2 چالش صنایع دستی

محمد باریکانی-روزنامه‌نگار

زمانی قرار بود درآمدهای حاصل از تولید و فروش صنایع‌دستی  جایگزین درآمدهای نفتی شود اما شرایط به‌گونه‌ای شد که کارگاه‌های تولید محصولات صنایع‌دستی ایران تعطیل و حتی فروشگاه‌های عرضه این محصولات در قطب تولید و عرضه صنایع‌دستی ایران با شهرت جهانی، یعنی میدان نقش جهان اصفهان تعطیل شدند. بالا رفتن قیمت مواد اولیه موجب کاهش عرضه محصولات صنایع‌دستی و کاهش تولید شده است. حالا پیشنهاد تازه‌ای مطرح شده است که دولت می‌تواند با گنجاندن آن در برنامه هفتم توسعه، گام محیط‌زیستی مهمی برای کاهش آلایندگی صنایع وهمچنین تامین مواداولیه مورد نیاز تولیدات صنایع ‌دستی از صنایع آلاینده در کشور بردارد.

پیشنهاد خوب در تدوین برنامه هفتم
مریم جلالی دهکردی، معاون صنایع‌دستی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی است که این وزارتخانه را در تدوین برنامه هفتم توسعه در بخش صنایع‌دستی یاری می‌دهد. او درباره 2مشکل اصلی زنجیره صنایع‌دستی کشور یعنی مالیات بر فروشگاه‌های صنایع‌دستی و الزام صنایع آلاینده برای تامین مواداولیه کارگاه‌های تولید صنایع‌دستی کشور به همشهری می‌گوید: در موضوع مالیات، جلسات زیادی برگزار شده اما سازمان امور مالیاتی معتقد است کارگاه‌های تولید محصولات، مشمول مالیات نیست ولی مراکز عرضه همان محصولات که وابسته به کارگاه‌ها هستند باید مالیات بپردازند و مشکل وزارت میراث فرهنگی با این ادارات مالیات در همین موضوع است که فروشگاه‌های عرضه محصولات صنایع‌دستی وابسته به کارگاه‌ها هستند و باید از پرداخت مالیات معاف شوند. جلالی دهکردی اما پیشنهاد الزام صنایع آلاینده کشور به تامین مواداولیه تولیدات صنایع‌دستی را با توجه به گران شدن مواداولیه تولید این محصولات، خوب و درخور بحث در دولت برای پیگیری می‌داند. او به همشهری می‌گوید: این پیشنهاد خوبی است که باید در مورد آن صحبت شود تا بتوان درصورت تصویب دولت این پیشنهاد را در برنامه هفتم توسعه کشور گنجاند تا یکی از مشکلات بسیار مهم تولیدکنندگان صنایع‌دستی در بخش مواداولیه به‌ویژه محصولات نیازمند به مواد فلزی برطرف شود.

گودال‌ عمیق صنایع‌دستی
2 مشکل اصلی دامان فروشندگان و تولیدکنندگان  صنایع‌دستی را گرفته است و بخشی از هنرمندان و عرضه‌کنندگان صنایع‌دستی ترجیح داده‌اند کارگاه و فروشگاهشان را تعطیل کنند. مالیات و گرانی شدید مواداولیه مورد نیاز برای تولید صنایع‌دستی مشکل اصلی شاغلان زنجیره صنایع‌دستی است. قیمت محصولات صنایع‌دستی که نیازمند ماده اولیه مس و فلز هستند گران شده است و حتی قیمت یک قندان فیروزه‌کوب که پایه آن ‌را مس تشکیل می‌دهد در همان اصفهان به یک میلیون تومان رسیده است. اما در شرایط نوسان اقتصاد چه‌کسی حاضر است یک میلیون تومان بابت خرید یک قندان فیروزه‌کوب بپردازد؟ حالا علیرضا ایزدی، مدیرکل میراث‌فرهنگی استان اصفهان به مسئولان وزارت میراث‌فرهنگی پیشنهاد داده است صنایع آلاینده نظیر مس و آهن در ازای آسیب‌های وارد شده به محیط‌زیست و سلامت شهروندان متعهد به تامین بخشی از مواداولیه مورد نیاز تولید‌کنندگان صنایع‌دستی شوند.

مالیات خانمان برانداز
دولت کارگاه‌های تولید محصولات صنایع‌دستی را معاف از مالیات کرده است، اما در بخش فروش همان کارگاه‌هایی که تولید انجام می‌دهند و مرکز فروش و عرضه هم دارند مشمول مالیات هستند. سازمان امور مالیاتی، کارگاه تولید‌کننده را معاف از مالیات ولی زنجیره اصلی فروش همان کارگاه‌ها را مشمول مالیات دانسته و در شرایطی که فروش محصولات صنایع‌دستی به‌شدت کاهش یافته، مالیات‌های کلان به زنجیره دوم تولید تعلق گرفته و مراکز فروش صنایع‌دستی که به زنجیره اول یعنی کارگاه‌ها متصل هستند، یک به یک تعطیل می‌شوند چون پرداخت مالیات در نبود فروش محصولات زیان سنگینی به زنجیره تولید و فروش وارد می‌کند. به همین دلیل است که بیشتر حجره‌های میدان نقش جهان اصفهان یک به یک تغییر کاربری داده و کالاهای دیگری غیراز تولیدات صنایع‌دستی در آنها عرضه می‌شود.