پایان سنت قطع اینترنت برای آزمون

محمد کرباسی-دبیر گروه دانش و فناوری

روز گذشته بار دیگر مسئله درخواست قطع اینترنت برای برگزاری آزمون جنجالی شد. ابتدا محسن زارعی، رئیس مرکز ارزشیابی و تضمین کیفیت نظام آموزش و پرورش در نشستی خبری اعلام کرد که این وزارتخانه درخواست قطع اینترنت بین‌الملل در یک مدت زمانی ۳۵دقیقه‌ای، ۵دقیقه قبل از آزمون و ۳۰دقیقه بعد از آزمون را داشته که مصوب شد تا در کارگروهی بررسی شود. وزارت ارتباطات اما بلافاصله پس از این ماجرا اعلام کرد که این وزارتخانه دیگر برای هیچ آزمونی دست به قطع اینترنت نمی‌زند. با جنجالی شدن ماجرا «رضا مراد صحرایی» سرپرست وزارت آموزش و پرورش در گفت‌وگو با «میزان» قطع اینترنت در ۱۱روز برگزاری امتحانات نهایی را تکذیب کرد. او گفت: این گزینه بررسی شده اما تصمیمی گرفته نشده است و چنین برنامه‌ای وجود ندارد.

رسم عجیب قطع اینترنت
طی سال‌های گذشته برای برگزاری کنکور، ماجرای قطع اینترنت تبدیل به یک سنت شده بود. در زمان برگزاری کنکور، «عیسی زارع‌پور»، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات پس از قطعی چند‌ساعته اینترنت، وعده داد اینترنت دیگر برای هیچ آزمونی قطع نشود. او در آن زمان با افزایش انتقادها در این رابطه گفت: این مسئله به مسئولان مربوطه گفته شده است تا برای کنکور تیرماه1402 چاره دیگری بیندیشند و از راهکارهای مناسب‌تری استفاده کنند. رئیس قوه قضاییه هم بهمن‌ماه سال گذشته از قطع اینترنت هنگام برگزاری کنکور گلایه کرد و گفت: این امر راه منطقی و قابل‌قبولی برای جلوگیری از تقلب در کنکور نیست؛ ازهمین‌رو بایستی فکر دیگری برای سال آینده کرد.

جمر به‌جای قطع سراسری
در هیچ کجای دنیا برای برگزاری یک آزمون همه اپراتورهای کشور را موظف به قطع اینترنت نمی‌کنند! بلکه اگر نیاز به عدم‌دسترسی به شبکه جهانی احساس شود از دستگاه‌های جمر استفاده می‌شود که می‌تواند در شعاع محدودی مثل حوزه امتحانی، اتصال به اینترنت را غیرممکن کند. جمر یا پارازیتور، دستگاهی برای ایجاد نویز سفید در دامنه بالاست که برای حذف امواج مؤثر فرکانس بالا استفاده می‌شود. در اصطلاح تجاری به این دستگاه کور‌کننده آنتن موبایل نیز اطلاق می‌شود. به‌نظر می‌رسد که مسئولان برگزاری کنکور به‌خاطر عدم‌هماهنگی برای نصب جمر در حوزه‌های بزرگ یا نیاز به داشتن تماس تلفنی تصمیم گرفته‌اند در عوض در نامه‌ای به وزارت ارتباطات خواستار قطع اینترنت شوند.

کشف تقلب در آزمون‌های آنلاین
در دوران کرونا که آنلاین بودن آزمون‌ها بسیار رواج پیدا کرده بود 3 دانشجوی هوش‌مصنوعی در ویتنام برنامه‌ای را توسعه داده بودند که با نصب روی لپ‌تاپ یا کامپیوتر دانش‌آموزان می‌توانست تقلب آنها را تشخیص دهد. با اجباری بودن نصب این نرم‌افزار در هنگام آزمون، مسئولان برگزاری می‌توانستند رفتار مشکوک دانش‌آموزان یا دانشجویان را تشخیص دهند.

نصب آشکارساز
در برخی کشورهای جهان ازجمله ژاپن به‌صورت جدی نصب «دستگاه آشکارساز ابزار الکترونیکی» در حوزه‌های امتحانی پیگیری می‌شود. این دستگاه‌ها می‌توانند به همراه داشتن دستگاه‌های الکترونیکی را مشخص کنند. همچنین مجازات‌های سختگیرانه‌ای مثل پیگرد قانونی برای همراه داشتن یا استفاده از ابزارهای الکترونیکی ارتباطی در داخل حوزه آزمون درنظر گرفته می‌شود.

کره‌جنوبی و استفاده وسیع از فرکانس‌یاب
در کـــره‌جنوبی به‌صورت جدی از پایش شبکه ارتباطی در مناطق برگزاری آزمون استفاده می‌شود. همه مراقبان آزمون مجهز به دستگاه‌های فلزیاب هستند و در هر کلاس برگزاری آزمون، دستگاه‌های رصد امواج رادیویی نصب شده است.

انگلیس و الگوریتم هوش‌مصنوعی
در انگلیس نرم‌افزار پیشرفته‌ای معرفی شده است که می‌تواند  پاسخ‌های دانش‌آموزان را تحلیل کرده و براساس یادگیری ماشینی احتمال تقلب را در امتحان کشف کند.