانشمندان گفتهاند یافتههای آنها درباره ارتباط بین مواد شیمیایی حاضر در بوی بدن انسانهای متفاوت و جلبشدن پشهها به این رایحهها، بسیار جالب و هیجانانگیز بوده است. آنها امیدوارند با تجزیه و تحلیل این بوها، تلههایی برای پشهها بسازند تا در مناطقی که مالاریا بیداد میکند، پشهها را بیشتر و بیشتر به دام بیندازند و جلوی انتشار بیماری را بگیرند. یکی از مواردی که پشهها بهشدت به آن علاقه نشان میدهند، کربوکسیلیکاسیدها هستند که توسط باکتریها روی پوست انسان تولید میشوند. آمینواسید و استیکاسید، زیرگونههای این اسیدها هستند. آشناترین اسید این خانواده، فرمیک است که با نام جوهر مورچه شناخته میشود. یک بوی مطبوع برای پشهها، توسط بوتیریکاسید تولید میشود که در پنیرهای بدبو مثل لیمبرگر وجود دارد. این بوها، توسط انسانها احساس نمیشوند و فقط پشهها آن را میفهمند. دانشمندان همچنین گفتهاند این بوها، با شستوشوی بدن هم از بین نمیروند و همیشه در دسترس پشهها هستند.