اضافه‌بار نمی‌بریم

خماری، چندین سال است که یک بنز 10 تنی دارد و 30سال است کمپرسی دار به‌حساب می‌آید. او می‌گوید 20سال قبل اوضاع کار و درآمدی‌اش خوب بوده اما حالا اصلا تعریفی ندارد و با این شرایط شاید مجبور شود کارش را هم عوض کند. آنطور که او می‌گوید نبود قانون شفاف و کرایه مصوب باعث شده هر کس هر قدر می‌خواهد کرایه بگیرد و گاهی بعضی رانندگان برای اینکه بیشتر کار کنند، نرخ کرایه را پایین‌تر می‌آورند و به قول معروف بازار را خراب می‌کنند. کرایه‌هایی که به گفته این کمپرسی دار نسبت به سال پیش 20درصد افزایش داشته اما هزینه‌های آنها بعضا تا 20برابر هم بالاتر رفته است. ولی این ثابت ماندن کرایه‌ها و افزایش هزینه‌ها تنها مشکل این صنف نیست. مشکل دیگر آنها شرایطی است که پیمانکاران به آنها تحمیل می‌کنند. طبق قوانین هر خودرو به حمل بار معینی مجاز است و بیشتر از آن هم برای خودرو ضرر دارد هم اینکه از طرف راهنمایی و رانندگی جریمه می‌شود. با وجود این هم‌اکنون کمتر کامیونی است که طبق ظرفیت قانونی خود بار جابه جا کند. «الان دست زیادشده و اگر من بار نبرم، 10نفر دیگر هستند که ببرند. همه می‌خواهند کار را قاپ بزنند. ظرفیت کمپرسی من 10تن است اما 20تن بار می‌زنم چون مجبورم کار کنم. این بار اضافه هم به ماشین فشار می‌آورد هم اینکه افسر من را جریمه می‌کند. سودش هم توی جیب پیمانکار است که پول یک ماشین را داده اما ماشین دوبرابر بار برده.» مشکل دیگری که این بخش دارد دستمزد کارگران است.

در بسیاری از موارد پر‌کردن ماشین‌ها با بیل و به‌دست کارگران انجام می‌شود. افرادی که روز مزد هستند و البته هر کامیون دار معمولا کارگر ثابت خودش را دارد. این کارگران به‌طور میانگین ماهی یک میلیون و 200تا یک میلیون و 700هزار تومان برای صاحب ماشین هزینه ایجاد می‌کنند و دستمزد می‌گیرند درحالی‌که درآمد کمپرسی‌داران روزبه‌روز در حال کم شدن است و نمی‌توانند این پول‌ها را پرداخت کنند.



خاورهای خوش‌شانس

در میان کمپرسی‌ها، آنهایی که ظرفیت اسمی‌شان زیر 3.5تن است می‌توانند در روز هم به فعالیت بپردازند و بقیه باید تنها شب‌ها کار کنند؛ یعنی کامیون‌هایی مثل خاور 608 و موارد مشابه آن مجوز فعالیت در روز را دارند. همین مسئله باعث شده تا این دسته از کمپرسی‌داران به نوعی از بقیه جدا باشند و در اعتراض‌های اخیر هم وارد ماجرا نشوند و برعکس از آن سود ببرند.

آنطور که حسین راننده یکی از این کمپرسی‌های کوچک می‌گوید از وقتی اعتصاب‌ها شروع شده، کار و کاسبی آنها حسابی رونق پیدا کرده و در واقع کار کمپرسی‌های بزرگ هم به آنها می‌رسد.

در روزهای اول اعتصاب و اعتراض این افراد جرأت نمی‌کردند برای تخلیه نخاله و خاک به نقاط تعیین شده بروند اما بعد از چند روز ترسشان ریخت و حالا حسابی نانشان توی روغن است.

البته این دسته هم از مسئله کارگر و اضافه بار و کرایه مستثنی نیستند اما چون فعلا کار می‌کنند اعتراض خاصی ندارند وگرنه همین که ظرفیت اسمی و قانونی حمل بار یک خاور 608معادل 2تن است اما اکثرا بالای 5تن بار می‌زنند نشان‌دهنده وخامت ماجراست. این راننده که خودش هم معمولا بار اضافه می‌زند از جریمه‌های 100هزار تومانی پلیس می‌گوید اما باز هم نداشتن چاره و اجبار به‌کار کردن را دلیل آن اعلام می‌کند.


   صدای اعتراض‌مان آنقدر شنیده نشد که به خیابان رسید

حسن هاشمی، رئیس اتحادیه دارندگان ماشین‌های کمپرسی و راهسازی به همشهری می‌گوید: مشکل این است که صدای ما به هیچ‌جا نمی‌رسد. بیش از 6‌ماه است که داریم دغدغه‌های خود را به این و آن می‌گوییم اما در نهایت آنقدر صدای ما شنیده نشد که کار به کف خیابان و اعتراض و اعتصاب کشید. او به همشهری توضیح می‌دهد: ماجرا از این قرار است که هر سال بعد از عید با توجه به تورم موجود بین 10تا 15درصد افزایش نرخ را پیش‌بینی کرده و برای اتاق اصناف می‌فرستادیم. اتاق اصناف هم بعد از بالا و پایین کردن در نهایت یک نرخ را نهایی و آن را اعمال می‌کرد اما از سال95 قرار شد که فقط 5اتحادیه نرخ تعیین شده و دستوری داشته باشند و بقیه اتحادیه‌ها مانند ما برای قیمت نرخ نداشته و در فضای رقابتی کار کنند. همین باعث شد کمپرسی‌دارها زمین بخورند چرا که تعداد ماشین‌آلات سنگین هم‌اکنون دو سه برابر ظرفیت است و عرضه و تقاضا برابری ندارد. همین موضوع باعث می‌شود که پیمانکار قیمت نرمال را که مثلا متری 15هزار تومان است به‌راحتی 8هزار تومان پرداخت کند و آب از آب تکان نخورد. هاشمی ادامه می‌دهد: واقعیت این است که زیرساخت‌های لازم برای توسعه این شغل را نداریم و آنطور که باید و شاید نسبت به شرایط به روز نشدیم. حدود 50سال است که رانندگان روی ماشین‌های سنگین کار می‌کنند و فهرست بها هنوز قدیمی است. به گفته او مسئولان باید از پاس دادن مشکلات به یکدیگر دست بردارند و صدای اصناف را بشنوند.