مهاجرت به روایت کتاب

در همه دوران‌ها آدم‌های زیادی بنا به دلایل اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و اقتصادی در دوراهی تصمیم‌گیری مهاجرت قرار گرفته‌اند. آنچه وجه‌ اشتراک همه‌ مهاجران است، تقسیم‌شدن زندگی‌شان به 2بازه زمانی و مکانی قبل و بعد از مهاجرت است. بدیهی است که مهاجرت همه ابعاد زندگی مهاجر را دستخوش تغییر قرار می‌دهد؛ تغییراتی با کفه سنگین‌تری از تلخی‌ها و دشواری‌هایی که حتی دستمایه تحریر و نگارش کتاب‌های داستانی بسیاری شده است. در ادامه به تعدادی از مهم‌ترین و پرفروش‌ترین این کتاب‌ها اشاره می‌کنیم. «خاک غریب» به قلم جومپا لاهیری است؛ نویسنده هندی‌الاصلی که خود از کودکی درگیر پدیده مهاجرت بوده. این کتاب در 2بخش، 8داستان را از زبان پدر، مادر، فرزند و دوستانی که مهاجرت کرده‌اند، بیان می‌کند. جومپا لاهیری که در سال2000 موفق به کسب جایزه پولیتزر شده بود، در این کتاب واقعیت‌های مهاجرت را بدون روتوش نقل می‌کند. «خوشه‌های خشم» به‌نسبت دیگر کتاب‌ها با موضوع مهاجرت، قدیمی‌تر است؛ داستانی کلاسیک اثر جان اشتاین‌بک که سال1939 در آمریکا منتشر شد و‌ سال1940 جایزه پولیتزر را کسب کرد. داستان کتاب در مورد خانواده‌ای است که برای زندگی و کار ایالت خود اوکلاهاما را ترک و به‌سمت سرزمین رویا‌هایشان کالیفرنیا مهاجرت می‌کنند. غافل از اینکه در مسیر و مزرعه‌شان خوشه‌های خشم روییده است. اشتاین‌بک در این کتاب با به ‌تصویرکشیدن مهاجرت طبقه کارگر، مسائل و مشکلات اقتصادی و اجتماعی آمریکا در اوایل قرن بیستم را نشان می‌دهد. «مرثیه‌ای برای آرژانتین» داستان مهاجرت اجباری یک مادر و دختر آرژانتینی به فرانسه است که پاتریسیو پرون آن را به رشته تحریر درآورده است. پدر خانواده در زندان است و ماجرای زندگی آنها را در جریان نامه‌هایی که پدر و دختر با هم رد و بدل می‌کنند، می‌خوانیم. در این کتاب، آنچه مهاجر در محیط جدیدش با آن درگیر است را از نگاه نوجوانی مهاجر می‌بینیم و درک می‌کنیم. نکته جالب ‌توجه این کتاب بازگشت شخصیت اصلی داستان به سرزمین مادری است.
«موسم هجرت به شمال»، می‌گوید اینطور نیست که مهاجرت‌ها همیشه بی‌بازگشت باشند. گاهی مهاجر تصمیم می‌گیرد به دوری از سرزمینش پایان دهد. طیب صالح، نویسنده سودانی اثر، داستان جوانی از کشور سودان را روایت می‌کند که پس از گذراندن دوران تحصیلش در انگلستان به زادگاهش، روستایی دورافتاده در سودان بازمی‌گردد.
«بادبادک‌باز» معروف‌ترین اثر خالد حسینی، نویسنده افغان است؛ اثری که خط داستانی آن به نحوه مهاجرت 2دوست و زندگی جدیدشان در آمریکا بازمی‌گردد. در این کتاب درباره مهاجرت و آثار آن بر مهاجران و خانواده‌هایشان می‌خوانیم. بادبادک‌باز از آثار شاخص ادبیات افغانستان است.