سرخ سرفراز

بهروز رسایلی

سرانجام قطار لیگ برتر فوتبال ایران به ایستگاه پایانی رسید و پرسپولیس موفق شد جام قهرمانی را بالای سر ببرد. به این ترتیب دفتر 9‌ماه رقابت فشرده بسته شد و حالا شاید زمان مناسبی برای تحلیل و تفسیر اتفاقات رخ داده در این فصل باشد. در این مطلب فهرست 4برنده و 4بازنده بزرگ فصل را مرور می‌کنیم.

برنده‌های فصل
    یحیی گل‌محمدی: بعد از قهرمان نشدن پرسپولیس در مسابقات فصل گذشته لیگ برتر، انتقادات از او اوج گرفت. امسال هم در مقطعی به‌نظر می‌رسید سرخپوشان در حال حرکت در همان مسیر هستند؛ زمانی که تیم برابر هوادار یا آلومینیوم متوقف شد و گل‌محمدی به‌جای بحث فنی، از اراده‌های بیرونی برای قهرمان نشدن تیمش حرف زد. با این حال پرسپولیس در شروع سال1402 توفانی عمل کرد و با پیروزی بر تمام رقبا، لیگ برتر را سزاوارانه از آن خود ساخت. نمی‌توان ذره‌ای شک داشت تیمی که 7‌بازی پیاپی را در حساس‌ترین مقطع ممکن به سود خود به پایان می‌برد، شایسته قهرمانی بوده است.
    علیرضا بیرانوند: در یک رقابت تنگاتنگ و فشرده، سرانجام موفق شد دستکش طلایی لیگ بیست‌ودوم را کسب کند. او و حسین پورحمیدی مدت‌ها شانه به شانه هم حرکت کردند و نبردشان به هفته آخر کشیده شد. بیرو در قائمشهر کار سختی برای کلین‌شیت نداشت و برای هجدهمین‌بار در این فصل توانست دروازه‌اش را بسته نگه دارد. دروازه‌بان آلومینیوم اما در دیدار برابر فولاد 2گل دریافت کرد تا تعداد کلین‌شیت‌هایش در عدد17 متوقف شود. به جرأت می‌توان گفت بازگشت بیرانوند به پرسپولیس یکی از مهم‌ترین عوامل قهرمانی این تیم در فصل بیست‌ودوم بود؛ همانطور که فقدان یک گلر شش‌دانگ و کم‌نوسان در فصل گذشته به‌خوبی اثر منفی خودش را نشان داد.
    شهریار مغانلو: به هر حال آقای گل لیگ برتر است و چاره‌ای غیراز گنجاندن نام او در فهرست برنده‌های فصل وجود ندارد. مغانلو به لطف گلی که در آخرین ثانیه‌های بازی با مس کرمان وارد دروازه میزبان کرد، 13 به 12 از مهدی قائدی پیش افتاد و کفش طلا را به خانه برد. با این حال نکته آزاردهنده این است که مغانلو با این آمار در کنار ادموند بزیک به ضعیف‌ترین آقای گل تاریخ لیگ برتر تبدیل شد. بزیک هم در لیگ دوم و در فصلی که تازه 2تیم هم کمتر داشت، 13‌گل برای سپاهان زده بود. جالب است که گل به مس کرمان، نخستین گل بیرون از اصفهان مغانلو در این فصل بود.
    عبدالله ویسی: کاری که او در نفت آبادان انجام داد، چیزی شبیه به معجزه بود. در شرایطی که از مدت‌ها قبل به‌نظر می‌رسید نفت آبادان هم مثل نفت مسجدسلیمان به دسته پایین‌تر سقوط خواهد کرد، ویسی طلایی‌پوشان صنعت را متحول کرد و امتیازات ارزشمندی به دست آورد که در نهایت منجر به بقای این تیم و سقوط مس کرمان شد. صنعت در بازی رودررو و 6‌امتیازی با همین تیم مس کرمان برنده شد، 4‌گل به نساجی زد، در ورزشگاه آزادی و مقابل استقلال یک‌امتیاز از دهان شیر بیرون کشید و نهایتا در آخرین هفته برابر گل‌گهر سیرجان در خانه حریف به پیروزی رسید؛ بردی که بقای نفت را قطعی کرد.

بازنده‌های فصل
    ژوزه مورایس: صد البته سرمربی سپاهان عملکرد بدی در این فصل نداشت. نایب‌قهرمانی با 65‌امتیاز، تنها یک پوئن کمتر از تیم قهرمان و میانگین طلایی 2.16‌ هرگز نمی‌تواند کارنامه بدی به شمار بیاید. با این حال حقیقت آن است که مجموعه سپاهان از مورایس انتظار قهرمانی داشت و اصلا به همین دلیل کادر گران‌قیمت پرتغالی را جانشین محرم نویدکیا کرد. اگر قرار بود سپاهان دوم شود، می‌شد محرم را با هزینه‌ای بسیار پایین‌تر نگه داشت، به همین رتبه رسید و مطمئن هم بود که همه از کیفیت فوتبال سپاهان به نیکی یاد می‌کنند. مورایس دست‌کم در نخستین فصل حضورش روی نیمکت سپاهان انتظارات را برآورده نکرد. از همه بدتر اینکه مصاحبه‌های جنجالی او در پایان فصل، چهره موقر و آرام این مربی را هم مخدوش کرد.
    علی فتح‌الله‌زاده: مدیرعامل به زور مستعفی استقلال، همه فاکتورهای اضافه شدن به فهرست بازنده‌های بزرگ فصل را دارد. او تیم قهرمان لیگ برتر را آن هم در بازه‌ای که آبی‌ها از مدعیان اصلی قهرمانی به شمار می‌آمدند تحویل گرفت، اما خروجی کارش سهیم شدن در افتادن جام از دست استقلال بود. فتح‌الله‌زاده در حوزه فنی موفق نشد با ساپینتو به تعامل سازنده و پایدار برسد. در بحث مالی هم هیچ‌گونه درآمدزایی قابل اتکا و مؤثری از جناب شوالیه دیده نشد و در بخش مدیریت بحران هم نه‌تنها او به‌عنوان یک عامل مطلوب کنترل‌کننده عمل نکرد بلکه خودش بنزینی روی آتش بود. مردی که متهم است به برداشت غیرقانونی 5‌میلیارد تومان از حساب استقلال، در حالی این باشگاه را ترک کرد که نه بین منتقدان مقبولیتی برایش باقی مانده بود و نه بین هواداران.
    گل‌گهر سیرجان: بدترین پایان‌بندی فصل برای گل‌گهر سیرجان بود؛ تیمی که لیگ بیست‌ودوم را با شکست‌های پیاپی در رده ششم جدول رده‌بندی به پایان برد. حقیقتا روشن نیست مجموعه متمول گل‌گهر از رهگذر تیم‌داری به‌دنبال چیست؟ مگر می‌شود شما 3‌سال برای یک مربی هزینه کنی و در واپسین هفته‌های سال سوم او را مفت و مجانی از دست بدهی و دستیار بی‌کارنامه‌اش را روی نیمکت بنشانی؟ نتایج اسفباری که سعید الهویی گرفت، نه‌تنها موجب نگرانی مردم از عملکرد او و امیر قلعه‌نویی در تیم ملی شد، بلکه آشفتگی گل‌گهر و فقدان یک استراتژی منسجم در این باشگاه را نشان داد.
    نفت مسجدسلیمان: در مورد قعرنشین لیگ برتر چه می‌توان گفت؟ پیروزی 5 بر یک در بازی تشریفاتی هفته آخر برابر ملوان، تنها سوز و گداز هواداران این تیم را دوچندان کرد؛ چرا که پی بردند می‌توانستند در لیگ بمانند، اما دیر بیدار شدند. نفت در یک مقطع بزرگ از فصل، کار را رها کرد و خیلی دیر به صرافت بقا افتاد. نفت با 20‌امتیاز از 30‌بازی سقوط کرد؛ یعنی به‌طور متوسط 0.66امتیاز از هر بازی.