جیمزباندهای فراموشکار

رضا عمویی- روزنامه‌نگار

کشف اسناد امنیتی در انگلیس با مهر «رسمی حساس» مربوط به یک زیردریایی اتمی مهم این کشور در یک سرویس بهداشتی در روزهای اخیر، جنجال‌های زیادی را به پا کرده است. این اسناد در منطقه‌ای در شمال انگلیس کشف شده و رسانه‌های انگلیسی می‌گویند این اسناد رسمی و حساس درباره یکی از زیردریایی‌های ۱.۳میلیارد پوندی نیروی دریایی سلطنتی این کشور موسوم به «قاتل شکارچی» بوده است. گفته شده این اسناد حاوی جزئیاتی درباره عملکرد داخلی این زیردریایی اتمی و نحوه کار با بخش‌هایی از آن است. اگرچه سخنگوی نیروی دریایی سلطنتی انگلیس در تلاش برای کاهش انتقادات مدعی شده که اسناد لو رفته چندان اهمیتی نداشته‌اند و مربوط به آموزشی عمومی بودند که در آن هیچ اطلاعات محرمانه‌ای وجود ندارد، اما منابع مطلع از نحوه و جزئیات کشف این اسناد می‌گویند که روی این پرونده‌ها نشان «رسمی حساس» درج شده بود. در عین حال این نخستین بار نیست که اسناد محرمانه انگلیس در اماکن عمومی پیدا می‌شوند. ردیابی گزارش‌ها تا 15سال پیش نشان می‌دهد تا‌کنون در چند نوبت اسناد و مدارک محرمانه دولتی انگلیس با سهل‌انگاری سر از اماکن عمومی درآورده‌اند و یا گم شده‌اند.

سرقت اسناد نیروی دریایی
یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های امنیتی اسناد گم شده در دولت انگلیس زمانی بود که خبرگزاری‌ها در ژانویه۲۰۰۷ اعلام کردند که جزئیات استخدام حدود ۶۰۰هزار نفر به‌وسیله یک افسر نیروی دریایی مفقود شده است. گفته شد این اسناد شامل بیش از 600هزار درخواست استخدام برای نیروی دریایی سلطنتی ازجمله بیش از 150هزار سند با جزئیات بسیار زیاد ازجمله شامل حساب بانکی افراد بوده است. پیش از مفقود شدن این اسناد اعلام شده بود که 2 لپ‌تاپ ارتش نیز مدتی پیش مفقود شده و در آن زمان ارزیابی‎‌ها حاکی از آن بود که احتمالا اسناد گم شده با دزدیده شدن لپ‌تاپ‌ها مرتبط است. این رسوایی حتی ابعاد پیچیده‌تری یافت و برخی منابع نزدیک به ارتش در آن زمان اعلام کردند که ارتش انگلیس طی کمتر از 10سال گذشته، حداقل 571رایانه لپ‌تاپ خود را گم کرده و بسیاری از اسناد موجود در این لپ تاپ‌ها بیش از 10سال قدمت داشتند. این رسوایی بزرگ در عملکرد ارتش انگلیس باعث شد تا دستورالعمل‌های سختی برای جابه جایی لپ‌تاپ‌ها صادر شود.

3رسوایی امنیتی بزرگ
در فوریه2008، روزنامه ایندیپندنت گزارش داد اسناد محرمانه دولتی انگلیس که جزئیات مبارزه با تامین مالی تروریسم را شرح می‌دهد، در یک قطار بین شهری پیدا شده است. این روزنامه گفت که این اسناد در قطاری به مقصد لندن باقی مانده است و موضوع آن مبارزه با مسائل مالی تروریسم، قاچاق مواد‌مخدر و پولشویی جهانی بوده است. اما خبر بد برای مقامات انگلیس آن بود که این اسناد تنها اسناد لو رفته در آن روز نبودند، بلکه در همان روز یک مقام ارشد دولتی پرونده‌های فوق محرمانه دیگری را در مورد وضعیت القاعده و نیروهای امنیتی عراق در قطار شهری لندن جا گذاشته بود. پاکت حاوی اسناد توسط یکی از مسافران پیدا شد و او این پاکت با 7صفحه سند را به پلیس تحویل داده بود. این اسناد در اختیار بی‌بی‌سی قرار گرفت و بی‌بی‌سی گزارشی از آنها تهیه کرد. مقامات دولتی لندن نیز اعلام کردند که مسئول مربوط به اسناد القاعده به‌دلیل سهل‌انگاری از کار برکنار شده، اما این پاسخ دولت برای افکارعمومی که کلیت دولت را به بی‌برنامگی متهم می‌کردند، قانع‌کننده نبود.

اسناد محرمانه در قطار
ادامه سریال گاف‌های امنیتی دولت انگلیس در سال2013 به بالاترین مقام این کشور یعنی نخست‌وزیر رسید. در سپتامبر2013، یکی از مسافران قطاری که نخست‌وزیر انگلیس در آن حضور داشت، اعلام کرد دیوید کامرون، جعبه حامل اسناد محرمانه خود را به همراه کلید آن، در قطار جا گذاشته است. آن مسافر قطار که از آن جعبه عکس گرفته بود گفت: «دیوید کامرون، نخست‌وزیر انگلیس درست همین‌جا نشسته بود. اگر می‌خواستم می‌توانستم این جعبه را برداشته و فرار کنم.» این در حالی است که دفتر نخست‌وزیری انگلیس رو به توجیه این سهل‌انگاری امنیتی آورد و اعلام کرد که شایعات مبنی بر اینکه نخست‌وزیر این کشور جعبه حامل اسناد محرمانه امنیتی را روی میز قطار جاگذاشته و به بوفه رفته صحت ندارد. دفتر نخست‌وزیری انگلیس تأکید کرد که جعبه حامل اسناد محرمانه در قطار جاگذاشته نشده و محافظان کامرون تمام‌وقت در آنجا حضور داشتند، اما کارشناسان اطلاعاتی بعدا این خبر را تأیید کردند.

ایستگاه اتوبوس جنجالی
در مقطع دیگری در ژوئن2021 اسناد امنیتی دولت انگلیس از یک ایستگاه اتوبوس سردرآوردند. ماجرا از این ‌قرار بود که یک‌سری اسناد فوق محرمانه وزارت دفاع انگلیس که جزئیات بسیار محرمانه‌ای مربوط به یک ناوشکن انگلیسی در دریای سیاه را نشان می‌داد، در یک ایستگاه اتوبوس پیدا شد. ابعاد این اشتباه برای کشوری که ادعای اشراف اطلاعاتی بر همه مناطق جهان را دارد شرم‌آور بود. اسناد فوق‌الذکر متشکل از ۵۰صفحه در مکانی مرطوب در پشت ایستگاه اتوبوس منطقه کنت در جنوب شرقی انگلیس پیدا شده بود. در میان مدارک یافته شده اسنادی درخصوص ناوشکن دیفندر در آب‌های اوکراین نزدیک به شبه‌جزیره کریمه، اوضاع نظامی و امنیتی در افغانستان پس از خروج نیروهای ناتو از این کشور، صادرات تسلیحات و تجهیزات نظامی به کشورهای هم‌پیمان و یادداشت‌هایی از آخرین مذاکرات دفاعی آمریکا – انگلیس وجود داشت. مقامات انگلیس که به‌شدت دستپاچه شده بودند شروع به توجیه این اشتباه کردند.