دوئل انتخاباتی ترکیه در راند دوم

هدیه شیران- روزنامه‌نگار

مردم ترکیه با مشارکت ۸۸ درصدی، رأی خود را برای برگزیدن سیزدهمین رئیس‌جمهور و همچنین انتخاب نمایندگان پارلمان، به صندوق ریختند. رقابت نزدیک «رجب طیب اردوغان» رهبر ائتلاف «جمهور» و «کمال قلیچدار اوغلو» رهبر ائتلاف «ملت»، به یکی از حساس‌ترین زورآزمایی‌های سیاسی دهه‌های اخیر ترکیه تبدیل شد. اما نهایتاً هیچ‌کدام نتوانستند 50+یک درصد آرا را به‌دست آورند و این دوئل انتخاباتی به دور دوم کشیده شد. بیش از ۶۴ میلیون تن از شهروندان ترکیه برای تعیین سیزدهمین رئیس‌جمهور و گزینش نمایندگان در مجلسی با ۶۰۰ کرسی حق رأی داشتند. دور دوم انتخابات ترکیه تاریخ ۲۸ مه (هفتم خرداد ماه) برگزار خواهد شد.
از مجموع کل آرا، اردوغان ۴۹.۵ درصد، کمال قلیچداراوغلو ۴۴.۹ درصد، «سینان‌اوغان» رهبر ائتلاف «آتا» ۵.17 درصد و «محرم اینجه» ۰.۰۴ درصد را کسب کردند. اینجه 3 روز پیش از انتخابات از نامزدی انصراف داده بود؛ با این حال بنا بر اعلام کمیسیون انتخابات، آرای او نیز شمرده شده است.
در بخش انتخابات پارلمانی ترکیه نیز «ائتلاف جمهور» با محوریت حزب «عدالت‌‌و‌توسعه» به رهبری اردوغان ۴۹.۵ درصد شامل ۳۲۲ کرسی، «ائتلاف ملت» به رهبری قلیچداراوغلو ۳۵ درصد شامل ۲۱۳ کرسی را کسب کردند. بقیه کرسی‌های مجلس میان احزاب کوچک‌تر سرشکن شده است. ۲۴ حزب و افراد مستقل در بخش انتخابات پارلمانی رقابت کردند و حزب «عدالت و توسعه» با وجود اینکه ۲۹ کرسی را از دست داده است ولی با داشتن ۲۶۶ نماینده اکثریت پارلمانی را حفظ کرد.

شکست نظرسنجی‌های انتخاباتی
براساس آمارها، رجب طیب اردوغان در بیش از ۵۰ استان ازجمله استان‌هایی که زلزله‌های مهیب و پرتلفات 3‌ماه پیش در آن رخ داد، پیشتاز شده است. الجزیره با اشاره به محقق نشدن پیش‌بینی اغلب نظرسنجی‌ها که از پیروزی قلیچداراوغلو خبر داده بودند، نوشته به‌طور کلی نظرسنجی‌ها در ترکیه چندان قابل استناد نیستند. اغلب نظرسنجی‌ها از شکست رئیس‌جمهور فعلی ترکیه حکایت داشتند.
 مثلا یک نظرسنجی 4روز پیش از انتخابات یکشنبه با پرسش از 4هزار رای‌دهنده نتیجه گرفته بود که کمال قلیچداراوغلو، رهبر جناح اپوزیسیون با ۵۱.۷ درصد آرا در همان دور اول انتخابات کار را یکسره خواهد کرد.

محبوبیت اردوغان در مناطق زلزله‌زده
انتخابات ریاست‌جمهوری و پارلمانی یکشنبه را که چند‌ماه پس از زلزله مرگبار ترکیه برگزار شد بزرگ‌ترین چالش حکومت ۲۰ساله اردوغان نامیده بودند، سیاستمداری که از ۱۹۹۴ که در انتخابات شهرداری استانبول پیروز شد، در هیچ انتخاباتی شکست نخورده است. بسیاری بر این باور بودند که تبعات ویرانگر این زلزله می‌تواند محبوبیت اردوغان را از بین ببرد. او و دولتش به این متهم شدند که واکنش نامناسبی به زلزله داشته و همچنین قوانین را در صدور مجوز ساخت‌وساز نادیده گرفته‌اند اما ترکیب آرا نشان داد مناطق جنوبی ترکیه که بیش از همه از زلزله آسیب دیدند، هنوز حامی ائتلاف اردوغان هستند. این مناطق که از زلزله آسیب دیدند، از پایگاه‌های قدرتمند دیرینه حزب عدالت و توسعه محسوب می‌شوند.

نقش سینان اوغان در دور دوم انتخابات  
سینان اوغان از ائتلاف «آتا» که سومین نامزد این انتخابات بود، ۵.۱۷ درصد آرای مردمی را به‌خود اختصاص داد و حیرت ناظران را برانگیخت. این نامزد ملی‌گرا در اکثر نظرسنجی‌ها تنها بین 2 تا 4 درصد آرا را به‌خود اختصاص داده بود.
 از آنجا که آرای اختصاص‌یافته به سینان اوغان، در دور دوم انتخابات میان قلیچداراوغلو و اردوغان تقسیم خواهد شد، او نقشی کلیدی در تعیین سرنوشت این دور از انتخابات ریاست‌جمهوری ترکیه خواهد داشت.
اهمیت آرای اوغان باعث شد تا گمانه‌زنی‌ها از همان ساعات نخستین اعلام نتایج انتخابات آغاز شود.