رفاقت با توتستان

تهران اردیبهشت و خرداد، شهری است که طعم توت می‌دهد. درختان پرسایه‌ای که از آب و هوای خوش گذشته‌های این پایتخت 200ساله حکایت می‌کنند؛  زمانی که تهران، این شهر پرهیاهو و شلوغ امروزی، باغی بزرگ بود و خانه‌هایش هم به پیروی از الگوی شهر، خانه‌باغ بودند؛ روزهایی که سراسر شهر کوهپایه‌نشین البرز، توتستان بود و مردمانش به نیت نذر، درخت توت می‌کاشتند.
درختان فراوان توت تهران خاطره‌های زیادی را به یاد می‌آورند. روزهای بهار در کوچه‌باغ‌های قدیمی تهران و توتستان‌های طرشت، کن، فرحزاد و... مردمان آن روزگاران، کاشت درخت توت را آیینی نیکو می‌پنداشتند و فکر می‌کردند هدیه توت به رهگذران، گناهان‌شان را خواهد شست و رحمت درگذشتگان‌شان را در پی خواهد داشت. تاریخ را که وامی‌کاوی، به درخت توت روستای آدینه لواسان می‌رسی که دست‌کم 500سال پیشینه دارد و سرانجام، تصویر جذاب شهروندانی را به یاد می‌آوری که با شروع اردیبهشت‌ماه در جای‌جای این شهر بزرگ، زیر درختان توت، روی نوک پا بلند می‌شوند و دانه‌دانه توت‌های شیرین را پیش از افتادن روی زمین، می‌چینند. تهران در کنار چنارها و انارهایش، در گذشته به توتستان‌هایش هم شهره بود؛ توتستان‌هایی که با آغاز فصل بهار، رونق و شادابی را به محله‌ها و مناطقی مانند طرشت، کن، فرحزاد، ده‌ونک و باغ فیض هدیه می‌دادند و حال مردمان‌شان را خوب می‌کردند.
قدیمی‌ترهای تهران هنوز اردیبهشت‌ها و خردادهایی را به یاد دارند که روزهای تعطیل دسته‌جمعی به توتستان‌های این مناطق می‌رفتند، چادر زیر درختان بزرگ توت پهن می‌کردند، درختان را می‌تکاندند و خوش می‌گذراندند. سفر به کن و سولقان و فرحزاد، هنوز هم می‌تواند تجربه‌ای لذتبخش با عطر و طعم توت را به همراه داشته باشد. هنوز کوچه‌باغ‌‌هایی به جای مانده‌اند که در آنها و در کنار خانه‌های قدیمی و خشتی، می‌توان درختان توت و بازمانده‌های توتستان‌های قدیمی را دید. محله‌ها و مناطقی مانند طرشت، کن، فرحزاد و باغ فیض، توتستان‌های فراوانی را در خود جای می‌دادند. باغ‌های بزرگی در این مناطق بود که توت، بخش زیادی از درختان‌شان را دربرمی‌گرفت. بخش‌ زیادی از این توتستان‌ها در فرایند توسعه ناموزون شهری در دهه‌های گذشته، ناگهان جای خود را به خیابان‌ها، بزرگراه‌ها و ساختمان‌های کوچک و بزرگ دادند؛ تک درختان توتی از آن توتستان‌ها به‌جای ماند، سرگشته و غریب در این شهر بزرگ. اینها ماندند تا شاید امروز گواهی بدهند که تهران، زمانی توتستان بوده است.‌