آیا ویروس کرونا به آخر خط رسیده؟

پس از 3سال، سازمان جهانی بهداشت (WHO) مجوز پایان‌ دادن به «وضعیت اضطراری» بیماری کرونا را صادر و اعلام کرد از حالا به بعد، کووید-۱۹ دیگر یک وضعیت اضطراری بهداشتی در سطح جهانی نیست. نخستین بیمار مبتلا به کرونا در جهان (آذر 1398) در شهر ووهان چین شناسایی شد. با شیوع گسترده بیماری و انتقال آن به سایر کشورها، اوایل دی همان سال WHO با انتشار بیانیه‌ای، شیوع کروناویروس جدید را یک وضعیت اضطراری بهداشت عمومی اعلام کرد که تهدیدی برای همه جهان و نه‌تنها چین خواهد بود. نخستین مورد ابتلا به کرونا در ایران هم در 29بهمن سال 98تأیید شد و در اواسط اسفند تقریبا تمام استان‌های کشور درگیر این بیماری شده بودند. حالا سازمان جهانی بهداشت می‌گوید که نرخ مرگ‌ومیر از بالاترین تعداد در دی 1399(ژانویه ۲۰۲۱) با فوت ۱۰۰هزار نفر در هفته، به کمتر از 4هزار فوت هفتگی در فروردین 1402(آپریل 2023) کاهش پیدا کرده است. با وجود این، حالا این سؤال مطرح می‌شود که آیا کرونا و ویروسش که از ابتدای شیوع پاندمی تاکنون 687میلیون و 752هزار و 41نفر را مبتلا کرده و جان 6میلیون و 870هزار و 967نفر را گرفته، اکنون به آخر خط رسیده است؟ آن هم درحالی‌که طبق آخرین آمارهای جهانی در 24ساعت گذشته 29هزار و 231مبتلای جدید شناسایی و 146نفر دیگر هم جان خود را از دست دادند.
 
البته مدیر اجرایی برنامه فوریت‌های بهداشتی سازمان جهانی بهداشت در توضیح اعلام اخیر این سازمان مبنی بر پایان وضعیت اضطراری اعلام کرده کووید-19هرگز به‌طور کامل ریشه‌کن نخواهد شد و ریشه‌کن کردن کامل آن هم تقریبا غیرممکن است. سعید کریمی، معاون درمان وزارت بهداشت نیز با تأیید این موضوع گفته: اعلام پایان وضعیت اضطراری کرونا به هیچ عنوان به ‌معنای پایان ابتلا به کرونا نیست، بلکه سازمان بهداشت جهانی براساس دستورالعمل‌های خود این نتیجه‌گیری را اعلام کرده است.
 
نکته مهم اینجاست که با گذشت بیش از 3سال از آغاز پاندمی در جهان، ماهیت ویروس با وجود جهش‌های متعددش تغییری نکرده و حتی سرایت‌پذیری بیشتری هم داشته است، اما کشندگی آن کاهش پیدا کرده و حالا آمار فوتی‌ها در بسیاری از کشورهای جهان صفر و تک‌رقمی است. به همین دلیل است که دیگر بیماری به شکل پاندمی و جهانی اهمیت ندارد و به ‌صورت آندمیک در برخی مناطق دنیا دیده می‌شود. وضعیتی مشابه آنفلوآنزا که حدود 100سال پیش در یک پاندمی جهانی، جان نزدیک به 100میلیون نفر را در سراسر جهان گرفت و حالا با گذشت یک قرن با وجود اینکه هنوز به‌صورت کامل ریشه‌کن نشده است، اما دیگر خطر جدی برای جامعه جهانی به شمار نمی‌رود. درباره آنفلوآنزا تمام توصیه‌ها به تزریق واکسن سالانه (به‌ویژه برای سالمندان، افراد دارای بیماری‌های زمینه‌ای) و رعایت پروتکل‌های بهداشتی است، حالا مشابه همین‌ها درباره کووید-19هم مطرح است؛ یعنی رعایت همان دستورالعمل‌های بهداشتی که در ابتدای شیوع پاندمی وضع شد، اما با کاهش تدریجی بیماری یک تغییر داشت و وزارت بهداشت اعلام کرد در فضای روباز دیگر نیازی به استفاده از ماسک برای عموم مردم وجود ندارد. حالا متخصصان تأکید می‌کنند با پایان وضعیت اضطراری کووید-19، خودمراقبتی (استفاده از ماسک در فضای سربسته و رعایت فاصله فیزیکی) به‌ویژه برای سالمندان و افراد با بیماری‌های زمینه‌ای اهمیت بیشتری دارد، چون افراد عادی شاید با ابتلا به ویروس دچار مشکل خاصی نشوند و به مانند یک سرماخوردگی ساده بیماری را پشت سر بگذارند، اما این گروه می‌تواند شرایط ابتلای سخت‌تری را تجربه کند و منجر به بستری در بخش‌های ویژه یا حتی از دست رفتن جانشان هم شود.