پهلوان و پهلوانی در آیینه فرهنگ و هنر

مسلک و منش پهلوانان همواره مورد توجه خیلی‌ها بوده به‌طوری‌که دست‌اندرکاران سینما و تلویزیونی کشورمان هم از این موضوع غافل نمانده و آثاری خلق کرده‌اند که همگی ماندگارند.

قیصر

یکی از آثار سینمایی خاطره‌انگیز مسعودکیمیایی است که منش پهلوانی عامل اصلی جذب مخاطبانش بود. در این اثر، موسیقی تیتراژ تم زورخانه‌ای دارد و با استفاده از سازهای ایرانی و زورخانه‌ای ‌ـ باستانی ازجمله تنبک و زنگوله، یکی از خاص‌ترین موسیقی‌های متن تاریخ سینمای ایران خلق شده است.

پهلوانان نمی‌میرند

حسن فتحی با این اثر مجموعه‌ای تلویزیونی در سال 1376اثری ماندگار در این حوزه از خود به یادگار گذاشت. این سریال، داستانی جنایی در دوران قاجار شهر تهران را روایت کرد که پهلوانان ورزش باستانی مورد اعتماد و احترام همه مردم بودند، ناگهان پهلوان اول پایتخت کشته ‌شد.

شب دهم

سریال شب دهم و لوطی‌ها و پهلوانانش با دو شخصیت «حیدر خوشمرام» و «یاور» آن بهترین نمونه‌ها از این شخصیت‌ها هستند. حیدر و یاور ۲ لوطی
 با معرفت «شب دهم» با بازی«حسین یاری» و «پرویز فلاحی‌پور» مهم‌ترین نمونه‌ها از این شخصیت‌ها در اذهان مخاطبان هستند؛ لوطی‌هایی که حرف‌شان حرف بود.

غلامرضا تختی

در ژانر بیوگرافی، درام و به کارگردانی بهرام توکلی است که سال1397ساخته شد. این فیلم یکی از پربحث‌ترین آثار سینمایی تولید شده با موضوع پهلوانی بود که توانست در ۱۰ بخش کاندیدای کسب سیمرغ بلورین شود که در نهایت موفق شد در دو بخش سیمرغ بلورین را از آن خود کند.

احیا

به نویسندگی حسین حلاج و کارگردانی محمد کریمی و داستان جوانی به‌نام جواد و کلیددار زورخانه است. در آستانه شب‌های احیا، پیربابا پیشکسوت ورزش را در عالم خیال خود ملاقات می‌کند. پیربابا حاوی پیامی برای اهالی زورخانه است که سرنوشت جواد را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد.این تله فیلم محصول 1400است.

پهلوان هرگز نمی‌میرد

محمدکریمی که با ساخت چند فیلم سینمایی و تله فیلم در زمینه ساخت فیلم‌هایی با مضمون پهلوانی فعالیت می‌کند، این اثر ۹۰ دقیقه‌ای را تولید کرده‌است. این فیلم با پیرنگی ورزشی و با نشان دادن گوشه‌هایی از مرام و مسلک جهان‌پهلوان تختی در دوازدهمین جشنواره فیلم‌های ورزشی موفق به دریافت تندیس بهترین فیلم شد.

پهلوانان

یکی از بهترین و پرطرفدارترین پویانمایی‌های ایرانی به نویسندگی و کارگردانی سیاوش زرین‌آبادی است که فصل ششم آن در نوروز ۱۴۰۲ از شبکه یک پخش شد. این مجموعه چندبار توسط شبکه‌های دیگر سیما بازپخش شده‌است. داستان پهلوانان درباره پوریای ولی است. رمز موفقیت این انیمیشن سادگی زبان روایت و بازتاب اخلاق و‌منش پهلوانی است.